Mustafa Sönmez
Yüzde 2’nin üstünde bir tüketici enflasyonu ile beklentilerin üstüne çıkan Ekim TÜFE’si, yıllık bazda da yüzde 12’ye yaklaştı. Ancak, ortalama bir ailenin gıda, kira,ulaşım,haberleşme,ısınma ile ilgili madde fiyatlarındaki artışlara bakıldığında yıllık enflasyonun yüzde 12 değil, yüzde 25’in üzerine çıktığı görülüyor.
Gerçekte enflasyon yüzde 25
TÜİK verilerinden yaptığım araştırmanın bulguları, gıdadaki en çok kullanılan 33 maddedeki ortalama fiyat artışının yüzde 26 olduğunu ortaya koyuyor. Ailenin kira, ısınma,ulaşım,haberleşme gibi ihtiyaçlarından oluşan 22 maddenin ortalama yıllık fiyat artışı ise yüzde 22,5’u buluyor.
Gıdada yıllık fiyat artışlarının en çok arttğı maddelerin mercimek, bulgur, pirinç gibi bakliyatta olduğu anlaşılıyor. Makarnada artışın yüzde 43’e, ekmekte yüzde 33’ü aşması diğer dikkat çekici noktalar.
Yıllık Ortalama Yüzde 26 artan Gıda Maddeleri,%
Mercimek 130,79
Bulgur 57,18
Pirinç 45,30
Kuru Üzüm 45,02
Şehriye 43,35
Makarna 42,67
Ayçiçek Yağı 35,71
Bal 34,39
Ekmek 33,45
Kuru Fasulye 31,12
Tulum peyniri 25,82
Cipsler 20,41
Limon 19,84
Kabak 19,60
Su 19,36
Tuz 19,33
Buğday Unu 18,29
Toz Şeker 16,35
Kuru Barbunya 15,45
Margarin 15,10
Kesme Şeker 14,75
Baklava 14,53
Konserveler 14,50
Tereyağı Yemeklik 14,43
Baharat 13,88
Koyun Eti 13,65
Bisküvi 13,31
Nohut 13,28
Tereyağı Kahvaltılık 12,44
Pasta 12,36
Kağıtlı Şeker 12,26
Salam 12,19
Ketçap 12,02
Ort. 26,10
Aile bütçelerinde yüzde 40’a ulaşan kira, ısınma,ulaşım, haberleşme ile ilgili harcamaları oluşturan maddelerin fiyatlarının ise son 1 yılda yüzde 22 dolayında arttığı görülüyor. En çok artışın yüzde 54 ile elektrikte görüldüğü, doğalgazdaki artışın da (son zam hariç) yüzde 44’e yaklaştığı görülüyor. TÜİK verilerinde s on bir yılda kira artışları yüzde 13 olarak belirlenirken telefonda yüzde 20, tüpte yüzde 26 fiyat artışları yaşandığı anlaşılıyor. Bu kalemde, yıllık ortalama enflasyonun altında kalan tek maddenin yüzde 11 ilme benzin olduğu anlaşılıyor.
Ailenin Kira,Haberleşme,Ulaşım,Isınma Masrafları Yıllık Artış,%
Elektrik Ücreti 54,10
Vapur 49,15
Kömür Ücreti 47,64
Doğalgaz 43,45
Tüp 26,09
Tren Şehirlerarası 23,88
LPG 23,72
Metro Ücreti 23,55
Telefon (Şehirlerarası) 20,56
Mazot 19,63
Dolmuş Ücreti 18,34
Su Faturası 18,22
Taksi Ücreti 16,09
Cep Telefonu 15,62
Belediye Otobüs Ücreti 15,57
Telefon (Milletlerarası) 15,42
Telefon (Şehiriçi) 15,38
Otobüs -Şehirlerarası 14,82
Servis Ücreti 14,48
Tren Ücreti Banliyo 14,43
Kargo 13,34
Kira 13,10
Odun Ücreti 12,19
Benzin 10,67
Ortalama 22,50
TÜİK verilerine göre, yıllık enflasyonun altında kalan gıda maddelerini ise patates,çay kırmızı et, balık, zeytinyağı, peynir, rakı, şarap, bira, sigara gibi maddeler oluşturuyor.
Fiyatı Ort.Enf. ve Altında Artan Maddeler %
Patates 11,99
Çay 11,94
Dana Eti 11,90
Zeytin 11,44
Reçel 10,91
Sucuk 10,60
Balık 10,53
Zeytinyağı 10,46
Peynir Beyaz Peynir 9,63
Peynir Kaşar Peyniri 8,62
Sosis 8,47
Çikolata 8,36
Patlıcan 7,54
Hazır Çorbalar 7,34
Rakı 7,20
Şarap 7,01
Ispanak 7,00
Maltepe Sigarası 6,99
Bira Alkollü 6,91
Bebek Maması (Toz Karışım) 6,16
Havuç 6,16
Yoğurt 5,77
Salça 4,39
Süt 3,77
Meyve Suyu 2,81
Yumurta 2,47
Son bir yılda fiyatı artmak yerine düşen bazı gıda maddeleri ise lahana,muz,elma, soğan,fasulye, tavuk eti, porntakal, domatis, kavun gibi sebze ve meyvelerden oluştu.
Son 1 yılda Fiyatı Düşen Maddeler % Azalma
Lahana Beyaz Lahana -0,42
Muz -1,19
Elma -1,62
Yeşil Soğan -2,66
Kuru Soğan -3,44
Dondurma -4,12
Kakao -4,56
Fasulye -4,77
Fındık İçi -7,90
Tavuk Eti -9,31
Portakal -9,38
Ayva -10,43
Biber Çarliston -11,01
Domates -11,08
Kavun -11,37
Biber sivri -11,45
Salatalık -12,98
Mandalina -13,54
Üzüm -13,59
Biber Dolmalık -22,01
Kaynak 04 Kasım 2008 Salı-www.turnusol.biz