Üzüm-Sen, üzüm maliyetlerini hesaplayan bir rapor yayınladı. Aynı raporda üzüm üreticilerinin çeşitli sorunlarına değinilirken, Tarım Bakanı Fakıbaba’nın en son verdiği demeç de eleştirildi. Açıklama şöyle:
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı “Kuru Üzüm Rekoltesi Tahmini” açıklamalarını artık Bakanlık yetkililerinin yapacağını duyurmuş ve gerekçe olarak da “şişkin rekolte tahminlerinin ortaya çıkmasını engellemek” ve “üreticileri korumak” olduğunu söylemişti
12 Eylül günü Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref FAKIBABA Manisa’da “ gerçek(!),şişkin olmayan ve üreticiyi koruma” iddiasındaki 2017 yılı kuru üzüm rekoltesini açıkladı, ardından da Türkiye’nın en büyük kuru üzüm tüccarlarından olan AKÇA Holding’in bağlarını ve tesislerini ziyarette bulunarak kimden yana olduğunu gösterdi.
Geçmiş yıllarda rekolte tahmin çalışmaları “ İzmir Ticaret Borsası, İzmir Ticaret Odası, Ege İhracatçı Birlikleri, Manisa Ticaret Borsası ve Alaşehir Ticaret Borsası ortaklığında, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü ile İzmir ve Denizli Tarım İl Müdürlükleri ve İzmir Ziraat Odası”ndan temsilcilerin önderliğindeki bir heyetin teknik çalışmasıyla gerçekleştiriliyordu. Tabi bu raporlar Bakanlığın da kabul ettiği gibi, piyasayı manipüle yapmakta kullanılmak üzere şişkin bir rekolte tahminini içeriyordu. Yıl sonunda gerçekleşen rekolte ile tahmini rekolte arasında mutlaka %20 ile %30 arasında fark oluşuyordu. Ancak bu kuruluşların hazırladığı raporlardaki olumlu yan üretimde yaşanan bazı sorunları da kapsıyor olmasıydı.
2016 yılında hazırladıkları “Rekolte Tahmin Raporu”nda Jeotermal Elektrik Enerjisi Santralleri’nin (JES) olduğu bölgelerde “jeotermal tesislerin artmasından kaynaklı, bağ alanlarında verim ve kalitenin olumsuz etkilendiği ve yapraklarda bor fazlalığı zararı olduğu gözlenmiştir.” (bknz. http://itb.org.tr/ 2016/2017 Sezonu Ege Bölgesi Rekolte Tahmin Raporu) denilerek JES’lerin zararları ortaya konulmuştur.
Bakan Fakıbaba 2017 yılı kuru üzüm rekoltesini açıklarken hiç bu v.b sıkıntılardan ve 2016 da gerçekleşen gerçek rekolteden (260-270 bin ton civarı) söz etmediği gibi 2017 yılı kuru üzüm rekoltesini de bu kuruluşların abartılı rakamlarını aratmayacak bir şekilde 310 Bin ton olarak açıklamıştır. 2017 yılında gerçekleşecek kuru üzüm rekoltesinin ise 260-270 bin tonu geçmeyeceği aşikardır. Demek ki Hükümeti ve Bakanlığı geçmiş raporda rahatsız eden şey JES yatırımlarının üzüm üretimine verdiği zararların açık edilmesidir. Biz üzüm üreticilerini ilgilendiren ise JES’lerin ve madencilik faaliyetlerinin doğaya, üzüm üretimine verdiği zararların ortaya çıkartılarak bu faaliyetlerin sebep olduğu maliyetlerinde açıklanması ve zararlarımızın giderilmesi, önlemler alınmasıdır. Üretimimizi devam ettirebilmemiz için bu şarttır. JES ve madencilik faaliyetleri üzümlerimizi hastalandırmakta, daha fazla ilaç ve naylon örtü kullanmak zorunda bırakarak maliyetlerimizi arttırmaktadır. Biz yoksullaşırken tarımsal ilaç (kimyasal zehir) ve naylon örtü firmaları karlarını artırmaktadır. Biz Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sayın Fakıbaba’dan Jeotermal Enerji Santrallerinden zarar gören, küçük aile tarımı yapan üreticilerin bağlarını gezip inceleme yapmasını,sorunu yerinde görmesini ve bu konuda üzüm üreticilerinin lehine açıklamalarda bulunmasını ve önlemler almasını beklerdik.Ama O bunu yapmak yerine Türkiye’nın en büyük kuru üzüm tüccarlarından olan AKÇA Holding’in bağlarını ve tesislerini ziyarette bulunarak kimden yana olduğunu gösterdi
Bunların yanı sıra Sayın Bakan Fakıbaba Manisa’da yaptığı açıklamada kuru üzüm maliyetlerinden de hiç bahsetmemiştir. Acaba Sayın Bakan kuru üzüm maliyet hesabını yaptırdı mı? Yoksa kuru üzümün maliyet fiyatı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nı ilgilendirmiyor mu? Sayın Bakan Fakıbaba Toprak Mahsulleri Ofisi’ne (TMO) 4 TL den alım yaptıracaklarını da açıklarken gerçekten üzüm üreticilerini düşünerek mi bu fiyatı belirledi, yoksa tüccarların kuru üzüm piyasasındaki alım fiyatını meşrulaştırmak için mi bu fiyat ve rekolte açıklamasını yaptı?
Üzüm Üreticileri Sendikası (ÜZÜM-SEN) olarak Bakanlığın yapmadığı maliyet hesabını biz yaptık ve kamuoyu ile paylaşmak istiyor duymak istemeyen kulaklara duyurmak, görmek istemeyen gözlere göstermek istiyoruz. Aşağıda vereceğimiz maliyet çizelgesinde görüleceği gibi Sayın Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba TMO’nun üzüm alım fiyatını belirlerken üzüm üreticilerinin ve ailelerinin harcadığı emeği yok sayarak onlara “Emeğinizin karşılığı olarak bir bardak soğuk üzüm suyu için!” demiş, üzüm üreticilerini tüccarların ve bankaların insafına bırakmıştır.
1 kg kuru üzüm maliyeti üreticilerin kendilerinin ve ailelerinin harcadığı emeği saymazsak en iyimser hesapla 3.20 TL yi bulmaktadır. Harcanan emeği ücretlendirdiğimizde ise bu maliyet 4.40 TL dir. Hele bir de 1 dekar bağın çıplak arazi değerini ve bağ yetiştirmeye (muhasebe diliyle ‘tesis kurma’ ya) harcanan parayı ve bu paranın bankalara yatırılmış olması halinde yıllık alınacak %15 faizini hesapladığımızda (bağ yetiştirme/tesis kurma amortisman payını düştüğümüzde bile) ise 1 kg kuru üzümün üreticiye maliyeti 7.84 TL yi bulur. Herhangi bir işletmenin kar etmesi demek ürettiği ürünün maliyetinin üzerine %25 kar payı ve %10 insanca yaşam payının eklenmesi demektir. Ama üzüm üreticisinden alım yapılırken kuru üzüm maliyetinin üzerine kar payı ve insanca yaşam payı eklenmesi şöyle dursun üreticinin emeğinin gerçek değeri bile eklenmemekte, açlık ve yoksullukla yaşamaya devam etmesi istenmektedir.
TMO’nun satın alacağı kuru üzüm fiyatı 1 Euro bile değildir, ama Avrupa’ya ihraç ettiğimiz kuru üzümler marketlerde (örn: İspanya’da) 1 kilogramı 13 Euro’dan satılmaktadır. Sormak istiyoruz; Sayın Bakan Fakıbaba’nın belirttiği 1 Euro’ya bile ulaşmayan kuru üzüm alım fiyatı üzüm üreticilerini mi korumaktadır yoksa kuru üzüm ihracatçısı şirketleri mi korumaktadır?
Sonuç olarak; Üzüm üreticilerinin insanca yaşayabilmesi ve üretimlerini devam ettirebilmeleri için en azından (tesis masrafları amortisman payı ve çıplak arazi değerinin faizi hesaba katılmadan oluşan) kuru üzüm maliyeti olan 4.40 TL nin üzerine %25 kar payı+%10 insanca yaşam payı eklenerek fiyat belirlenmelidir.
Emeğimizin karşılığı olarak bir bardak soğuk üzüm suyu içmek istemiyoruz. İnsanca yaşayabilmek ve üretmeye devam edebilmek için emeğimizin karşılığını aldıktan sonra yorgunluğumuzu giderebilmek, ürettiğimiz ürünün tadına varabilmek için kana kana üzüm suyu içmek istiyoruz, bunun içinde Çiftçi Sendikaları Konfederasyonu (ÇİFTÇİ-SEN) ve ona bağlı Üzüm Üreticileri Sendikası (ÜZÜM-SEN) olarak küçük üreticilerin hakları için mücadele etmeye ve bu konuda hükümeti ve yetkilileri uyarmaya devam edeceğiz. 13-Eylül-2017
Adnan ÇOBANOĞLU Üzüm Üreticileri Sendikası (ÜZÜM-SEN) Genel Başkanı
EGE BÖLGESİ 2017 YILI ORTALAMA ÇEKİRDEKSİZ KURU ÜZÜM MALİYETİ |
2017 yılı amele (Tarım işçileri) yevmiye fiyatları (Dayıbaşı ve ulaşım giderleri de dahil) : Kesici : 62 .TL, Kelterci: 89 .TL, Bandırma:100..TL , Serici: 76 TL Budama: 75 TL İp kesme: 45 TL, Çubuk bağlama : 45 TL |
Toplam işletme arazisi : 20 (dekar) Ürünün ekili olduğu arazi: 20 (dekar) Bağın omcalı değeri (da TL) : 20.000 TL Bağın çıplak arazi değeri (da/TL): …10.000 TL Bağdaki omca sayısı:…3600 Bağın yaşı: 20 |
Masraf Unsurları |
Dışarıya parayla yaptırılan Emek |
İşlem sayısı |
Kullanılan ekipman ve materyal adı |
Masraflar Toplamı TL/da 250 TL |
||||||
A)GÜBRELEME(Not. Hesaplama yapılırken yoğun bir şekilde damlama sulamada kullanılan kimyasal gübreler üzerinden hesap yapılmıştır. Organik gübre kullanıldığında genelde 2 yılda bir 1 dekara 1 traktör gübre atılır ) |
(da) 30 TL |
5 |
(da) 175TL Gübre |
205 TL (Damlama sulama için) (Toprak altı gübresi) 45 TL |
||||||
( 1 traktör hayvan gübresi 250 TL ) 2 yılda bir atıldığında Dekar başına masraf 125 TL + EMEK |
||||||||||
B)İLAÇLAMA |
|
8 KEZ |
Traktör ve değişik ilaçlar |
İlaç bedelleri ve ilaçlama İşçiliği toplu gideri |
700 TL |
|||||
C)SULAMA |
Damlama sulama için |
140 TL |
||||||||
D) BAKIM (Çapalama,Budama,Ot temizliği,Ot toplama v.b) |
İp kesimi |
1 |
Elle |
|
|
45 TL |
||||
Budama |
1 |
Elle |
75 TL |
|||||||
Çubuk bağlama |
1 |
Elle |
|
|
50 TL |
|||||
Sürme |
2 |
Traktör |
|
|
80 TL |
|||||
Diskaro |
1 |
Traktör |
|
|
30 TL |
|||||
Çapalama |
1 |
Traktör |
|
|
30 .TL |
|||||
Aralama |
1 |
Elle |
45 TL |
|||||||
Yaprak alımı |
1 |
Elle |
45.TL |
|||||||
E) HASAT VE PAZARLAMA |
Kesme ve sergi yerine taşıma |
1 |
El ve traktör |
|
|
150 .TL |
||||
Bandırma işçiliği |
1 |
Makine ile |
|
|
30.TL |
|||||
Elle |
||||||||||
Serme,kurutma işçiliği |
1 |
Elle |
|
|
30 TL |
|||||
Savurma,çöp ayıklama |
1 |
Makine ve işçilik |
|
|
100 TL |
|||||
Çuvallama ve Ambara taşıma |
1 |
Traktör ve işçi |
|
|
40 TL |
|||||
Taşıma ve pazarlama |
1 |
Traktör ve İşçi |
|
|
15 TL |
|||||
Podasa ve yağ |
|
|
|
|
45 TL |
|||||
|
|
|
|
|||||||
F) DİĞER DEĞİŞEN MASRAFLAR |
Direk,tel onarımı v.b |
|
|
|
|
30 TL |
||||
Ürün sigortası |
|
|
|
|
370 TL |
|||||
G)DEĞİŞEN MASRAFLAR TOPLAMI(A+B+C+D+E+F) |
|
|
|
2.300TL |
||||||
G.1) Sermaye Faizi (%15 ) |
|
|
|
0.328 TL |
||||||
H) TOPLAM DEĞİŞEN MASRAFLAR (G+G.1) |
|
|
|
2.628 TL |
||||||
I) SABİT MASRAFLAR |
1.1 Genel idari Giderler (H x 0,03) |
|
|
|
0,77TL |
|||||
1.2 Çıplak Arazi Değerinin %15 den Faizi |
|
|
|
1,500 TL |
||||||
1.3 Tesis Masrafları Amortisman Payı (BÇAD/ EÖ) |
500 TL |
|||||||||
TOPLAM SABİT MASRAFLAR (1.1+1.2+1.3+) |
|
|
|
2.077 TL |
||||||
J) TOPLAM ÜRETİM MASRAFLARI (H+I) |
|
|
|
4.705 TL |
||||||
K)Verim (Alınan kuru üzüm miktarı kg/da) |
|
|
|
600 KG |
||||||
L) ORTALAMA KURU ÜZÜM MALİYETİ (TL/KG) |
7.84 TL |
|||||||||
M)OLMASI GEREKEN TABAN REFERANS FİYATIMIZ (Maliyet +%25 kar payı + insanca yaşam payı(%10) |
|
|
|
10.58 TL |
||||||
1.2 Çıplak Arazi Değerinin %15 den Faizi ve1.3 Tesis Masrafları Amortisman Payı (BÇAD/ EÖ) hesaba katılmadan oluşan kuru üzüm maliyeti |
Dekar maliyeti |
2.628 TL |
||||||||
Kg maliyeti |
4.40 TL |
|||||||||
Tesis masrafları Amortisman Payı ve Çıplak arazi değerinin faizi hesaba katılmadan oluşan TABAN REFERANS FİYATIMIZ (Maliyet +%25 kar payı + insanca yaşam payı(%10) |
5,940 TL |
Adnan ÇOBANOĞLU Üzüm Üreticileri Sendikası (ÜZÜM-SEN) Genel Başkanı