Türkiye’nin ithalat kararı Chicago’da buğday fiyatlarını uçurdu

Toprak Mahsülleri Ofisi’nin (TMO) 500 bin tonluk buğday ithalatı ihalesi Chicago Borsası’nı karıştırdı. Haberin ardından ilk gün fiyatlar 80 sent yükseldi. Fiyat artışı dün de sürerken TMO Başkanı Kemaloğlu, Türkiye’nin hasat dönemine kadar yetecek buğdayı olduğunu belirtti.

Toprak Mahsülleri Ofisi’nin 500 bin ton buğday ithalatı için 18 Mart günü yapacağı ihale dünya piyasalarında buğday fiyatlarını fırlattı. Chicago Futures borsasında buğday fiyatları önceki gün 80 sent yükselerek 13.13 dolara çıktı. Borsada dün de artışlar sürdü ve buğday fiyatı 13.18 doları gördü. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu ise Türkiye’nin hasada kadar ihtiyacını görecek buğday stokunun mevcut olduğunu, Türkiye’de halen 2 milyon ton civarında buğday bulunduğunu açıkladı. Türkiye’nin buğday alımının yarısını ABD’den yapması bekleniyor.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) de hazırladığı buğday raporunda dünyada tüketimin üretimden daha fazla artması sonucu 2002-2003 döneminde 165 milyon ton olan dünya buğday stokunun 2007-2008 döneminde 110 milyon tonla son 30 yılın en düşük düzeyine indi ve bu durum buğday fiyatlarının hızla yükselmesine neden oluyor.

TMO Başkanı Kemaloğlu dün yaptığı açıklamada “ABD’de bizim Anadolu kırmızı sert buğdaya emsal kabul edebileceğimiz buğdayın 1 yıllık fiyat artışı yüzde 100 civarında, arpada yüzde 120’ye varan bir artış, mısırda önemli ölçüde bir artış, özellikle makarnalık buğdayda yüzde 300’lere varan bir artış söz konusu” diye konuştu. Türkiye’nin uluslararası piyasadaki hareketten en az etkilenen ülkelerden biri olduğunu belirten Kemaloğlu, kamuoyunda, Türkiye’de buğday stoku kalmadığı, ortalıkta bir “kıtlık havasının estiği” yönünde, bu işle ilgili herkesin olumsuz psikolojiyi satın almasına neden olan demeçler yayınlandığını kaydetti. Kemaloğlu’nun verdiği bilgiye göre TMO Genel Müdürlüğü depolarında kendine ait buğdaylar, depolarda emanet bulundurulan buğdaylar ve sanayicilerin elinde bulunanlerle Türkiye’nin hasada sıkıntısı yok. Ve bu stoklar yaklaşık 2 milyon tonu buluyor.

Kemaloğlu’nun verdiği bilgiye göre TMO’da 300 bin ton piyasaya arz edilebilecek stok var. Limanlarda millileşmeyi bekleyen, olumsuz psikoloji dolayısıyla piyasaya sunulmayan 100 bin tonun üzerinde ürün bulunuyor. TMO 106 bin ton buğdayı satışa arz etti, nisan başına kadar 300 bin tonun tamamını piyasaya açılacak. Ofis depolarında 240 bin ton emanet ürün var. Gelecek 1-1.5 ay içinde, sadece TMO depolarında piyasaya 500 bin tonun üzerinde mal çıkacak.

TMO yetkilileri ise “Elindeki ürünü fiyat daha da yukarıya çıkacak diye satmak istemeyen bir kesim var. Biz bunları önlemek ve spekülasyona izin vermemek için alıyoruz” diye konuştu.

Buğday ithalatını kolaylaştırmak için gümrük vergilerinin düşürüldüğünü, bu indirimin 31 Mayıs’ta sona ereceğini hatırlatan Kemaloğlu, hasattaki rekoltenin durumu, piyasadaki gelişmeler göz önüne alınarak yeni bir durum değerlendirmesi yapılabileceğini, gerekirse hasat boyu durumun devam etmesinin tartışılarak, değerlendirileceğini bildirdi.

TZOB’un dün açıkladığı buğday raporuna göre de 2007’de dünya buğday üretiminin 603 milyon ton, tüketiminin ise 613 milyon ton olduğu tahmin ediliyor. Dünya buğday üretiminde söz sahibi olan ülkeler; başta Çin olmak üzere Hindistan, ABD, Rusya ve Fransa, dünya buğday üretiminin yaklaşık yüzde 50’sini gerçekleştiriyor. Dünyada tüketimin üretimden daha fazla artması sonucu 2002-2003 döneminde 165 milyon ton olan dünya buğday stokunun 2007-2008 döneminde 110 milyon tonla son 30 yılın en düşük düzeyine inmesi, buğday fiyatlarının hızla yükselmesine neden oluyor.

Rapora göre 2007-2008 üretim sezonunda sertifikalı buğday tohumluk bayi talebi 500 bin tona ulaştı ancak eylül ayı itibariyle çiftinin tohumluk talebinde düşüş yaşandı. 2007’de dağıtımı yapılan sertifikalı tohumluk miktarı 179 bin ton olurken, sertifikalı tohumluk talebindeki düşüşün en büyük nedenini ise tohumluk desteklerindeki belirsizlik oluşturdu.
14.03.2008 | AA-ANKA | Referans Gazetesi