Ali Ekber YILDIRIM
Hayvancılık denildiğinde genellikle süt sığırcılığı akla geliyor. Politikalar, destekler hep süt sığırcılığına göre belirleniyor.
Besicilik ise yıllardan beri üvey evlat olarak görülüyor. Hiçbir destek verilmiyor. Bu nedenle besicilik gelişmiyor, her geçen gün yok oluyor.
Oysa, 1980 öncesinde özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri besiciliğin merkeziydi. Bu bölge hem ülkenin et ihtiyacını karşılar hem de ciddi oranda ihracat yapardı.
Uygulanan yanlış politikalar, Et ve Balık Kurumu’nun elden çıkarılması ve sonrasında bölgede yaşanan terör besiciliği büyük ölçüde geriletti. Besicilik batı bölgelerine kaydı. Fakat, batıda da besicilik yok olma tehlikesi ile karşı karşıya.
Besiciliğe hiçbir destek sağlanmazken, her yıl binlerce ton et veya canlı hayvan ülkeye kaçak olarak giriyor. Yıllardır bilinmesine rağmen kaçakçılık önlenemiyor. Önlenmesi bir yana kurban bayramı öncesinde kaçak hayvanlara küpe takılarak yasal hale getiriliyor.
Süt hayvancılığında da çok büyük sorunlar var. Yanlış uygulamalar var. Fakat, üretimin her aşamasında verilen desteklerle ayakta duruyor.
Besi hayvancılığına ise Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki 28 ilde sadece Tarım Kredi Kooperatifleri’ne ortak olan besicilerin sözleşmeli üretim yaparak hayvanlarını Et ve Balık Kurumu’nda kestirmeleri şartı ile kiloda 1 YTL destekleme primi veriliyor. Bu uygulama 2006’da başladı. Bu destekten sınırlı sayıda besici yararlanıyor. Bu desteği fırsat bilen et alıcıları uygulamanın başladığı dönemde besicilerden aldıkları etin kilosunu 1 YTL aşağı çektiler. Destek bir bölgeye verilirken fiyatlar ülke genelinde düşürüldü. Besiciler bu destekten de zararlı çıktı..
Daha önce Van ve Hakkari’ye giderek oradaki besicilerin sorunlarını, görüşlerini bu sütunda yazdık.
Geçen haftasonu İzmir Kemalpaşa’da 2 bin baş kapasiteli Tanboğa besi işletmesini ziyaret ettik. Tanboğa ailesi üç kuşaktır besi hayvancılığı yapıyor. İzmir Ticaret Borsası Meclis Üyesi Hüseyin Tanboğa’nın yönetimindeki işletme bölgenin en büyük besi işletmesi. Modern şartlarda ve bilinçli besiciliğin yapıldığı işletme, yeni yatırımlarla entegre bir tesise dönüşecek.
Hüseyin Tanboğa “benim durumum iyi, fakat bu yetmiyor. Ülkede besicilik çok kötüye gidiyor ” diyerek çarpıcı bilgiler veriyor.
“Öncelikli sorun hammadde. Son bir yılda hammadde fiyatlarındaki artış yüzde 100. Et fiyatları ise yerinde sayıyor.
Hayvanı yetiştiriciden alırken peşin para ile alıyoruz, eti iki üç aylık vade ile satabiliyoruz. Son günlerde iflasların peş peşe gelmesi bu sistemden kaynaklanıyor.
Son bir iki yılda İzmir Kemalpaşa’da 61 bin besi hayvanı sayısı 11 bin başa düştü. Sadece son bir yılda 100 başlık 18 işletmeden 17’si kapandı. Ödemiş’te 280 bin hayvan varlığı, 50-60 bine düştü.
Besiye hiçbir destek yok. Kaliteli et üretimi teşvik edilmiyor.
Avrupa’da genç hayvanın eti ile yaşlı hayvanın eti aynı fiyata satılmıyor. Genç hayvanın eti daha yüksek fiyatla satılıyor. Türkiye’de ise hepsi aynı fiyattan satılıyor.”
Doğudan batıya her bölgede besicilikte çok büyük sorunlar yaşanıyor. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı şu günlerde hayvancılık desteklerini yeniden düzenliyor. Umarız, besicilik yine unutulmaz. Çünkü, kısa zamanda önlem alınmazsa besicilik yok olup gidecek.
Kaynak: 6 Mart. 2008 Dünya/ TARIM DÜNYASINDAN
6 Yorumlar
abdullah
gerçektende bu söylediklerinize katılıyorum ben burdurdan yazıyorum şuan küçük çapta besicilik yapmaktayım her türlü ekipmanlarım ve arazim var işletmeye büyütüp bulunduğum yerde bir istihdam kurmak ve bir iş potansiyeli yaratmak fakat bu konuda devletten yardım geleceği yerde önüme hep engeller çıkarıyorlar kendi imkanlarımla kuracağım işletmeden, bu işi anlayan ve yapabilecek kapasitede olanları devlet az da olsa veya dış pazardan almayıp dahada dış pazara yönelik satışlar düşünseler şuan köylerden şehire göç edip işsiz kalan birçok köylü vatandaşlarımız bir iş sahibi bir sorumluluk sahibi olur ve tarıma ilgi biraz daha büyür. ben doğuda bir kurumda devlet memuru olarak çalıştım eskiden oradaki yapılan besiciliğin haddi hesabı yokmuş fakat engellenmiş niye mi dışarıdan gelen kaçak etler ve ürünler yüzünden daha kaçağın neleri? eğer dışarıdan kaçak ve ucuz getiriyorum diye milletin ekmek kapısını öldüreceksen bırak o zaman bu işi elbette bir yapan olur
cengiz yıldız
hüseyin tanboga hakkında bildiklerimi anlatmak istiyorum ama ona son bir şans allah korkusu varsa helallaşsın
uğur ekin
ne olduğunu anlatırsanız bizde ona göre kendisine davranırız. ama bir açıklama yapmazsanız bu yaptığınız hiçbir işe yaramaz.
cüneyt yılmaz
hüseyin tanboğa hayvancılık konusunda tecrübeli bir kişilik.fakat kendini diger insanlardan çok yüksekte görmesi yanında çalışanlarına devamlı hakaret etmesi ve toplum içersinde onları küçük düşürmekten çok fazlasıyla haz duyan diger yanı ilede kötü bir kişilik.parası olduğu için arkadaşları olan ender şahıslardan.
kadir
cüneyt bey bence ne dediginini bilmiyor asıl ismiyle bile konuşmuyor ben hüseyin beyin yanında muhasebecisiyim baş da kişilik olmak üzere çok iyiy bir insan bence bana her türlü madi ve manevi yardımımı esigemeyen bir kişiligi var bence siz ononun yanında bir süre çalışmıssınız o sizi işden çıkarmış ve ondan hıncınızı almak için onu karalamaya çalışıyorsunuz sizi biraz dürüst olmaya davet ediyorum
mustafa
Cüney arkadaş kim bilmiyorum ama bende hüseyin tanboğa yı tanıyorum ve söylediklerinde çok haklı bende şirkette çalıştım.kendi isteğimle işi bıraktım çalışan insanlara pek iyi davrandığı söylenemez.benimde çalışan bir kaç arkadaşımında alacakları kaldı.İnsanlara yüksekten bakmayı seviyordu bilmiyorum hala ölemi acaba ama hak yerini er yada geç buluyor.