Bu yıl 2.’si düzenlenen Akhisar Zeytin Hasad Şenliği’yle 2010-11 hasat sezonuna start verildi. Sektörde dış ticarete yönelik kaygıların öncelikli olarak dile getirildiği programda, ‘DİR’ (Dahilde İşleme Rejimi) talebi, Zeytinde marka kent Akhisar, ve Zeytin ve Zeytinyağının tanıtımı öne çıkan satırbaşlarıydı.
Akhisar Ticaret Borsası tarafından düzenlenen ve Akhisar Belediyesi, Akhisar Ticaret ve Sanayi Odası, Akhisar Ziraat Odası, Zeytinliova Belediyesi, AK-SEK Vakfı, Akhisar Aktif İşadamları Derneği, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Türkiye İhracatçılar Meclisi, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi, Zeytindostu Derneği’nin desteklediği Akhisar Zeytin Hasad Şenlikleri’nde İhracatçılar “DİR” taleplerini yinelediler.
Zeytin hasatı töreniyle başlayan organizasyonun ardından düzenlenen “Dünyada sürdürülebilir sofralık zeytin ve zeytinyağı ticareti” konulu panelde konuşan Ege eytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği (EZZİB) Başkanı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanvekili Ali Nedim Güreli zeytin ve zeytinyağı sektöründe oligopol yapı olduğunu savunarak İspanya örneğini verdi.
1 milyon 400 bin ton zeytinyağı üreten İspanya’nın ihraç kaydıyla ithalat yapabildiğini belirten Güreli, “İtalya 300 bin ton zeytinyağı üretiyor. 700 bin ton ihraç ediyor.” Bilgisini verdi. Birçok sektörde DİR kapsamında ithalatın serbest olduğunu anlatan Güreli, “Zeytinyağında bu yıl 160 bin ton rekolte var size yeter deniyor. Başka sektörler için bunu diyorlar mı? Türkiye, un ihracatında bir numara. Demir çelik ihracatında sayılı ülkeler arasında. Sana bu kadar ihracat yeter fazlasını yapma denilmiyor. Yok yılı olduğu zaman devamlılığı sağlayamıyorsanız, dünyadaki zincir mağazalar sizlerle bağlantı yapmıyor. Zincirden çıkıp tekrar girdiğiniz zaman ise, en dip fiyattan başlıyorsunuz. Bir marka olarak devam etseniz fiyatlarınız iyi olacak. Romanya’da kuraklık nedeniyle pazar kayıplarımız oldu, bizim Romanya pazarımızı Yunanistan aldı.” diye konuştu.
Pazarda Oligopol yapı var
Sektördeki mevcut yapının birkaç büyük firmanın egemenliğine yaradığını iddia eden Ali Nedim Güreli, sektörün 3 firma tarafından idare edildiğini savunarak “Sektörde oligopol yapı var. İleride bu firmalar yabancıların eline geçer ve DİR sorunu bir anda çözülürse gönül koyarız. Bu oligapol yapı değişmezse, hele de bu oligarklar yabancı sermayenin eline geçerse zeytin ve zeytinyağı gibi dünyada gelişen bir sektörü elimizden kaçırırız” ifadelerini kullandı.
Zeytindostu Derneği Başkanı Metin Ölken, ise zeytin ve zeytinyağında sürdürülebilir bir politikanın izlenmesi gerektiğini ifade etti. Zor edindikleri pazarları hammade bulamadıkları yok yıllarında kaybettiklerini anlatan Ölken, “Sürekli hammade bulamadığımız için markalaşamıyoruz. Yurt dışında bugün var, yarın yoksak spotçu olarak kalmak zorundasın. ” dedi. Ölken, iç piyasadaki dengesizlikler sebebiyle zeytin ve zeytinyağı ihracatçılarının büyük tonajlı talepleri karşılayamadıklarını söyledi.
Kaynak : Zeytinağacıdergisi – 18 Ekim 2010