Fındık-Sen bu yılki fındık raporunu yaynladı. Raporda fındık referans fiyatının 15 TL olması istendi. Küresel iklim değişikliğine de vurgu yapılan raporda fındığın milli bir ürün olmaktan çıkarıldığı bildirildi.
Raporu paylaşıyoruz:
Fındık da bitmek bilmeyen rekolte tartışmaları devam ediyor
Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığının daha önce almış olduğu fındık rekolte açıklamaları tekelden olacağı kararına rağmen 2017-18 sezonuna ilişkin fındık rekolte açıklamaları ardı ardına geldi.Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi tıpkı geçmiş yıllarda olduğu gibi ilk açıklamasını yaptı.Hindistanın Chennai knetinde 36.kongresini gerçekleştiren konsey Türkiyeden de temsilcilerinin hazır bulunduğu kongrede 2017-2018 fındık sezonu için 650 bin ton üretim tahmini ve 50 bin ton geçen yıldan devirle 720 bin ton rekolte açıklamsı yaptı.Diğer yandan TUİK de yapmış olduğu açıklama ile fındık da 2017-18 sezonu için 600 bin ton rekolte tahmini yaptı.Ancak bu rakamın iklimsel faktörler ve külleme hastalığına bağlı olarak %15 daha az gerçekleşebileceği öngörüsü yapıldı. Böylelikle Gıda Tarım Ve Hayvancılk Bakanlığının Rekolte açıklamalarına ilişki kararı bu yıl da yok hükmünde oldu. Bakanlığın rekolte tahminine ilişkin önümüzdeki günlerde açıklama yapması beklenmektedir.
Fındık fiyatı tekliyor
2014 yılı don afetinden bu yana fındık fiyatları çift hanelerde dolaşmış hatta bir ara 22,00 TL sına kadar alıcı bulmuştu.2016-17 fındık sezonu başlangıcında hızla 15,00 TL sına kadar fiyatlar yükseliş göstermiş ardından fiyatlarda gerileme başlamış sezonda ortalama fiyat 12-12,50 bandında gerçekleşmişti.Sezon sonuna doğru daha da baskılanan fiyatlar 8,00-8,50 TL bandına kadar gerilemişti.Bu süreçte TMO devreye sokularak 10 TL ve üzerinden alımlar yapılmıştı. Gelinen noktada fındık fiyatalarında azalan üretime paralel olarak fındık fiyatlarındaki çift haneli rakamlar psikolojik eşik fiyatı olan 10 TL bandının altına da gerileyerek 8,00-8,50 TL gibi tek haneli rakamlara inmiştir.AKP hükümetinin TMO sini nasıl konumlayacağı fındık üreticisi tarafından endişe ile izlenmektedir.
Çiftçiler Daha da Yoksullaşıyor
Ekonomik kriz daha da derinleşmekte, döviz kurlarındaki durdurulamayan artışlar hammadde olarak dışa bağımlı girdi fiyatlarını sürekli artırmaktadır. Ürün fiyatları yerinde sayarken bir yandan tarımsal girdi fiyatları diğer yandan da yaşamsal girdiler zam üstüne zam almakta ve fındık çiftçisi yoksulluğa mahkum edilmektedir.
Ürünler |
Miktar |
Fiyat(TL-2002) |
Miktar |
Fiyat(TL- 2017) |
Tüp Gaz |
12 kg |
14,95 |
12 kg |
77,50 |
Tarım İlacı |
0,8 kg |
10,00 |
0,8 kg |
85,00 |
Mazot |
1 lt |
1,098 |
1 lt |
3,68 |
Toz Şeker |
1 kg |
0,675 |
1 kg |
4,15 |
Ekmek |
500 gr |
0,280 |
250 gr |
1,25 |
Gübre |
1000 kg |
176,00 |
1000 kg |
800,00 |
Fındık çiftçisinin insanca yaşamasın için gerekli olan ekmek,şeker vb yaşamsal ve tarımsal girdilerin fiyatları sürekli artarken fındık fiyatlarındaki dalgalanmalar borç sarmalının büyümesine sebep olmuş fındık çiftçisi kendi kaderine terk edilmiştir.Darbe girişiminden sonrası ve KHK düzenlemeleri ile olağanüstü dönemlerle geçiştirilen süreç ve de ekonomide yaşanacak olumsuzluklar fındık çiftçisini daha da endişelendirmektedir.
Döviz Kurunda Dalgalanmalar Bitmiyor
ihraç Ürünü Fındık Fiyatları Yerinde Sayıyor
2016-17 fındık sezonu başlangıcında 3,20 -3,25 TL bandında olan Dolar kuru 4,00 TL sına ve 3,30-3,40 TL bandında olan Euro kuruda 4,20TLsına dayanmış ardından dolar 3,50-3,60 TL bandında euro da 4,00-4,25 bandında seyir almıştır. Döviz kurlarında meydana gelen bu dalgalanmalar ihraç ürünü olan fındık fiyatlarına bir türlü yansımamıştır. Sezon başında 15,00 TL sından alıcı bulan fındık sezon genelinde 1100-12,00 TL bandından alıcı bulmuştur. İhracatın büyük bir bölümü İtalya, Almanya ve Fransa başta olmak üzere AB ülkelerine gerçekleşmiştir. Bir önceki döneme göre ihracat miktarında ve gelirinde gerileme olmuştur.
Tablo
Dönem |
Üretim(Kabuklu BinTon) |
İhracat(iç/Bin ton) |
Bedel( milyar dolar) |
Fiyat Kg (Dolar) |
2004-05 |
350 |
194,59 |
1,554 |
8,00 |
2005-06 |
530 |
239,36 |
1,952 |
8,20 |
2006-07 |
661 |
248,66 |
1,262 |
5,10 |
2007-08 |
530 |
207,28 |
1,589 |
7,70 |
2008-09 |
801 |
244,62 |
1,178 |
4,80 |
2009-10 |
500 |
252,305 |
1,544 |
6,12 |
2010-11 |
400 |
281,000 |
1,783 |
6,38 |
2011-12 |
489 |
229,627 |
1,819 |
7,92 |
2012-13 |
602 |
301,00 |
1,750 |
5,80 |
2013-14 |
480 |
240,00 |
1,690 |
7,00 |
2014-15 |
300 |
217,427 |
2,799 |
12,87 |
2015-16 |
580 |
243,984 |
2,161 |
9,20 |
2016-2017 |
500 |
217,600 |
1,752 |
8,05 |
Kaynak ; İhracatçılarBirliği-istatistik tabloları
İklim Koşulları ve Külleme Hastalığı Çiftçileri Zorluyor
Külleme hastalığı artarak devam etmekte olup fındık üretiminde önemli ölçüde verim kaybı yaratacaktır. Birde buna temmuz sıcakları eklenince fındık da verim kayıpları kaçınılmaz olacaktır. Bu bağlamda Fındık çec olup çuvala girene kadar bir şey konuşmak anlamsız olur.Fındıkta tarım sigortası yaptıranların sayısı bir önceki yıla göre artış gösterse de henüz yeterli sayıda değildir .Bunun sebebi de hem primlerin yüksek olması hem de sigorta sisteminin yaygınlaşmasını sağlayacak bir anlayıştan uzak olmamızdır .Her ne kadar primin %50’si devlet tarafından karşılansa da bu oran don teminatında %60 oranına kadar çıkmakta olup geriye kalan prim ödemeleri çiftçiler tarafından ödenmektedir. Primler yüksek ve sigorta sistemi çiftçiler lehine değil de daha çok şirketleri koruma ve kollamaya yönelik kurgulanmıştır. Tarım sigortasında bu durumun sürdürülebilirliği gittikçe zayıflamaktadır. Aksi taktirde bankalardan kredi kullanmayanlar dışında sigorta yaptıracak çiftçi kalmayacaktır.
Alan Bazlı Ödemeler Bakanlar Kurulu Kararı ile Uzatılıyor
.
Alan bazlı ödemelerin ilk üç yıllık planından sonra ikinci üç yıllık planında sonuna gelinmiş Kasım seçimlerinden sonra AKP hükümeti bir yıl uzatma uygulamaya geçmiştir. Haziran ayı içinde yapılan uzatma ödeme ile fındık çiftçilerine son kez ödeme yapılmıştı. Ancak referandum sürecinde alan bazlı ödemede bir kez daha uzatma kararı çıkmıştır. Bu süreçlerde bir türlü çiftçi lehine depoculuk sistemi geliştirilememiştir. Oysaki don afetinin yaşanmış olduğu 2014 yılı fındık gibi ihracat ürünlerinde arzın kontrolünü sağlayacak ve düzenleyecek olan depolama sisteminin önemini bir kez daha açığa çıkarmıştır.
Fındık Bizim Ürün Olmaktan Çıkıyor
Bir zamanlar Fiskobirliğin tek başına söz sahibi olduğu fındık ihracatında artık İtalyan,Alman ve Fransız çok uluslu gıda ve tarım sirketleri belirleyici konumdalar.İtalyan Ferrero ve onun Türkiye deki kolu Oltan Gıda fındık ihracatında oldukça önemli bir yer tutmaktadır.Bu şirketler sadece fındık ihracatı yapmayıp aynı zamanda ülkemizde bir çok çalışanı ile sahada da yer almaktadırlar. Ayrıca Almanya ülkesinde fındık üretmemesine rağmen dünya fındık ticaretinde önemli bir rol oynamaktadır.
FINDIĞIN REFERANS FİYATI 15,00 TL OLMALIDIR
Fındık Üreticileri Sendikası olarak kurulduğumuz 2004 yılından bu yana her hasat öncesi fındık referans fiyatlarını açıkladık. Referans fiyatın hesaplamasında dünyada yetişen diğer ürünlerin fiyatları nasıl hesaplanıyorsa aynı kriterleri esas aldık. Yani fındık maliyet fiyatı üzerine % 25 kar payı ve onun da üzerine dört kişilik çekirdek ailenin yaşam standardını esas alan ve ekonomik göstergelerde alım gücünün daha da azaldığı noktasından % 8,79 yıllık enflasyon farkını da içine alan %33 luk insanca yaşama payı ekleyerek fındık fiyatını hesapladık. AKP Hükümetinin enflasyon hedeflerini baz alarak hesaplamalarımızı yaptık.Rekolte tahminlerini ve külleme hastalığının verim kabına etkilerini dikkate alarak ortalama maliyeti 8,43 TL olarak belirledik.Çıkan bu maliyet fiyatının üzerine % 25 kar payı + % 33 insanca yaşama payını eklediğimizde; 1 kg fındığın fiyatı en az 14,015 TL olmalıdır. Böylelikle geçen sezondan bir miktar daha fazla üretime olsa dahi en azından geçen yılki referans fiyat korunarak referans fiyat 15,00 TL olarak açıklanmalıdır.
TMO Sezon Başında Müdahale Alımlarına Başlamalıdır
Geçen sezon sonlarına doğru müdahale alımlarına başlayan TMO bu sezon başlarında 14,00 TL dan alımlara başlamalı referans fiyat 15,00 TL oluşuncaya kadar alımlara devam etmelidir. Bu bağlamda;Fındık-SEN olarak Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanına ve ülke kamuoyuna Çiftçilerin Cenevre de Birleşmiş Milletler tarafından kabul gören haklarından bir tanesinin de Tarımsal Üretimde Fiyat ve Piyasa Belirlemede Özgürlük Hakkı olduğunu ve çiftçilerin bu kapsamda adil bir piyasaya ve tatmin edici bir fiyata ulaşma haklarını hatırlatmak öncelikli görevimizdir.
Çiftçiler Talep Ediyor
…Fındık-SEN olarak fındık tüm tarafların kazanacağı bir formülün peşinde değiliz.Çok iyi bilmeliyiz ki bir tarafta üreten çiftçiler diğer tarafta ürettiklerimizi yok pahasına almaya çalışan şirketler var. Şirketler kazanırsa paralar ülke ekonomisine değil Çok uluslu Şirketlerin havuzuna akacaktır. Oysa fındık çiftçileri kazanırsa ülke ekonomisi de kazanacaktır. Onun içindir ki AKP hükümeti ve ona bağlı Gıda Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı TMO sini sezon başında devreye sokmalıdır.
… FİSKOBİRLİK’in üretimden pazarlamaya kadar zincirin her halkasına sahip olacak şekilde ve fındık çiftçilerinin yönetimlerini demokratik olarak belirleyecekleri bir yapıya kavuşturulmasını talep .ediyoruz.ANAP-DSP-MHP koalisyonu döneminde sözde özgürleştirme yasası olarak çıkarılan 4572 sayılı kooperatif yasasının şirketler lehine olan hükümleri kaldırılsın diyoruz.
-
Gerek Uluslar arası sözleşmelerden gerekse de Anayasadan gücünü alan Fındık çiftçilerinin, bağımsız olarak sendikal örgütlenmesini sağlayacak iç hukuk düzernnlemeleri yapılsın.Var olan Ziraat Odaları,Birlikler v.b çiftçi örgütleri de demokratik yapılara kavuşturulmasını talep ediyoruz.
-
Lisansı depoculuk şirketlere kazandırmaya yönelik değil,fındık çiftçilerinin yararına olacak şekilde kurgulanmasını talep ediyoruz.Alan bazlı ödemelerin heba edilen ilk üç yıllık takviminden sonra ne yazık ki ikinci üç yıllık planda da bu konunun mutlak çözümü sağlanmamıştır.Bu konuda Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının gerekli adımları acilen atmasını bekliyoruz.
-
Tarım Sigortaları Yasası şirketlerin kazancını artırmak için değil,fındık çiftçilerinin zor günlerinde yardımcı olmak amacıyla yeniden düzenlenmesini talep ediyoruz.
-
Fındık çiftçileri eksiksiz sosyal güvenceye kavuşturulmasını talep ediyoruz.
-
Mevsimlik işçiler için 2009 yılında hazırladığımız rapordan sonra ulaşım,barınma ve çocuk emeğinin kullanılmasında birtakım olumlu gelişmeler olsa da yeterli değildir.Hala hazırda mevsimlik tarım işçileri düşük ücretli ve sosyal güvencesiz çalışmaya devam etmektedirler.Mevsimlik işçilerin koşullarının iyileştirmesinin garantiye alınmasını,çocuk emeğinin kullanılmamasını talep ediyoruz.01/08/2017
Kutsi YAŞAR
Fındık-SEN Gn.BŞK.
Ürün |
Fındık |
||
MASRAF UNSURLARI |
Masraflar Toplamı |
||
Anketi Yapılan Bahçenin Değeri ( BD ) ( TL/da ) |
8.797,25 |
||
Anketi Yapılan Bahçenin Çıplak Arazi Değeri ( BÇAD )( TL/da ) |
3.698,73 |
||
Bahçenin Yaşı ( BY ) |
53,13 |
||
A) GÜBRELEME |
Gübreleme (*) |
42,86 |
|
Gübre 1 |
41,23 |
||
Gübre 2 |
34,64 |
||
Gübre 3 |
35,24 |
||
B) İLAÇLAMA |
İlaçlama |
19,03 |
|
İlaç 1 |
12,45 |
||
İlaç 2 |
2,95 |
||
İlaç 3 |
0,98 |
||
C) BAKIM (Çapalama-Budama-Ot Temizliği-Ot Toplama vb.) |
Bakım İşlemi 1 (**) |
7,28 |
|
Eğrelti Otu, Diken ve Yaprağı Temizleme |
49,17 |
||
Çalı ve Dal Toplama |
8,15 |
||
Hendek Temizliği-Set Bakımı |
4,07 |
||
Budama-Sürgün Kesimi-Taşıma İşçiliği |
74,37 |
||
D) HASAT ve |
Hasat |
61,71 |
|
Çuvallama |
6,90 |
||
Harmana Taşıma |
7,39 |
||
Serme-Karıştırma-Kurutma |
5,16 |
||
Branda-Naylon -Patoz Bedeli |
12,20 |
||
Ayıklama ( Tekleme ) |
2,82 |
||
Ambara Taşıma |
4,56 |
||
Taşıma ve Pazarlama |
8,98 |
||
E) DİĞER DEĞİŞEN |
Alet ve Makine Tamir Bakımı |
3,20 |
|
Diğer ***(……….……….…………..) |
3,59 |
||
F) DEĞİŞEN MASRAFLAR TOPLAMI ( A + B + … + E ) |
448,93 |
||
F.1) Sermaye Faizi ( % 9 ) ( F x 0.09) |
40,40 |
||
G) TOPLAM DEĞİŞEN MASRAFLAR ( F + F.1 ) |
489,33 |
||
H) TOPLAM SABİT MASRAFLAR ( H.1+H.2+H3+H.4 ) |
284,57 |
||
H.1) Genel İdari Giderler ( G x 0,03 ) |
14,67 |
||
H.2) Çıplak Arazi Değerinin %5’ten Faizi ( BÇAD x 0,05 ) |
184,93 |
||
H.3) Tesis Masrafları Amortisman Payı (BD-BÇAD / EÖ) |
84,97 |
||
H.4) Ürün Sigortası |
0,00 |
||
I) TOPLAM ÜRETİM MASRAFLARI ( G + H ) |
773,90 |
||
J) Verim (kg/da) |
80,00 |
||
K) Satış Fiyatı |
10,00 |
||
L) Yan Ürün Verimi (kg/da) |
152,30 |
||
M) Yan Ürün Satış Fiyatı |
0,65 |
||
N) Ana Ürün Geliri ( J x K ) |
900,00 |
||
O) Yan Ürün Geliri ( L x M ) |
98,99 |
||
P) Gayri Safi Üretim Değeri ( N + O ) |
998,99 |
||
R) ANA ÜRÜN İÇİN YAPILAN MASRF.TOP.( I – O ) |
674,91 |
||
S) ÜRÜN MALİYETİ ( R / J ) |
8,43 |
||
* Ahır Gübresi kullanıldığında taşıma işçiliğe dahildir. |
|||
** Çapalama, Boğaz Doldurma, Seyreltme vb. |
|||
*** Listede belirtilmeyen diğer masraf kalemleri yazılacak |
|||
**** EÖ = Meyve Ağacının Ekonomik Ömrü ( Fındık için EÖ=60 yıl ) |
|||
80 kg için |
8,43 TL/kg |
||
90 kg |
7,49 TL/kg |
||
100 kg |
6,74 TL/kg |
||