Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) 2009 yılı üretim sezonunda ekmeklik buğdayın tonunu 500 TL’den alacağını ve fiyatların kademeli olarak arttırılarak Kasım ayı itibariyle tonunun 530 TL’ye yükseltileceğini açıkladı. Bakan Eker ayrıca, ton başına verilen hububat priminin de 45 TL’den 50 TL’ye çıkarıldığını söyledi.
Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü’nde bir basın toplantısı ile 2009-2010 Hububat Müdahale Alım Fiyatlarını açıklayan Bakan Eker, uluslararası fonların emtia piyasalarına yönelmesi, hububatın enerji ve yem hammaddesi olarak tüketiminin artmasıyla birlikte 2007 ve 2008 yıllarında Dünya hububat fiyatlarında aşırı yükselişler yaşandığına dikkat çekti.
Daha önceki yıllarda buğdayın tonu 150-200 dolar seviyelerinde iken, 2008 yılı Şubat/Mart aylarında 480-500 dolara kadar yükseldiğini kaydeden Bakan Eker, “Dünya buğday üretimindeki artış, enerji fiyatlarındaki düşüş ve küresel mali kriz ile emtia piyasalarından fonların çekilmesinin etkisiyle Dünya fiyatları tonu 180-200 dolar seviyelerine kadar düşmüştür. Bugün itibarı ile Rus buğdayının tonu 180 dolar, ABD buğdayının tonu ise 250 dolar seviyelerinde işlem görmektedir” dedi.
Bakan Eker, Türkiye’de ise yaşanan kuraklığın etkisiyle 2007 yılında 17,3 milyon ton, 2008 yılında ise 17,8 milyon ton olarak gerçekleşen hububat üretiminin bu yıl 20,6 milyon ton civarında olacağını öngördüklerini bildirdi.
Geçen yıl müdahale alım fiyatının açıklanmadığını hatırlatan Bakan Eker, emanet alım uygulamasına devam edildiğini, makbuz senedi düzenlenerek bankalardan uygun koşullarda kredi kullanma imkânı sağlandığını ve talep eden üreticilere yüzde 30 avans ödendiğini ifade etti.
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, Güneydoğu Anadolu, Akdeniz ve Ege Bölgelerinde hasadın başladığını belirterek, “Hasadın başladığı günden bugüne kadar piyasalar Bakanlığımızca yakından takip edilmiş, üreticilerimizin ürünlerini pazarlamada sıkıntı yaşamamaları için 1 Haziran tarihi itibariyle taahhütname ile alımlara başlanmıştır” dedi.
Bugün itibarı ile hasadın yoğunlaştığı bölgelerde piyasada oluşan fiyatları da açıklayan Bakan Eker, Akdeniz bölgesinde tonunun 430–460 TL, Güneydoğu Anadolu bölgesinde 400–490 TL, Ege bölgesinde ise 435–460 TL civarında seyrettiğini ifade etti.
Bakan Eker, hasadın daha da yoğunlaşması ile birlikte fiyatların düşerek üreticilerin mağdur olmaması için, TMO’nun müdahale fiyatı ve alım politikalarının açıklandığını kaydetti.
Hububat alım fiyatlarının kademeli olarak arttırılacağını dile getiren Bakan Eker, “Ekmeklik buğday (Anadolu Kırmızı Sert Buğday) müdahale alım fiyatı Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında tonu 500 TL, Eylül ayında 510 TL, Ekim ayında 520 TL ve Kasım ayın ise 530 TL olacaktır” dedi.
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, Ton başına verilen 45 TL primin de bu sene 50 TL’ye çıkarıldığını ifade etti.
Açıklanan fiyat, prim ve alım kriterlerindeki iyileştirmeler dikkate alındığında üreticilere ton başına 580 TL ödeneceğini ve bunun da yüzde 8,5 civarında bir artışa tekabül ettiğini kaydeden Bakan Eker, TMO’nun kendisine yönelen bütün ürünü alacağını ve bu doğrultuda 204 sabit 96 geçici ekiple 300 noktada alım yapacak şekilde hazırlıklarını tamamladığını bildirdi.
Bakan Eker, üreticilerin TMO işyerlerinde herhangi bir sıkıntı ile karşılaşmamaları için ÇKS bilgilerini Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerinde güncellemeleri ve TMO’nun belirlediği bankalarda hesap açtırarak buralardan alacakları banka kartları ile alım noktalarına gelmelerini istedi.
TMO’nun hububat satış fiyatlarını açıklayan Bakan Eker, “1 Kasım 2009’dan itibaren tonu 575 TL, 1 Aralık’tan itibaren ise 585 TL olacak” dedi.
Bakan Eker, kademeli fiyat artışları ile üreticilerin ve sanayicilerin açıklanan fiyatlara göre hareket etmelerinin kendi menfaatleri için iyi olacağını kaydederek, “Üreticilerimizin, ürünlerini açıklanan müdahale fiyatlarının altında satmayarak bekletmeleri ve gelişen piyasa şartlarına göre hareket etmeleri, sanayicilerimizin ise TMO satış fiyatlarını da dikkate alarak hammaddelerini hasat döneminde tedarik etmeleri, menfaatlerine olacaktır” diye konuştu.
Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker, 2009 – 2010 Hububat üretim sezonunda uygulanacak politikaları ise şöyle sıraladı:
Kademeli müdahale fiyatı uygulanacaktır.
ÇKS’ye kayıtlı üreticilerden, belgeleri çerçevesinde sınırsız alım yapılacaktır.
AB mevzuatına uyum amacıyla uygulamaya konulan yeni alım sisteminde önceki dönemlere göre yüzde 2 iyileştirme sağlamıştır. Bunlar;
Rutubet: Önceki yıllarda yüzde 14 karşılığı 2,5 TL/Ton kesinti yapılırken yeni uygulamada yüzde 14 rutubette kesinti yapılmayacak ve rutubet oranının %10 olması halinde karşılığı 17,5 TL/Ton ilave fiyat ödenecektir.
Hektolitre Ağırlığı: Buğdayın 100 litresinin ağırlığının (hektolitre) 73 olması durumunda yapılan kesinti yarı yarıya azaltılmıştır.
Süne-Kımıl: Önceki yıllarda yüzde 3,5 tahribat için 37,5 TL kesinti yapılırken yeni uygulamada 20 TL kesinti yapılacaktır.
Kusurlu tane, Çimlenmiş ve filizlenmiş tane, dönmeli tane gibi diğer kriterlerde de iyileştirmeler yapılmıştır.
Avrupa Birliği ile uyum çerçevesinde bu sene ilk defa, 1 Kasımdan itibaren tüccar ve sanayicilerden de alım yapılması planlanmaktadır. Tüccar ve sanayicilerden, müstahsil makbuzu ile belgelenmek ve asgari 80 ton olmak kaydıyla müdahale alımı yapılması konusunda çalışmalar devam etmekte olup, buna ilişkin uygulama esasları bilahare TMO internet sitesinde yayınlanacaktır.
Ürün bedelleri 1 ay içerisinde üretici banka hesaplarına aktarılacaktır.
Ürününü emanete bırakan üreticilere, talepleri halinde yüzde 30 avans ödenecek; ürününün geri çekilmesi durumunda depo kira ücreti alınmayacaktır.
Makbuz senedine dayalı kredi sistemi çerçevesinde bankalardan kredi kullananların, ürünlerini TMO’ya satmamaları halinde kredi faizinin yüzde 25’lik kısmı TMO tarafından karşılanacaktır.
Kendi depolarında veya kiraladıkları depolarda ürün stoklayanlar da belirlenecek esaslar dahilinde yerinde emanet alım sistemi kapsamında makbuz senedi karşılığı kredi kullanabileceklerdir.
Müdahale alım fiyatları belirlenirken; üretim miktarı, Dünya piyasalarındaki gelişmeler, geçtiğimiz yıl fiyatları, maliyetler, enflasyon oranı (Mayıs 2008/Mayıs 2009 ÜFE %-2.4) ve üretimin sürdürülebilirliği dikkate alınmıştır.
Açıklanan fiyatlar müdahale alım fiyatıdır. Üreticilerimizin ürününü piyasada daha yüksek fiyattan değerlendirememesi durumunda TMO’ya belirlenen fiyatlardan yönelen bütün ürün satın alınacaktır.