“ İnternational Tobacco “ dergisinin Eylül – 2008 tarihli sayısında yer alan
ORGANİC TOBACCO An oasis of hope for US Leaf
ORGANİK TÜTÜN Birleşik devletler için bir umut ışığı ( vahası )
A New Day Dawns for Organic Tobacco
Organik Tütün için yeni bir başlangıç ( şafak )
Başlıklı yazı , FDA ( Food and Drug Administration – Amerikan sağlık örgütü ) in web sayfasındaki link te http://www.accessdata.fda.gov/scripts/email/TobaccoProducts/flavoredCigarettes.cfm bahsi geçen “ katkılı sigara harmanlarının “ ABD de ( daha sonra da elbette başka ülkelerde ) yasaklanması için yapılan çalışmalar ile birlikte değerlendirildiğinde daha fazla anlam kazanmaktadır .
Bizim , oryantal harmanlarımızı tamamen organik harmanlar olarak değerlendirmemiz elbette mümkün değil , ama katkılı – sos lu harmanlar ile karşılaştırıldığında organik tütün ürünleri ile ilgili yaşanan sürecin bir benzerinin de bu alanda yaşanabileceği düşünülmelidir . Bu konuda ülkemiz tütüncülüğünde söz sahibi olan herkesin , özellikle tütün eksperlerinin , yaprak tütün sektöründe faaliyet gösteren firmaların ve hükümet politikalarında etkili olabilecek siyasetçilerin elinden geleni yapmaya devam etmesi gerektiğine inanıyorum .
Tütün alımında görev yaptığım dönemlerde , bazen tek bir gün içinde 80 – 100 adet tütün ekicisinin tütününü teslim almak zorunda kaldığımı hatırlıyorum . Belirlenen program dahilinde o bölgedeki tesellüm işinin zamanında bitirilebilmesi için o kadar ekicinin tütününü aynı gün içinde indirmesi gerekmekte idi . Oryantal Tütün Tarımı , üretim ve teslim sürecinin uzun olması ve iklim şartlarından çok fazla etkilenmesi gibi nedenlerden dolayı maliyeti yüksek olan , ancak “aile tarımı ” şeklinde yapıldığı için de , ailenin tüm bireylerinin katılabildiği bir tarımsal üretim sürecidir . Sırf bu nedenle bile , ABD de oldukça büyük alanlarda yetişen ve ” sak ” la birlikte hasat edilen büyük boyutlu tütünlerin değerlendirilmesinde uygulanan Açık Artırmalı Satış Yöntemi ‘ nin bizim ülkemizde uygulanmasının mümkün olamayacağı görülmeli idi ! Bahsi geçen dergideki ( international tobacco – september 2008 ) yazıda , ekici başına ortalama 130 dönüm arazide organik tütün ekimi yapan çiftçilerin , geleneksel ürün yetiştirenlere oranla daha az ürün yetiştirerek daha çok para kazandıkları ( kg başına 2 ¼ kat ) anlatılıyor . Bizdeki oryantal tütün ekicisi ortalama ne kadarlık bir alanda tütün tarımı yapabiliyor ?!! Yani , o merkezlerin hala kurulamamış olmasının nedeni sadece kurumsal eksiklik değildir . Maalesef bu sistem , ülkemiz tütüncülüğü ( oryantal tütün ) için uygunmu değil mi yeterince değerlendirilmeden , olduğu gibi bizde de uygulanmaya çalışıldı . Bence yanlış olmuştur !
Ülkemiz , dünyanın en kaliteli oryantal menşeylerine sahip bir ülke durumunda iken , bu gün sektörün ne hale geldiğini hepimiz görüyoruz . Ekici sayımız 2000 yılında 583 000 iken , yaklaşık % 70 lik bir azalma ile 2008 yılında 181 000 e düşmüştür . Bu kadar geniş bir alanda “ Oryantal Tütün Tarımı “ na ihtiyaç duyulmadığı gibi bir gerekçe ile bu düşüş bazılarına doğru gelebilir ancak bu düşüş kontrollü bir düşüş değildir ! . Ayrıca , önemli bir bölümü sadece ülkemize has bir sanayi ürünü olan Oryantal Tütün özel bir değerlendirmeye tabii tutulmalı idi . Tütün Tarımı yapan nüfustan , hizmet sektörüne nüfus kaydırmanın avantajı ne olabilir ? ( Mesela , sonumuz Yunanistan’ daki gibi olur mu ?!!! Yunanistan’daki çalışan nüfusun %60’nı na yakınının hizmet sektöründe çalıştığı söyleniyor. AB politikaları gereğince tarımda çalışan nüfusun belli bir orana çekilmesi gerekli !!! , bence dikkate değer bir konu ) Tütünü bırakan çiftçiler sanayi de istihdam edilemiyorlarki !!
Ayrıca , kaliteli oryantal tütün yetişen arazilerin büyük bölümünde başka bir ürünün kaliteli ve yüksek verimle yetişmesi zaten mümkün değildir . Bilindiği gibi Türk Tipi Oryantal Tütün , güneye bakan , kıraç ve taban suyu bulunmayan 35 – 40 derece eğimli arazileri sever .
Katkılı – soslu sigaralar önce ABD de , sonra Avrupa ve Türkiye’de de yasaklandığında acaba bir zamanlar sahip olduğumuz , tescilli 26 adet oryantal ve semi-oryantal menşeyimiz daha da önem kazanmayacak mı ? ( Bu sayı bir zamanlar 32 idi )
Veya , tüm dünya da olduğu gibi , bizde de sigara satışları öyle düşecek ki , zaten çiftçimizin tütün üretmesine gerek kalmayacak ! umarım bu seçenek gerçekleşir ve uluslararası bir sözleşme olan “ tütün kontrolü çerçeve sözleşmesi“ http://www.ssuk.org.tr/belgeler/tutun_kontrolu_cerceve_sozlesmesi.pdf ile , bu sözleşmenin gereği olarak hazırlanan “ ulusal tütün kontrol programı “ nın http://www.ssuk.org.tr/belgeler/cd/sunular/ulus_2008_eylem.ppt tüm hedefleri gerçekleşir , aksi taktirde yakında çok üzüleceğiz .
Ülkemizde , sigara üreticisi bir firmanın , paket üzerinde uyarıcı hiçbir değişiklik yapmadan , Türk Tipi Oryantal Harmanlar dan ürettiği sigara markalarının reçetelerini değiştirerek Katkı Maddeli Harmanlar kullanabilme imkanı bulunmaktadır . Bir an önce ( bari bu konuda ABD veya Avrupa nın önünde hareket edelim , hep geriden mi gideceğiz ! ) tobacco international – september 2008 deki yazı ve FDA in çalışması da göz önünde bulundurularak “ ulusal tütün kontrol programı ” nın hedefleri arasına , yeni bir madde olarak , …“ içinde yanıcılığı da artırmak amacıyla değişik katkı maddelerinin kullanıldığı “ Amerikan Blend sigaraların “ tüketilmesi yerine , yanıcılığı artıran maddeler de dahil hiçbir katkı maddesi içermeyen “ oryantal sigaraların “ çok daha az miktarda tüketilmesinin sağlanması “ maddesi de eklenmelidir . “ Sağlık Bakanlığı “ na ve “ ulusal tütün kontrol programına dahil olan tüm kuruluşlara “ duyurulur . Şaka gibi görünse de bence çok ciddi bir konu .
Oryantal harmanlarda , sos vs. gibi katkı maddeleri kullanılamayacağından , Avrupa ( ve dünya sağlık örgütü ?! ) standartlarının gereği olarak , nikotin ve zifir oranlarının düşürülmesi için daha uzun filtrelerin kullanılması gerekecek , bu sayede sigaraların cazibesi de azaltılmış olacaktır . Böylece hem ülkemizdeki sigara tüketimi azaltılmış , hem de ülkemizdeki tütün menşeylerinden hazırlanan sigara harmanları değerlendirilmiş olur . Yanılıyor muyum ?
Yakında ! haftada 1 paket tükettiğim “ oryantal sigara “ mın harmanının değiştiğini fark ettiğimde nasıl bir yol izlemeliyim şimdiden kestiremiyorum !!
Sigarayı tamamen bırakalım değil mi ?! . İnşallah ! . Ya da ?! . En son içtiğim “ Diyarbakır – Lice sarması “ hoşuma gitmişti . Böylece , kağıdı ısırarak ıslatıp yapıştırmayı pek beceremediğim için daha da az sigara içmiş olurum .
Samsun-13. Dönem Tütün Eksperi
Bir Yorum
cengiz şahin
yukarıdaki yazımda geçen
” ……. Ekici sayımız 500 000 lerden 108 000 e düştü . Bu sene ise 70 000 lere düşmesi bekleniyor . ” şeklindeki cümleyi
” …….. Ekici sayımız 2000 yılında 583 000 iken , yaklaşık % 70 lik bir azalma ile 2008 yılında 181 000 e düşmüştür . ”
şeklinde değiştiriyorum . Bu seneki ekici sayısı ile ilgili beklenti ise henüz gerçekleşmediği için dikkate alınmamalıdır .
yazının ruhuna aykırı bir düzeltme olmamasına rağmen , taslak metin ile ilgili düzenleme yaparken bu ayrıntı gözümden kaçtığı için okurlardan özür diliyorum .