Avrupa Birliği Ticaret Delegesi Karel De Gucht ve Kanada Ticaret Bakanı Ed Fast arasında aylardır süren yoğun görüşmelerin ardından, AB Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso ve Kanada Başbakanı Stephen Harper, 18 Ekim tarihinde Kapsamlı Ekonomik Ticaret Anlaşması’nın esas hususları konusunda politik bir anlaşmaya vardılar. Politik anlaşmayı, teknik konulardaki diğer anlaşmalar takip edecek. Bu görüşmelerin ardından serbest ticaret anlaşması, Avrupa Konseyi ve Parlamento tarafından da kabul edilecek.
Bu anlaşma, Avrupa Birliği ile bir G8 ülkesi arasında imzalanan ilk serbest ticaret anlaşması olma özelliğini de taşıyor. AB ve Kanada arsındaki bu anlaşma ile iki ekonomi arasındaki gümrük vergileri %99 oranında kalkacak ve hizmet ve yatırım alanlarında yeni pazara erişim fırsatları oluşacak. Pek çok getirisinin yanı sıra anlaşma, Kanada’da fikri mülkiyet haklarının korunmasına katkı sağlayacak ve AB’nin tarımsal ürünlerinin isimlerinin korunmasını sağlayacak. Uygulanmaya başlanmasının ardından anlaşmanın, karşılıklı toplam ticareti %23 oranında (yaklaşık 26 milyar Euro) arttırması bekleniyor.
2012 yılında Avrupa Birliği’nin toplam dış ticaretinin %1,8’ini oluşturan Kanada, AB’nin en önemli 12. ticari ortağı konumundaydı. 2011 yılı rakamlarına göre Kanada’nın toplam dış ticaretinin %10,4’ünü oluşturan AB ise Kanada’nın ikinci en önemli ticaret ortağı konumunda.
Kanada aynı zamanda, Avrupa Birliği gıda ve içecek ürünlerinin en önemli sekizinci ihracat pazarını oluşturuyor. Gıda ve içecek ürünleri ise Avrupa Birliği’nin Kanada’ya ihracat ürünlerinin %8’inin oluşturuyor. Avrupa Birliği için Kanada pazarı 2.6 milyar Avroluk ihracat ve 0,7 milyar Euroluk ithalat değeri ile 1,9 milyar Euro pozitif ticaret dengesine sahip. Kanada’ya Avrupa Birliği’nden ihraç edilen gıda ve içecek ürünleri arasında; şarap, alkollü içecekler, bira, çikolata, unlu mamuller, bisküvi, süt ürünleri, meyve ve sebzeler yer alıyor.
Anlaşma ile Avrupa Birliği ve Kanada arasındaki gümrük vergilerinin %99’unun ortadan kalkacak olması, AB ürünlerine daha fazla koruma ve 145 Coğrafi İşaret için tanınma sağlayacak olması, Avrupalı gıda ve içecek üreticilerini bir araya getiren FoodDrinkEurope tarafından memnuniyetle karşılandı. Bunun bir nedeni de anlaşma ile iki blok arasındaki gıda dış ticaretinin yıllık yaklaşık 1 milyar Euro civarında artacağı beklentisi.
Kanada, Türkiye’nin de bir serbest ticaret anlaşması yapmak için girişimde bulunduğu ülkeler arasında yer alıyor. Bir serbest ticaret anlaşması müzakerelerine yönelik istikşafi görüşmeler iki ülkenin ilgili makamları arasında gerçekleştirildi. Ama istikşafi görüşmeler diplomasi dilinde “bağlayıcılığı olmayan ikili görüşmeler” anlamına geliyor. Türkiye’nin Kanada ile daha derin ekonomik ilişkiler geliştirememesinin temelinde ise Kanada Parlamentosu’nun 2004 yılında yaptığı oylamada 1915 olaylarını soykırım olarak nitelemeyi kabul etmesi yatıyor. Ankara’yı asıl kızdıran ise Harper hükümetinin iktidara geldiğinde bu kararı resmileştirmesi oldu. Ancak Ağustos ayında Kanada Uluslararası Ticaret Bakanı Ed Fast’in Eylül ayında ise Kanada Dışişleri Bakanı John Baird’in, ülkemizi ziyaretleri, bir iyi niyet göstergesi olarak değerlendirilebilir. Bu da karşılıklı siyasi ilişkilere ve tabii olarak ekonomik ilişkilere yeni bir boyut kazandırabilir.
Kaynak : Sabah – 31 Ekim 2013