AB tarım bakanları dün gerçekleştirilen toplantıda Avrupa Komisyonu’nun Avrupa’da gıda tedarik zincirinin daha sağlıklı yürümesi için hazırladığı taslak teklifi görüştüler. Tasarıda üreticilerle tüketiciler arasında ticari ilişkilerin geliştirilmesi de hedefleniyor.
Toplantıya başkanlık eden İspanya Köy İşleri Bakanı Elena Espinosa görüşmelerin fiyatlar ve piyasa üzerinde daha fazla şeffaflık, haksız ticari faaliyetler, sözleşme ilişkileri, profesyonel kuruluşlar arasında şubeler arası işbirliği ve AB tarım-gıda sektörünün uluslar arası düzeyde rekabet edebilecek hale getirilmesi etrafında şekillendiğini söyledi.
İspanyol bakan meslektaşlarının Komisyon’un girişimine destek verdiklerini ve AB’nin gerekli tedbirleri en kısa sürede alacağını umut ettiklerini kaydetti.
Birçok delegasyon gıda zincirinde katma değerlerin dağıtımının daha adil olmasının sağlanması gerektiğine dikkat çekerek zincirdeki her bir halkanın hizmetinin karşılığını tamamen alabilmesinin önemini dile getirdiler.
Espinosa, bazı üye devletlerde fiyat izleme merkezleri bulunurken kimi üye ülkelerde bu konuda bilgi paylaşımı olmadığını anımsattı.
“Yalnızca fiyatlarla ilgili bilgi paylaşımı değil aynı zamanda kar marjinleriyle ilgili bilgilendirme de yapmalıyız. Gıda tedarik zincirinde gerek ulusal gerekse Avrupa’da görülen aykırılıkları not etmeli ve birbirimizi bilgilendirmeliyiz.”
CAP muafiyeti tartışılıyor
Bazı üye ülkeler tek Ortak Pazar Örgütü’nün (CMO) AB tarım politikasındaki rolünün değiştirilmesi önerisinde bulundu. Kimi katılımcı gruplar tarım-gıda sektöründe muafiyetlerin ve istisnaların aktörlerin daha iyi örgütlenmesine imkân tanıyacağını ileri sürdü.
Espinosa, delegasyonların bu konuda mutabakat olduklarını ancak tam uzlaşmaya varılmadan ve yeni mevzuatların kaleme alınmasından önce bir ya da iki hususun özel tarım komitesinde tartışılması gerektiğini açıkladı.
Mevzuatlarda belirtilen tedbirlerin bundan böyle Avrupa Parlamentosu’nun da (AP) ortak karar yetkisine sahip olması nedeniyle daha uzun sürede ele alınacağı belirtiliyor. Espinosa’ya göre mevzuatla ilgili olmayan diğer kararların kısa sürede alınması münkün.
Fransa’nın liderlik ettiği bir grup ise üreticilerle sanayi kesimi arasında süt için ulusal düzeyde asgari fiyat belirlenmesi önerisinde bulundu. AB düzeyinde üreticiler ve sanayi sektöründe sözleşmeleri gerektirecek bu gibi durumlar henüz hayata geçirilemiyor. Bununla birlikte mevcut süt krizine çözüm olarak sunulan bu öneride süt üretiminde kazancın azaltılması üzerinde duruluyor.
Fransız tasarısı
Geçen hafta Fransız hükümeti ülkenin tarım ve balıkçılık politikasında reform talebinde bulunan bir yasa tasarısı sundu.
Fransa Tarım Bakanı Bruno Le Maire devlet tekelindeki yazılı sözleşme ilkesinin gıda üreticileri ile gıda zincirinin geri kalan aktörleri arasındaki ilişkilerde üreticilerin gelirini artırmak, üretici, sanayi ve perakendeciler arası ilişkilerde denge sağlamak üzere esas alınabileceğini söyledi.
Taraflar:
AB tarım lobisi Copa-Cogeca AB gıda tedarik zincirinin işlevinin geliştirilmesi için düzenlenen bakanlar toplantısının kendilerini memnun ettiğini bildirdi. Lobi yetkilileri piyasadaki olumsuzluklar dikkat alındığında çiftçilerin ve çiftçi kooperatiflerinin gıda zincirindeki yerlerinin güçlendirilmesi için sağlam tedbirler alınması gerektiğine inandıklarını açıkladılar.
Arka plan:
Gıda fiyatları artarken Avrupa Komisyonu Mayıs 2008’de astronomik fiyat artışlarının nedenlerinin incelenmesi için kolları sıvadı. Komisyon tarım emtia fiyatlarının daha iyi takip edilmesine, fiyat spekülasyonlarının etkisinin analiz edilmesine ve gıda tedarik zincirinin faaliyetlerinin incelenmesine karar verdi.
Aralık 2008’de Avrupa’da gıda fiyatları konulu bir ara rapor hazırlayan Komisyon politikalarda takip edilecek rotanın belirlenmesine ilişkin bir rol haritası hazırlandı. Ulusal yetkelerin gıda sektöründe tüketicinin korunmasını ve rekabeti engelleyici potansiyel haksız uygulamaları yakın takibe almaları istendi.
Gıda tedarik zinciri üzerinde bir yıl süren incelemeler sonunda hazırlanan Komisyon raporu Ekim 2009’da yayımlandı. Sonuç kısmında gıda tedarik zinciri aktörleri arasında yapılan sözleşmelerde dengesizlikler bulunduğuna dikkat çekildi. Haksız ticarete sebep olabilecek pazarlık gücündeki farklılıkların gerginlik yarattığı belirtildi.
Sonuç olarak Komisyon çiftçilerin pazarlık yapabilmesine ilişkin incelemelerin devam etmesi, isterse üretici, ister toptancı ve ister perakendeci olsun daha büyük alıcılara karşı çiftçilerin konumlarının güçlendirilmesi yönünde planlar yapmaya hazırlanıyor.
Komisyon AB kırsal gelişim politikası bağlamında ve 2013 sonrası Ortak Tarım Politikası (CAP) kapsamında küçük gıda üreticileri piyasasının durumunun üretici örgütleri oluşturularak güçlendirileceğini açıkladı.
Kaynak : EURACTIV – 21 Eylül 2010