Krizin etkisiyle 2009 yılının ilk çeyreğinde büyük çöküntü yaşayan üretim sektörleri 2010 yılının ilk çeyreğinde toparlanırken, tarım sektörü ile oteller ve lokantaların Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) değerlerindeki gerileme dikkat çekti. Krize karşın geçen yıl büyümeyi sürdüren mali aracı kuruluşların faaliyetleri ile dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetlerinde artış sürdü. 2010 yılının ilk çeyreğinde imalat sanayi GSYH’si geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20.6, toptan ve perakende ticaret GSYH’sı yüzde 22.4 büyürken, tarım sektöründe yüzde 3.8 küçülme yaşandı. Yılın ilk çeyreğinde imalat sanayinin toplam GSYH içindeki payı geçen yılın aynı dönemine göre 1.9 puan artışla yüzde 25.4 olurken, toptan ticaret ve perakende sektörünün payı 1.1 puan artışla yüzde 13.3’e ulaştı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2010 yılı Ocak-Şubat-Mart aylarını kapsayan birinci Dönem Gayri Safi Yurtiçi Hasıla verilerini açıkladı. Sabit fiyatlarla GSYH verilerine göre, kriz yılı 2009’da büyük kan kaybı yaşayan üretim sektörlerin geçen yıla göre toparlandığı görülse de, GSYH değerlerinin kriz öncesine işaret eden 2008 yılı ilk çeyreğinin altında kaldığı gözlendi. 2010 yılının ilk çeyreğinde mali aracı kuruluşların faaliyetlerindeki artış sürerken, tarım sektörü GSYH ile otel ve lokantaların GSYH’sında gerileme yaşandı. Sabit fiyatlarla geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 22.3 daralan imalat sanayi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20.6 büyüyerek 5 milyar 921.7 milyon TL’ye ulaştı. Söz konusu gerçekleşme, 2008 yılının ilk çeyreğiyle karşılaştırıldığında imalat sanayinde yüzde 6.4 küçülme yaşandığı belirlendi. 2008’in Ocak-Mart döneminde imalat sanayi GSYH’sı 6 milyar 323.2 milyon TL değerinde gerçekleşmişti. 2010’un ilk çeyreğinde mali aracı kuruluşların faaliyetleri sabit fiyatlarla GSYH değeri geçen yıla göre yüzde 4.7 artış gösterirken, 2008 yılına göre ise yüzde 16.1 oranında artışla 2 milyar 914.4 milyon TL oldu. Dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetlerinde GSYH değeri geçen yıla göre yüzde 11.1 artışla 1 milyar 923.6 milyon TL’ye ulaştı.
-İNŞAAT SEKTÖRÜ GSYH’Sİ YÜZDE 20.6 ARTTI-
Sabit fiyatlarla geçen yıl ilk çeyrekte yüzde 18.6 küçülen inşaat sektörü 2010 yılının ilk çeyreğinde yüzde 8 büyüyerek 1 milyar 309.9 milyon TL’lik GSYH değerine ulaştı. Buna karşın inşaat sektörü 2008 ilk çeyreği GSYH değerinin yüzde 12.1 gerisinde kaldı. Krizden en çok yara alan sektörlerden biri olan toptan ve perakende ticaret 2010 yılının ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22.4 artışla 3 milyar 96.1 milyon TL oldu. Toptan ve perakende ticaret 2008 yılının ilk çeyreğinin yüzde 9.7 gerisinde kaldı. 2010 yılının Ocak-Mart döneminde sektörler toplamı GSYH’si geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.2 büyüyerek 23 milyar 275.4 milyon TL oldu. Sektörler toplamı GSYH’si 2008 yılının aynı dönemine göre ise yüzde 2.3 azaldı. Yılın Ocak-Mart döneminde vergi sübvansiyon kaynaklı GSYH geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16.9 oranında artışla 1 milyar 709.4 milyon TL’den 1 milyar 997.9 milyon TL’ye yükselirken, kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik GSYH değeri yüzde 0.6 artışla 784.7 milyon TL’den, 789.4 milyon TL’ye çıktı.
-TARIM SEKTÖRÜ YÜZDE 3.8 KÜÇÜLDÜ-
Yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektörü GSYH’sinde yüzde 3.8 oranında gerileme yaşanması dikkat çekti. Geçen yıl Ocak-Mart döneminde sabit fiyatlarla 997 milyar 940 milyon TL olan tarım sektörü bu yılın aynı döneminde 960 milyar 458 milyon TL’ye geriledi. Tarım sektörü 2008 yılı GSYH’sine göre ise yüzde 2.9 oranında gerilemiş oldu. 2009’un ilk çeyreğinde bir önceki yıla göre yüzde 2.7 büyüyen oteller ve lokantalar sektörü ise bu yılın ilk çeyreğinde geçen yıla göre yüzde 2.1 küçülerek 344 milyar 107 milyon TL’den 336 milyar 987 milyon TL’ye indi. Böylece 2010 yılının ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre GSYH değeri gerileyen iki sektörü tarım ile oteller ve lokantalar sektörü oldu.
-KONUT SAHİPLİĞİ GSYH’Sİ YÜZDE 2.4 BÜYÜDÜ-
İlk çeyrekte balıkçılık sektörü GSYH’si sabit fiyatlarla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.7 artışla 72 milyar 56 milyon TL olurken, madencilik ve taşocakçılığı sektörü GSYH’si yüzde 6.1, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtımı yüzde 2.4, diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri yüzde 5.5 oranında büyüdü. Yılın ilk çeyreğinde konut sahipliği GSYH’si sabit fiyatlarla yüzde 2.4 büyüdü. Eviçi personel çalıştıran hanehalkları yüzde 10.2, eğitim yüzde 1.8, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri yüzde 11.4, sağlık işleri ve sosyal hizmetler GSYH’si ise yüzde 5.2 oranında büyüdü.
-İMALAT SANAYİNİN GSYH İÇİNDEKİ PAYI YÜZDE 25.4’E ÇIKTI-
2010 yılının ilk çeyreğinde imalat sanayinin GSYH içindeki payı geçen yılın aynı dönemine göre 1.9 puan artışla yüzde 25.4’e çıktı. Toptan ve perakende ticaretin payı bu dönemde 1.2 puan artışla yüzde 13.3’e yükseldi. Vergi sübvansiyon GSYH’sinin payı ise ilk çeyrekte 0.2 puan artışla yüzde 8.6’ya ulaştı. 2010 yılının ilk çeyreğinde yüzde 3.8 küçülen tarım sektörünün GSYH içindeki payı geçen yılın aynı dönemine göre 0.7 puan gerileyerek yüzde 4.1’e indi. Mali aracı kuruluşların faaliyetleri, dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri, oteller ve lokantalar, konut sahipliği, kamu yönetimi ve savunma zorunlu sosyal güvenlik, eğitim, sağlık ve sosyal hizmetlerin GSYH içindeki payı azaldı. Gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri, madencilik ve taşocakçılığı, balıkçılık, eviçi personel çalıştıran hanehalkı GSYH’si geçen yılın ilk çeyreğindeki düzeyini korudu.
Kaynak : Haberx