Türkiye ekonomisi 2008’in ilk çeyreğinde yüzde 6.6 büyüyerek, tüm kesimleri şaşırttı. Geçen yıl aynı dönemde ise büyüme yüzde 4.5 olmuştu.
Tarım sektörü ise geçen yılki kuraklık nedeniyle ilk çeyrekte yüzde 6.9 küçülmüştü. Bu yılın aynı döneminde ise tarım sektörü sabit fiyatlarla yüzde 5.6 büyüdü.
Peki, tarımdaki bu büyümeye sevinmek mi lazım? Öncelikle şunu belirtmekte fayda var. 2007’nin ilk çeyreğinde tarımda küçülme yüzde 6.9’du ama, yılın tümünde küçülme yüzde 7.3 oldu.
Yani, geçen yıl tarımda ciddi anlamda dibe vurduk. Bu dibe vuruşun elbette bir çıkışı olacaktı ki, işte bana göre yılın ilk çeyreğindeki tarımdaki büyüme bu çıkışın bir göstergesi.
Açıkçası ilk çeyrekte tarımda bir büyüme bekliyordum. Beklentimin nedeni de; bırakın sıfırı, eksilere kadar düşmüş bir büyümenin üzerine ne koyarsanız koyun, iktisadi olarak büyüme anlamına gelecekti. Ve tarım da bu süreci yaşacaktı.
Büyüme kaçınılmazdı
Ancak, 6.9 bir küçülmenin, 5.6 gibi büyüme oranına çıkacağına söyleseler inanmam mümkün olmazdı. Hoş, niye yalan söyleyeyim açıklanan rakamları görüyorum ama yine de inanasım gelmiyor. Kimi çevreler rakamlarla oynandığını ve tarımda büyümenin yüksek çıkartıldığını iddia ediyor. Neyse, konunun bu tarafı çok önemli değil.
Önemli olan bu büyümenin sürdürülebilir olup, olmadığı. ‘Mümkün mü?’ diye sorarsanız, bana sürdürülebilir gelmiyor.
Evet; bu yıl, geçen yıldan daha iyi ama öyle mükemmel de değil. Nitekim, özellikle hububat ve bakliyatta kuraklıktan dolayı rekolte düşüklüğü başladı ve önemli boyutlara ulaştı.
İkincisi, başta Güneydoğu olmak üzere İç Anadolu ve Doğu Anadolu’da kuraklık yaşanıyor ve bu kuraklık yine ciddi anlamda zarar vermeye başladı.
Önemli olan son çeyrek
Unutmayalım, daha geçen hafta Ziraat Bankası, özellikle kuraklık yüzünden üreticinin kredi borcunun yeniden yapılanmasını önermedi mi? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu da bu öneriyi geri çevirince üreticiler ayağa kalkmadı mı?
Anlatmak istediğim, tarımda durum öyle sanıldığı gibi iyi gitmiyor. Evet, belki bu sıkıntılar ilk çeyrekte kendi göstermedi ama asıl bundan sonra ve daha önemlisi yılın son döneminde kendini gösterecek.
İşte o yüzden de diyorum ki, bu büyüme sürdürülebilir değil. Dolayısıyla da erken erken sevinmemek gerekiyor.
Kaynak:03.07.2008 | Referans Gazetesi