Bir süre önce bu köşede yer alan “Bakanlık ne iş yapar” başlıklı yazımızda değindiğimiz konulardan biri, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) eski ürün fındığı maliyetinin de altında fiyatla satmasıydı. Genel Müdür İsmail Kamiloğlu’nun ürün satmayacaklarını defalarca açıklamasına rağmen kurumun 2008 fındık alım kampanyasından kısa süre önce satış yapmasının yanlışlığını anlatmış, eleştiride bulunmuştum. Çünkü TMO’nun maliyetin de altında satış yapması fiyatları düşürecek, 2005 ürünü gibi, bence artık yağlığa ayrılması gereken fındığı satması ihraç ürün kalitemizi de etkileyecekti. Fındık sektöründeki çok sayıda oyuncuyla aynı görüşü paylaştık. Fındık satışının ardından TMO’ya yönelik çok sert açıklamalar yapıldı, Genel Müdür Kamiloğlu’nun tutumu eleştirildi ama kurumdan nedense “tık” çıkmadı…
12 gün sonra açıklama geldi
Konuyla ilgili eleştirimize TMO Genel Müdürlüğü’nden 12 gün sonra açıklama geldi. “Piyasa düzenleyici kurumların değişen piyasa şartları paralelinde farklı pozisyonlar almaları bir tercih değil kendilerine yüklenen görevin bir gereğidir” diye başlayan ve maliyetin altında fındık satılmasını daha ilk satırlarda, “görev gereği” olarak değerlendiren açıklamada, yeni kampanya dönemi öncesinde piyasaya ürün arzında daralma olduğu belirtiliyor ve bunun da ihracata düşüş olarak yansıdığı kaydedilerek, bu nedenle fındık satışı yapıldığı anlatılıyor. Tablo da verilmiş. 31 Mayıs itibariyle 2006-07 döneminde 212 bin ton olan ihracatın, 2007-08 döneminde 178 bin tona indiği gösteriliyor. Fındık fiyatlarının ihalelerde gelen tekliflere göre saptandığı, stoklarının kalite kontrol analizlerinin periyodik olarak yapıldığı belirtiliyor.
‘Piyasada fındık yok’ masalı
Açıklamada, piyasada fındık olmadığı için ihracatın azaldığı, bunun için de fındık satıldığı masalı anlatılıyor. Bu “komik” açıklamayı önce sektörün içindekilere sordum. Tepki gösteren ve fındığın geleceğinin karartıldığını söyleyen Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkanı Mehmet Cirav, “TMO’nun dediği gibi ihracat için fındığa ihtiyaç hasıl olmuşsa fındık fiyatı düşmez, artar. Kaldı ki böyle bir ihtiyaç yoktur. TMO’nun mantığına göre fındığa talep varsa, 5 liraya aldığı fındığı neden 4 liraya sattı? İhtiyaç olsaydı 4 liraya değil 6 liraya satardı. Bu sezon ihracat miktarında meydana gelen azalmanın baş sorumlusu hükümet ve onun adına iş yapan TMO’dur. Yanlış politikalar uygulayarak ihracatımızı düşürmüşlerdir, ülke ekonomisine zarar vermişlerdir” dedi.
Benzer açıklama da Giresun Ziraat Odası Başkanı Özer Akbaşlı’dan geldi. “Piyasa daralmışsa bundan TMO ve ülke kârlı çıkar” diyen Akbaşlı, “Piyasada fındık yoksa birileri gelip kapına dayanır, fındık almak için yalvarır. Yeter ki otur bir köşede ve bekle zamanını. Söylediğini yapsaydın ve fındık satmasaydın gelip isterlerdi. ‘Bende var’ derdin, 5 YTL’ye aldığını 5.25’e verirdin. Hem sen hem de ülke kazanırdı” diye konuştu ve TMO’nun asıl amacının fiyatı düşürmek olduğunu ileri sürdü.
Sezon öncesi satış yanlıştı
Sezon öncesi fındık satılması büyük yanlıştı. Bu açıklama konu hakkındaki görüşümü değiştirmedi ama basit bir piyasa kuralına bile ters düştüğü için milyonlarca insanın geçim kaynağının ve ülkenin en büyük ihracat kalemlerinden birinin kaderini belirleyecek olan TMO ile ilgili kuşkularımı artırdı. Ya ne yaptığını bilmiyor ya da Giresun Ziraat Odası Başkanı Akbaşlı’nın iddia ettiği gibi fiyatı düşürmeye, birilerinin ekmeğine yağ sürmeye çalışıyor. Tüm gelişmeler gösteriyor ki bu iş TMO’yla gitmiyor. Fiskobirlik bir şekilde yeniden görevlendirilmeli, sektör, “sağlığına-sıhhatine”, fındık da gerçek sahibine kavuşmalı…
Kaynak:20.06.2008 | Referans Gazetesi