18.10.2007 / Gülfem Varlık / Haber
Tekel’de ay sonunda ihale sürecinin başlaması bekleniyor. İhale JTI, BAT, Imperial Tobacco gibi yabancı sigara devlerinin yanı sıra Doğan Grubu ve Limak gibi Türkiye’nin önde gelen gruplarının da takibine girdi.
Yaklaşık beş yıldır özelleştirme programında yer alan Tekel sadece yabancı devlerin değil Türkiye’nin önde gelen gruplarının da ilgi alanına girdi. Tekel’in özelleştirilmesi için Londra’da 27-28 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilen roadshow’a 10’u aşkın yatırımcı katıldı. Katılımcılar arasında Japon Tobacco International (JTI), British American Tobacco (BAT), Imperial Tobacco’nun yanı sıra Doğan Grubu ve Limak da bulunuyor. Limak’ın bir yabancı fonla ortaklık yaptığı da gelen bilgiler arasında. Ay sonunda ihale süreci başlatılacak olan Tekel’in satışının 2008 yılının ilk ayında yapılması planlanıyor.
Roadshow’a katılmayan ancak Tekel’e talip olmayı planlayan firmalar arasında Bakü merkezli European Tobacco ile TÜTSAB da yer alıyor. Ali Şen’in oğlu Metin Şen de Rusya ve İngiltere’den yatırım fonlarıyla görüştüklerini ve Tekel’e teklif vereceklerini söylemişti. Yerli ve yabancı devlerin yarışacağı ihalede yabancı sermayeli özel yatırım fonlarının fiyatı tetiklemesi de bekleniyor. İhalede verilecek tekliflerin 1.5 milyar dolar düzeyinde olacağı tahmin ediliyor. Tekel Sigara için biri blok, diğeri varlık satışı yöntemi olmak üzere daha önce iki kez ihale açılmış, fakat sonuç alınamamıştı.
Bu sefer kimse arkasına bakmayacak
Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci ile Tekel Sigara’nın özelleştirme sürecinde danışmanlık hizmeti veren Citigroup yetkililerinin katıldığı roadshow’a yabancı sermayeli özel yatırım fonlarının büyük ilgi gösterdiği belirtildi. Citigroup Türk Yatırım Bankacılığı Bölüm Başkanı Çağlayan Çetin, özelleştirme ihalelerine özel yatırım fonlarından gelen ilginin dikkat çekici olduğunu vurgulayarak “İlk yapılan iki ihaleye sadece stratejik yatırımcılar katılmıştı. Şimdiki ihaleyle hem stratejik yatırımcılar hem de özel sermaye fonları ilgili. Bugün Avrupa’da ve dünyada her 3 işlemden biri özel sermaye fonları tarafından gerçekleştiriliyor. Türkiye’ye ise son bir iki senedir geliyor. Ama inşallah devamını özelleştirmeler ile göreceğiz. Yabancı sermayeli özel sermaye fonlarına ciddi şekilde ihtiyacımız var. Türkiye cari açığı yüksek derecede hareket eden ve bütçede hep açıklar verebilen bir ülke” dedi.
Tekel Sigara’nın son iki senede yeniden yapılandığını dile getiren Çetin, şirketin kârlılığının düzgün şekilde artış göterdiğini belirtti. Çetin, Tekel Sigara’nın pazar payı kaybettiğinin bilindiğini ancak kârlılığın iyi düzeyde olduğunu ifade ederek “Bu sefer daha ciddi bir ilgi görebileceğimizi umuyoruz. Talebin geçen sefere göre daha iyi olduğunu düşünüyoruz. Daha rekabetçi geçeceğini düşünüyoruz. Bu sefer hükümet de Özelleştirme İdaresi de arkasına bakmayacak” dedi.
Pazar payı gerilese de cazibesini korudu
Tekel, dünya sigara piyasasındaki oyuncuların gelişmekte olan ülkelerde büyüme fırsatlarının azalmasıyla birlikte daha da cazip hale geldi. Türkiye dünyada sigara tüketiminde 7’nci sırada yer alıyor. Türkiye sigara pazarı 120 milyar pakete çıktı. Pazarın büyüklüğünün ise 10 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Tekel’in 1995’te yüzde 82 olan pazar payı, 2005’te yüzde 33’lere kadar geriledi ve şu anda pazarda ikinci sırada yer alıyor. 2006’da 199 milyon YTL’Lik faaliyet kârı elde eden şirket, 2007’de de 240 milyon YTL’lik bir kâr hedefliyor. Tekel’e geçen yıl 88 milyon YTL yatırım ve marka değerini artırmak için çalışmalar yapıldı. Yabancı sigara devlerinin Tekel’i satın almak istemesindeki en önemli neden sahip olduğu pazar payı. JTI Tekel’i satın aldığı takdirde sigara pazarında dengeler değişecek. Philip Morris ile eşit pazar payına ulaşacak olan JTI, pazardaki iki büyük oyuncudan biri olacak. Yüzde 42’lik pazar payına sahip Philip Morris ise Rekabet Kurulu’nun görüşü nedeniyle ihaleye katılamıyor.
Sigarada pazar payları (%)
Philips Morris 42
Tekel 33
JTI 10
BAT 8
Diğer 7
Tekel’in 6 fabrikası bulunuyor
Tekel Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticareti AŞ, Adana, Samsun, Bitlis, İstanbul, Malatya ve Tokat’ta sigara üretiyor. Tekel Genel Müdürlüğü’ne ait 3 anonim şirket ve bunlara bağlı 6 fabrika, 56 yaprak ve 2 tuz işletmesi müdürlüğü, 39 başmüdürlük ve 15 bin personel bulunuyor. 12 bin 869’u gıda, 195’i maden işkolunda olmak üzere toplam 13 bin 64 işçi istihdam ediliyor. Bunlardan 12 bin 12’si daimi işçi kadrosunda yer alıyor. Bunların yanı sıra Tekel’e ait pek çok gayrimenkul de var. Ancak bunların işletmelerden ayrı olarak satışı gündemde.
18 Ekim 2007 / Referans Gazetesi