ALINTERİMİZ VE EMEĞİMİZİN KARŞILIĞI 18,25 TL OLMALIDIR
Türkiye fındık üretiminde dünya birincisi, dünya fındığının yaklaşık yüzde 70’ni tek başına üretmektedir. Türkiye’nin fındığının çoğunluğu işlenmeden ihraç edilir, doğrudan döviz sağlar. Bu bakımdan önemlidir. Bu kadar önemli olan fındık için üretiminden pazarlanmaya olan süreçte üretici, tüketici ve ülke ekonomisi yararına bir hükümet politikası olması gerekir. Fakat olduğu söylenemez. Fındıkla ilgili politikalar, tamamen şirket çıkarlarını öngören biçimde belirlenip uygulanmaktadır.
Fındık piyasasının aktörleri ise, şirketler, Fiskobirlik ve son zamanlarda devreye sokulan Toprak Mahsuller Ofisi (TMO).
Fiskobirlik
Üreticilerin kurmuş olduğu 49 kooperatifin oluşturduğu üst birlik olan FİSKOBİRLİK; üretici, tüketici ve Türkiye ekonomisi için gerekli ve yararlı bir çiftçi örgütüydü. Halen de gereklidir.
2000 yılında Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine (TSKB) ilişkin çıkarılan 4572 sayılı kanun ile bu fonksiyonları dumura uğratıldı. Kanunla fındık ihracatçısı şirketlere alan açıldı, şirketler de, fındık piyasasında kontrolü ellerine geçirdiler.
TSKB hakkında kanun çıkarılmadan önce FİSKOBİRLİK; 8 milyon insana iş ve aş sağlıyor, 1 entegre fındık işleme tesisi ve 17 fındık kırma fabrikasına sahipti. İmalatta 3000 kişiyi istihdam ediyordu.
FİSKOBİRLİK, söz konusu kanun ile tabela örgütüne dönüştürüldü. Meydan şirketlere sorunsuz, engelsiz biçimde sunuldu.
Toprak Mahsuller Ofisi
Şirketler fındık fiyatlarını düşük belirlemeye başlayınca üreticilerin tepkisi yükseldi. Hükümet oluşan tepki üzerine 2006 yılında 10 865 sayılı kararname ile TMO’yu fındık almak üzere görevlendirdi.
TMO yerine FİSKOBİRLİK desteklense ve güçlendirilseydi, FİSKOBİRLİK üretici, tüketici ve ülke ekonomisi yararına düzenleyebilir, yeniden istihdam sağlayabilirdi. Fakat hükümet tercihini üretici, tüketici ve ülke ekonomisinden yana kullanmadı. TMO’ya alım yaptırdı. TMO aldığı fındıkları FİSKOBİRLİK’in depolarına koydu ve şirketlere sattı. Şirketler depolama külfetinden kurtuldu/kurtarıldı. Fındık üretiminin az olduğu yıllarda elindeki stoku piyasaya sunarak şirketlerin ihtiyacını karşılamış oldu.
Başka bir deyişle hükümet, TMO aracılığıyla şirketler için fındık alma görevi yapmış oldu. Ayrıca TMO aldığı fındıkları, hasat dönemine yakın bir zamanda düşük fiyatla piyasaya sürerek fındık piyasasının şirketlerin lehine, üreticinin aleyhine düşük belirlenmesine katkı koymaktadır.
Şirketler
Türkiye’deki en büyük fındık ihracatçısı ve üreticisi olan Oltan Gıda’yı 3 yıl önce İtalyan’ın uluslarüstü fındık şirketi FERRERO satın aldı. FERRERO eriştiği noktadaki memnuniyetini basınla şöyle paylaştı: “Türkiye’de iş hacmimiz 10 yılda 4.5 kat büyüdü” diyerek ifade etti. (24.07.2018 Milliyet)
Fındık bizim, TMO bizim, Fındık depolama tesisleri bizim kazanan ŞİRKETLER!
Fındık Üreticileri Sendikası Olarak Diyoruz ki; Fındığımızı El Almasın, Fındık Bize El Olmasın!
Bunun için;
– Fındık piyasasını TMO değil, FİSKOBİRLİK düzenlesin.
– FİSKOBİRLİK’in piyasayı düzenleyebilmesi için de TMO’ya alım için ayrılan para FİSKOBİRLİK’e destek olarak verilsin.
– Fındık fiyatlarının belirlenmesi ve uygulanmasında Fındık Üreticileri Sendikası taraf kılınsın. Bunun için Mecliste üretici sendikalarına yönelik iç hukuk düzenlemesi yapılsın.
– Fındık fiyatları maliyet+%25 kazanç+insanca yaşam payı eklenerek belirlensin ve uygulansın.
Fındık Üreticileri Sendikası olarak kurulduğumuz 2004 yılından bu yana her hasat öncesi fındık referans fiyatlarını açıkladık. Referans fiyatın hesaplamasında dünyada yetişen diğer ürünlerin fiyatları nasıl hesaplanıyorsa aynı kriterleri esas aldık. Yani fındık maliyet fiyatı üzerine % 25 kar payı ve onun da üzerine dört kişilik çekirdek ailenin yaşam standardını esas alan ve ekonomik göstergelerde alım gücünün daha da azaldığı noktasından tahmini % 20 yıllık enflasyon farkını da içine alan % 45 ‘lik insanca yaşama payı ekleyerek fındık fiyatını hesapladık. Rekolte tahminlerini ve külleme hastalığının verim kaybına etkilerini dikkate alarak ortalama maliyeti 10,06 TL olarak belirledik.Çıkan bu maliyet fiyatının üzerine % 25 kar payı + % 45 insanca yaşama payını eklediğimizde; 1 kg fındığın fiyatı en az 18,25 TL olmalıdır.
Ürün | Fındık | ||
MASRAF UNSURLARI | Masraflar Toplamı ( TL/da ) |
||
Anketi Yapılan Bahçenin Değeri ( BD ) ( TL/da ) | 10.446,73 | ||
Anketi Yapılan Bahçenin Çıplak Arazi Değeri ( BÇAD )( TL/da ) | 4.392,23 | ||
Bahçenin Yaşı ( BY ) | 54 | ||
A) GÜBRELEME | Gübreleme (*) | 50,89 | |
Gübre 1 | 48,95 | ||
Gübre 2 | 41,13 | ||
Gübre 3 | 41,84 | ||
B) İLAÇLAMA | İlaçlama | 22,59 | |
İlaç 1 | 14,78 | ||
İlaç 2 | 3,49 | ||
İlaç 3 | 1,15 | ||
C) BAKIM (Çapalama-Budama-Ot Temizliği-Ot Toplama vb.) | Bakım İşlemi 1 (**) | 8,64 | |
Eğrelti Otu, Diken ve Yaprağı Temizleme | 58,38 | ||
Çalı ve Dal Toplama | 9,67 | ||
Hendek Temizliği-Set Bakımı | 4,82 | ||
Budama-Sürgün Kesimi-Taşıma İşçiliği | 88,31 | ||
D) HASAT ve PAZARLAMA |
Hasat | 73,27 | |
Çuvallama | 8,18 | ||
Harmana Taşıma | 8,76 | ||
Serme-Karıştırma-Kurutma | 6,12 | ||
Branda-Naylon -Patoz Bedeli | 14,48 | ||
Ayıklama ( Tekleme ) | 3,34 | ||
Ambara Taşıma | 5,41 | ||
Taşıma ve Pazarlama | 10,65 | ||
E) DİĞER DEĞİŞEN MASRAFLAR |
Alet ve Makine Tamir Bakımı | 3,81 | |
Diğer ***(……….……….…………..) | 4,25 | ||
F) DEĞİŞEN MASRAFLAR TOPLAMI ( A + B + … + E ) | 533,17 | ||
F.1) Sermaye Faizi ( % 9 ) ( F x 0.09) | 47,98 | ||
G) TOPLAM DEĞİŞEN MASRAFLAR ( F + F.1 ) | 581,15 | ||
H) TOPLAM SABİT MASRAFLAR ( H.1+H.2+H3+H.4 ) | 349,16 | ||
H.1) Genel İdari Giderler ( G x 0,03 ) | 17,43 | ||
H.2) Çıplak Arazi Değerinin %5’ten Faizi ( BÇAD x 0,05 ) | 219,61 | ||
H.3) Tesis Masrafları Amortisman Payı (BD-BÇAD / EÖ) | 112,12 | ||
H.4) Ürün Sigortası | 0,00 | ||
I) TOPLAM ÜRETİM MASRAFLARI ( G + H ) | 930,31 | ||
J) Verim (kg/da) | 80,00 | ||
K) Satış Fiyatı | 11,00 | ||
L) Yan Ürün Verimi (kg/da) | 100,00 | ||
M) Yan Ürün Satış Fiyatı | 1,25 | ||
N) Ana Ürün Geliri ( J x K ) | 880,00 | ||
O) Yan Ürün Geliri ( L x M ) | 125,00 | ||
P) Gayri Safi Üretim Değeri ( N + O ) | 1005,00 | ||
R) ANA ÜRÜN İÇİN YAPILAN MASRF.TOP.( I – O ) | 805,00 | ||
S) ÜRÜN MALİYETİ ( R / J ) | 10,06 | ||
* Ahır Gübresi kullanıldığında taşıma işçiliğe dahildir. | |||
** Çapalama, Boğaz Doldurma, Seyreltme vb. | |||
*** Listede belirtilmeyen diğer masraf kalemleri yazılacak | |||
**** EÖ = Meyve Ağacının Ekonomik Ömrü ( Fındık için EÖ=60 yıl ) | |||
80 kg için | 10,06 TL/kg | ||
90 kg | 8,94 TL/kg | ||
100 kg | 8,05TL/kg | ||
Bir Yorum
Pingback: Fiskobirlik ne yapacak? / Umut Kocagöz | Karasaban.net