Geçen hafta emtia fiyatları genellikle yükselişler yaşarken, tarımsal emtialarda da artışlar görüldü. Hafta boyu yakın kontratta buğday ton başına 13 dolar, Mısır 4 dolar, soya fasulyesi ise 22 dolar yükseliş yaşarken, soya yağı 32 dolar, küspe ise 7 dolar yükseldi.
Geçtiğimiz hafta özellikle bakır ve ham petrolde hareketlilik vardı. ICE Brent ham petrolü Londra’da haftayı %5,3 gibi bir haftalık yükselişle tamamlayarak varil başına 75,42 dolar fiyatıyla kapattı. New York Nymex hafif ham petrol ise haftayı %5,5 yükselişle 76,09 dolar fiyatından kapattı.
Tarımsal emtialarda ise geçen hafta genellikle artışlar hâkimdi. AgriPro’nun 12 Temmuz tarihli piyasa raporuna göre, buğday ve mısır fiyatları nakit ve vadeli işlemler piyasalarında haftanın ikinci yarısında açıklanan USDA raporunun sağlamlığa işaret etmesiyle birlikte yükselirken, buğday ABD’de son 6 aydaki en yüksek seviyesine çıktı. Soya ise ABD’den Çin’e yapılan ihracatın arttığı yönünde rakamlar ve yeni mahsulün beklenenden düşük çıkma endişeleriyle fırladı. Hafta boyu yakın kontratta buğday ton başına 13 dolar, Mısır 4 dolar, soya fasulyesi ise 22 dolar yükseliş yaşarken, soya yağı 32 dolar, küspe ise 7 dolar yükseldi.
Malezya’nın Palm yağı ihracatı geçen aya göre arttı
Malezya palm yağları fiyatları geçen hafta genellikle gevşek seyretti. Gözetmenlik şirketi Intertek 1-10 Temmuz tarihleri arasında palm yağı ihracatını 475.000 ton olarak verdi. Bu rakam geçen aya göre %9 artışa karşılık geliyor. SGS ise ihracat rakamlarını 12 Temmuz Pazartesi (bugün) açıklayacak. Cuma akşamı nakit piyasasında RBD Palm 765 dolar, RBD Palm Olein ise 775 dolar FOB Malezya limanları seviyesinde kote ediliyordu.
Kanola tohumu ve yağ fiyatları yükselişte
Kanola kompleksi, geçen hafta oldukça hareketli geçti. Kanada, AB-27 ve Ukrayna’da geçen yıla göre 3 milyon tondan fazla eksiklik beklenmesi, borsalara ve nakit piyasalarına fiyat artışı olarak yansırken, tohum fiyatları bir hafta içinde 20-25 dolar artış gösterdi. FOB Ukrayna kanola tohumu fiyatları 400 dolar seviyesine çıkarken Türkiye’yi besleyen küçük gemi teklifleri iyice azaldı. Avrupa limanları teslim ham kanola yağı ise hafta boyu %3,5 (30 dolar) kadar artarak Cuma akşamı 921 dolar FOB seviyesinden teklif edildi.
Rusya’dan gelen kuraklık haberleriyle ham ayçiçeği yağı arttı
Ayçiçeği kompleksi de geçen hafta Rusya’dan gelen kuraklık haberlerinin ayçiçeği rekoltesini de etkileme ihtimali endişeleriyle yükseldi. Ham ayçiçeği yağı bir hafta içinde ton başına 10 dolar kadar artarken nakit piyasasındaki eski mahsul ayçiçeği tohumu teklifleri bir anda yok oldu. Kanoladaki rekolte eksikliği sonucu birçok Avrupalı kırıcının ayçiçeği kırmaya yönelmesi ihtimali de geçen hafta ayçiçeği piyasasını etkiledi, FOB Karadeniz limanları ayçiçeği tohumu 380-385 dolar seviyelerine yükseldi.
Kuraklık buğdayı da etkiliyor
Rusya’da geçen hafta piyasaları allak bullak eden ve “sukhovei” adı verilen aşırı sıcak ve kuru hava devam ediyor. Durumun bu yılki mahsulü berbat edeceğine dair endişeler sürerken Rus menşeli buğday ve mısır teklifleri piyasadan yok oldu. Geçen Salı gününden itibaren yeni mahsul buğday fiyatı endikasyonları fırlarken Paris borsasında Kasım ayı buğday kontratı fiyatı son 1 yıldaki en yüksek seviyesi olan 161 Euro’ya çıktı. Öte yandan Rusya Tarım Bakanlığı 7 Temmuz tarihine kadar ülkede 5,4 milyon ton tahıl hasadı yapıldığını ve bu rakamın geçen yıl aynı tarihe göre 1 milyon ton artışa işaret ettiğini açıkladı. Ancak hasat edilen üründeki artışın mahsulün tarlada yanmasına engel olmak için çiftçiler tarafından erken hasada bağlı olduğu da bildirildi. Bakanlık, kuraklık nedeniyle 14 bölgede olağanüstü hal ilan edildiğini açıkladı. Toplam tahıl üretimi tahmini rakamını ise 85 milyon ton olarak aşağı düzeltti.
Öte yandan Irak’ın 2010 yılı buğday hasadının 1,7 milyon ton olacağı açıklandı. Irak Tahıl Birliği açıklamayı Dow Jones haber ajansına yaptı.
Çin’in rekor soya ithalatı
Çin’in Haziran ayında rekor 6,45 milyon ton soya ithalatı yaptığı açıklandı. Ülkenin Milli Tahıl ve Yağlı Tohumlar Bilgi Merkezi’nin (CNGOIC) açıklamasına göre Temmuz ayı ithalatı da 5 milyon ton olarak tahmin edildi. Yine Çin’in Haziran ayı bitkisel yağ ithalatı 580.000 ton olarak açıklandı.
Brezilya Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Abiove, ülke soya rekoltesini 71 milyon ton olarak yukarı düzelttiğini açıkladı. Öte yandan devlet ajansı Conab tahminini 68,7 milyon ton olarak yinelerken, Devlet Sayım Bürosu IBGE 68 milyon ton tahmininde bulundu.
İç Piyasa
Geçen hafta Cuma günü (9 Temmuz) ayçiçeğinde tarife kontenjanı ile ilgili kanun Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Beklenildiği gibi 650.000 ton için çıkan kanunda geçen yıla göre değişiklik ise 1’e 1 kontenjanından 2011 yılında çiçekte %0, yağda ise %15 gümrük vergisi açıklanması oldu.
Böylece geçen yıla göre kırmaya %15 gibi bir marj açılırken rafinatörler kırıcılarla yeni sezonda fason görüşmelerine hız verdi. Bir diğer değişiklik ise müracaatların 15 Ocak 2011 tarihine kadar kabul edilmesi oldu. Bu hafta içinde yayınlanması beklenen Dış Ticaret tebliğinin, çekirdek işleme süresini 31 Aralık 2010 tarihine kadar uzatması bekleniyor.
Öte yandan sektör, bu hafta başlayacak Çukurova ve ardından gelecek Konya hasadına hazırlanıyor. AgriPro’nun bu yıl geçen yıla göre %100 azalarak 60.000 ton civarında tahmin ettiği Çukurova rekoltesinde tek tük başlayan hasatta ilk işitilen fiyatlar 750 TL civarında oluştu. Hasadın hızlanmasıyla birlikte fiyatların 800-825 TL aralığına oturacağı düşünülüyor.
İç piyasada kontrollü talep tek tük başlarken Ramazan talebinin de önümüzdeki 10 gün içinde başlayacağı bekleniyor. AgriPro uzmanları, 15.000 ton civarında tahmin ettikleri satılmamış ham yağ stoku ve gelecek taleple birlikte ham yağ fiyatlarının 1-2 hafta içinde ton başına 20-30 TL yükseleceğini belirtiyorlar.
Trakya’da ise ayçiçeği çiçeklenme evresine girdi. Yalnızca ekim alanına bakarak ve mevcut toprak ve hava koşullarının bundan sonra da mevsim normallerinde sürmesi koşuluyla bölge rekoltesinin 600-620.000 tona ulaşabileceği ve ülke rekoltesinin de 900.000 ton civarında gerçekleşebileceği görüşü hâkim. Ancak özellikle Ağustos ayının ikinci yarısında gelebilecek kuru ve sıcak hava bölgede verimliliği 200 kilonun altına düşürerek bölge rekoltesini de 470-500.000 tona indirebilir.
Fiyat Kotasyonları
9 Temmuz Cuma akşamı görülen endikatif fiyatlar:
İthal: – Ayçiçeği Tohumu – CIF Marmara – $ 405-410 (teklifsiz)
– Kanola Tohumu (yeni mahsul) – CIF Marmara – $ 420
– ABD Soya Fasulyesi – CIF TR – $ 425
– Güney Amerika Soya fasulyesi – CIF TR – $ 437
– Ham Ayçiçeği Yağı – CIF Marmara/Mersin – $ 850/$ 860
– Ham degam Soya Yağı – CIF TR – $ 845
– G. Amerika menşeli Ham Mısırözü yağı – CIF TR $ 980
– AB menseli Ham Mısırözü yağı – CIF TR $ 1.040
– RBD Palm Yağı – CIF TR $ 825
– RBD Palm Olein – CIF TR $ 835
– RBD Palm Stearin- CIF TR $ 820
– 36 protein Ayçiçeği Küspesi – CIF Marmara – $ 225
– 13,5 protein Rus ekmeklik buğday – CIF Marmara – teklifsiz
İç Piyasa:
– Kanola Tohumu – Trakya kamyon üstü – 700 TL
– Ham Ayçiçeği Yağı – Trakya teslim – 1.940 TL
– Ham Kanola Yağı – Ege/Çukurova teslim – $1.100
– Ham Soya Yağı – Ege/Çukurova teslim – $ 945/$ 950
– Nötr Pamuk Yağı – 1.950 TL
– 28 protein Ayçiçeği küspesi – Trakya/Ege/Çukurova teslim – 240 TL/250 TL/265 TL
– Kanola küspesi – Ege/Çukurova teslim – $ 215/250
– Soya Küspesi – Ege/Çukurova teslim – $ 460
– Pamuk Küspesi Çukurova teslim – 520 TL
Kaynak : Gıda Sanayi