“İstatistik Rakamlarla Yalan Söyleme Bilimidir” derler. TÜİK bir açıklama yapıp kendi yaptıkları enflasyon hesaplarının doğru olduğunu ifade etmiş. Tartışmayı aslında evvelki gün CHP’nin hırçın milletvekili Muharrem İnce ateşledi. Bir zamanlar Erbakan Hoca’nın yaptığı gibi enflasyon sepetini eleştirdi. Gerçi o zamanlar Erbakan elinde fileyle çıkardı meydana ama, devir değiştirdi, artık alışveriş sepeti ve naylon torba zamanı.
Konu malum, enflasyon hesabında hangi malın hangi ağrılıkta hesaba dahil edileceği meselesi. Fülüt ya da araba şambreli, gaz lambası şişesi gibi kalemler de hesaba dahil edilince hesap şaşıyor elbet.
Hesaba en etkili etkenin ne olacağı tümüyle ideolojik bir tutum.
Yani nasıl ki “verimlilik”, “teknoloji”, “sürdürülebilirlik”, “kalkınma” birer ideolojik katagoriyse, “enflasyon” da bir ideolojik kategori.
Mesela Türkiye ABD’den silah alıyor. Bu silahların gayrı safi milli hasıla içindeki yeri hesaba katılıyor mu? Bunlar son mamul mü yoksa ÜFE ye mi dahil :)
Şaka bir yana;
Şöyle desek :Türk-İş’in yoksulluk sınırı altında yaşayan en az 50 milyon insan yaşıyor diyelim Türkiye’de, sırf bu nüfusun temel tüketim malları enflasyon hesabında esas alınırsa ne olur?
Köylüler 1950 yılına kadar kasabaya “gaz, tuz ve bez” almaya inerlerdi. Onları “piyasa ekonomisi”ne dahil eden DP iktidarının politikaları oldu. Demirel 1970’li yıllarda yine de meydanlara çıkar “gaza, tuza, beze zam yok” derdi. Yani enflasyon hesabındaki ideolojik yönü Barajlar Kralı da gayet iyi bilirdi.
Son dönem de “mutfaktaki yangın” ifadesi kullanılıyor, kastedilen gıda fiyatlarındaki artış elbet.
Peki bugünün köylüleri, çiftçileri için gerçek enflasyon neye göre hesaplanabilir ?
Birincisi bugünlerde Çiftçi-Sen olarak “Mazotta ÖTV kaldırılsın” imza kampanyası yürütüyoruz. “Demek ki mazottaki enflasyon ne kadar?” diye sorarak başlamak lazım. Daha sonra, gübrenin, sulama suyunun, elektriğin, tohumun fiyatları enflasyon hesabında baz alınmalı.
Bu yapıldığında çok farklı bir enflasyon gerçeğiyle karşılaşacağız.
İktisatçılara burdan bir çağrı: bize kendi enfasyonumuzu hesaplayabileceğimiz uygulanabilir bir yöntem sunabilir misiniz?
Bir fikir vermek açısından:
Ege’de bu enflasyon hesabı “1 kilo tütün 1 adet 70’lik rakı” olarak yapılırdı. Şimdi rakının fiyatını öğrenip tütünün kaça satıldığını ayrıca öğrenmeniz gerekir.