Et fiyatları üzerine fıtınalar kopuyor.Vatandaşı düşünen hükümet Et_balık kurumunu devreye sokup halkımızın ucuz et temin etmesi için çalışıp, didiniyor !!!
Peki et fiyatlarını bu hale kim getirdi? Kim bu spekülatörler.Önce şu veri ile başlayalım Türkiyede Hayvancılığın dinamiği hala küçük üreticidir.Endüstriyel hayvancılığın toplam üretimdeki payı %2-4 baremini geçmez.Bu miktarlarla piyasaya müdahale edebilmek mümkün değil.
Bunu zenginleştirmekte mümkün.Ama mevzu akademik olmaktan ziyade politik, ben konuyu size özetlemek için bir diyalogdan küçük bir anekdot aktaracağım.Yorum sizlere kalmış. Bir Radyo programında ilginç bir tartışma vardı süt fiyatları üzerine. Bilindiği gibi geçen kış süt fiyatları üreticiye hasbelkader nefes aldıracak noktaya gelmişti.
Litresi 800-900 kuruşa büyük süt tekellerine satılabiliyordu.Bu fiyat Mart ayından sonra tekeller tarafından 600-700 lira bandına çekildi.Çoğu küçük üretici isyan etti.Bu rakam ancak maliyetlerdi çünkü.Radyodaki programda tartışmacılardan biri üretici, diğeri ise malum firmalardan birinin temsilcisi. Firma temsilcisi aynen şunu söyledi “Kışın hayvanlarınıza yem vermek zorunda idiniz, o yüzden maliyetleriniz fazla idi, şimdi her yer çayır çimen, maliyetleriniz düştü, dolayısıyla fiyatlarda düşecek.” Buraya kadar hoşumuza gitse de gitmese de kendi meşrebince bir mantıki tutarlılığı var bu konuşmanın, peki adama sorarlar “kardeşim madem öyle, sen niye parekende satış fiyatlarını düşürmüyorsun? Düşürmez elbett,işine gelmez. Bunun adına PİYASA DİKTATÖRLÜĞÜ denir. “Herşeyi ben bilirim, her şeye ben karar veririm, siz benim ancak marabam olabilirsiniz.”
Şimdi gelelim konunun et fiyatları ile alakasına. Et ve süt üretimi birbirinden bağımsız düşünülemez. Etlik hayvan süt üretiminin ara ürünüdür. Bir yerde süt üretimi varsa, et üretimi de vardır. Süt üretimini baltalarsan, et üretimini de baltalarsın. Hayvanlar süt vermek için gebe kalmak zorundadır, doğan erkek hayvanlarda kesime gönderilir. Türkiyede süt sektörü geçtiğimiz yıllarda çökme noktasına geldiği için bir çok üretici sektörden çekildi. Güzelim süt besi danalarını bile kesime gönderdi. Ortalıkta hayvan kalmayıncada et fiyatları arttı.
Yani ortada spekülatör falan aramanın anlamı yok .Spekülatör SÜT TEKELLERİDİR. Süreç son derece rasyonel ve planlı işlemiştir. Devlet bugün sözüm ona fiyatları kontrol edebilmek için Et-Balık Kurumu’nu devreye sokuyor. Bu iş böyle olmaz. Az buçuk anladığımız için bu işlerden ketumluk yapmadan formülünü de söyleyelim. Özelleştirdiğiniz Süt Endüstrüsü Kurumu’nu tekrar canlandırın. Bakın bakalım Yörsanlar, Danoneler, Pınarlar öyle kafalarına göre fiyat belirleyebiliyorlar mı?
*VETERİNER HEKİM