Sinan Doğan – Haber
Tekel, 140 bin üretici ile tütün alımı için yaz başında sözleşme imzalayacak. Ağırlıklı olarak Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki üreticilerden alınacak olan tütün için 150 milyon YTL’ye yakın ödeme yapılacak. Ödeme Hazine ödeneğinden karşılanacak.
Tekel Sigara’nın özelleştirilmesine rağmen özelleştirme kapsamı dışında kalan Tekel Yaprak Tütün İşletmesi, 2008 yılı tütünleri için bu yıl da sözleşme imzalayacak. Ağırlığını Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki üreticilerin oluşturduğu 140 bin üretici ile yaz başında yapılması beklenen sözleşme ile alınacak tütünler için 150 milyon YTL’ye yakın ödeme yapılacak. Tütünün satın alınması ve bakımı için gereken para Hazine’nin 2009 yılı bütçesine bu amaçla konacak ödenekten karşılanacak.
AKP Adıyaman, Batman, Muş, Diyarbakır, Bitlis ve Hatay milletvekillerinin teklifiyle bugün TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda ele alınacak 4733 sayılı Tütün Yasası, 4046 sayılı kanun ve 233 sayılı kanun hükmünde kararnamede yapılacak değişiklikle 2007 tütünü için Tekel ile sözleşme imzalayan üreticilerin, 2008 yılı tütünü için de tütün üretim ve alım-satım sözleşmesi yapmasına imkân tanınacak. Sözleşme miktarları geçen yılın miktarını aşamayacak.
25 bin ton ürün depoda
2006’da 147 milyon YTL ödenerek alınan 34 bin ton tütünün 24 bin tonu Doğu Anadolu’da yetişen tütünler. Şu an henüz üreticinin elinde olan 2007 tütünü için de aynı rakamlar geçerli. 2006 tütünü Tekel’in sigara fabrikalarında kullanılmak ve ihraç edilmek üzere alındı. Ancak bu yıl Tekel Sigara Sanayi AŞ’nin özelleştirilmesinden dolayı Tekel’in sigara üretiminde kullanılamayacak olan tütünün ne yapılacağı belirsiz. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yetişen tütünün, sigara harmanlarında kullanılmakla beraber ihracat kabiliyeti yüksek değil. Üstelik Tekel Yaprak Tütün’ün depolarında önceki yıllardan 25 bin ton Doğu ve Güneydoğu tütünü var. İhracat imkânı yüksek olan Ege ve Karadeniz tütününün tamamına yakınını ise özel sektör firmaları alıyor.
Satılmayanın masrafı
Yasa teklifine göre satın alınacak tütünlerin bedeli ile nakliye, ilaçlama, bakım, depolama gibi giderler, Hazine Müsteşarlığı’nın 2009 yılı bütçesinden bu amaç için konulan ödenekten karşılanacak. Bu tütünlerin 2009 yılı sonuna kadar kullanılamaması veya satılamaması durumunda, bu tütünlerin işleme, nakliye, ilaçlama, bakım, depolama hizmetleri için ihtiyaç duyulacak kaynak takip eden yıllarda Hazine Müsteşarlığı bütçesine bu amaçla tefrik edilen ödenekten karşılanacak. Tütünlerin satışından elde edilecek hasılat, tahsilatı takip eden ayın son gününe kadar genel bütçeye gelir olarak kaydedilecek.
Tekel’in özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki tütün üreticisiyle 2008 yılı ürünü için de sözleşme yapması için uğraş veren AK Parti Adıyaman Milletvekili Ahmet Aydın, uygulamanın süresinin dolduğunu, yeni bir süre uzatımına gitmek için konuyu Plan ve Bütçe Komisyonu’nda ele alacaklarını söyledi. Başbakan Erdoğan’dan da konuyla ilgili destek aldıklarını ifade eden Aydın, “Uygulamanın aynı şekilde 2008 yılı ürününde de devam etmesini istiyoruz. Konuyu Başbakanımız da uygun gördü” dedi.
Üretim desteklensin
Tütün Eksperleri Derneği Başkanı Oktay Çelik, Plan Bütçe Komisyonu’nda tütün eksperlerinin özlük haklarının ve yasadaki ceza hükümlerin düzenlenmesinin yanı sıra 2008 tütününde Tekel’in alım yapmasının da önünün açılacağını dile getirdi. Türkiye’de tütün üretiminin bitmek üzere olduğunu savunan Çelik, özellikle Doğu Anadolu’da binlerce kişiye gelir sağlayan tütün üretiminin desteklenmesi gerektiğini söyledi. Çelik, “Üreticilerle sözleşmeyi Tekel’in yaprak tütün birimi yapacak. 2008 tütününde de üreticiden alım yapılmasını memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.
Yasa teklifinde kimin imzası var
Hüsrev Kutlu (Adıyaman)
Ahmet Aydın (Adıyaman)
Kutbettin Arzu (Diyarbakır)
Şevket Gürsoy (Adıyaman)
Mehmet Emin Ekmen (Batman)
Abdurrahman Kurt (Diyarbakır)
Mehmet Erdoğan (Adıyaman)
Seracettin Karayağız (Muş)
Ahmet İnal (Batman)
Vahit Kiler (Bitlis)
Medeni Yılmaz (Muş)
İhsan Arslan (Diyarbakır)
Orhan Karasayar (Hatay)
TEKEL’İN TÜTÜN ALIMLARI |
|
2006’DA ÜRETİCİ DAĞILIMI (bin) |
Kaynak: Tütün, Tütün Mamulleri Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu
Kaynak: 19. o3. 2008 Referans Gazetesi