Üzüm-Sen 2010 yılı rekoltesi referans fiyatını 3,65 TL olarak açıkladı. Kilogram maliyetin 2,80 TL olduğu belirtilen açıklama şöyle:
ÇEKİRDEKSİZ KURU ÜZÜMDE 2010 YILI REKOLTESİ VE REFERANS FİYATIMIZ.
Kuru üzüm üretiminde yeni bir hasat giriyoruz. 2010 yılı çekirdeksiz kuru üzüm mahsulü pazara sunulmaya başladı. 2009 yılında Manisa Ticaret Borsası hiç bir üretici örgütünün görüşünü almadan abartılı rekolte tahmini (273 bin ton) açıklayarak kuru üzüm fiyatlarını manipüle etmeye çalışmıştır. 2009 yılının ilk hasat günlerinde kuru üzüm kg fiyatı 2.9-3.0 TL ye kadar çıkmışken daha sonra fiyatlar düştü. Üzüm-Sen olarak yapmış olduğumuz basın açıklamamızda yaptığımız araştırma ve hesaplamalara göre rekoltenin 210-220 bin ton civarında seyir edeceğini Manisa Ticaret Borsası’nın açıklamasının yanıltıcı olduğunu belirtmiştik. Nitekim 2009 yılında gerçekleşen rekolte miktarı sendikamızın tespitlerini doğrulamıştır.
Ziraat odalarının “ürününüzü pazara parça parça sunun” kampanyası da fiyatların yükselmasini sağlayamamıştır. Üzümünü bekleten bazı üreticiler maliyet fiyatının çok altında olan 1,8-1,9 TL den bile kuru üzüm satmak zorunda kalmışlardır.(2009 yılı kuru üzüm maliyet hesabında kuru üzüm kg mı 2.5-2.7 TL arasındaydı.)
2009-2010 yılı üretim döneminde de üzüm üreticileri iklimsel olarak da zorluklar yaşadı, Kış aylarında meydana gelen ayaz ve don olaylarında da Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve ona bağlı kuruluşlar erken uyarı sistemlerini harekete geçirmediğinden ve gerekli önlemlerin alınmasını sağlamadığından dolayı binlerce dekar üzüm bağı zarar gördü.
Kış aylarında yaşanan “don” ve “ayaz”ların verdiği zararın yanı sıra üzümlerin olgunlaşmaya yakın dönemlerinde yağan yağmur ve bazı bölgelerdeki dolu vakaları hem ürünlerin kalitesini düşürdü hemde maliyeti arttırdı. Yağmurlar yüzünden bağlarda hastalık oluştu, bazı bölgelerde ilaç bulunamadı karaborsa oldu,İlaç bulunan bölgelerde de yağışlar yüzünden uzun süre bağlara girilemedi,ilaç atılamadı,
Sarıgöl ovasındaki üzümler örtü altına alınmadan yağmura yakalanırsa hemen bozuluyor ve bozulan bu üzümler şarap ve sirke yapımından başka bir işe yaramıyor,üreticiler de üzümlerini yok pahasına satmak zorunda kalıyorlar. Son 4-5 yıldır binlerce dekar arazi yağmurlardan aşırı etkilenmekte ve ürünler zarar görmekte.Halbuki eskiden hasat dönemlerine yakın yağan yağmurlar üzümleri bozmaz, parlaklaştırırdı, son yıllarda ne oldu da yağmurlar üzümleri birden bozmakta? Bunu devletin yetkili birimlerinin araştırıp çözüm bulması gerekiyor. Çünkü bağları örtü altına almak büyük emek ve masraf gerektiriyor. Üzüm üreticiler bağlarını örtü altına alarak ürünlerini korumak için dekarda 700-800 TL masraf etmek zorunda kalıyorlar.
Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı ile Çevre ve Orman Bakanlığı ise susup izlemekte. Zararın nedenlerini araştırma gereği bile duymamakta. Yağışlardan sonra ilk bozulmalar 2006 yılında başladı sendikamız Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’na ,İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine aynı yıl (21/10/2006)başvuru yaptı. Daha sonraki yıllarda yaşanılacak sorunlara dikkat çekti. Sendikamızın çabalarıyla Manisa Milletvekili TBMM’nde soru önergesi verdi,aradan 4 yıl geçti,Hükümet ve Bakanlıklar soruna araştırıp çözüm bulmak yerine görmemezliğe geldi.Ancak sorun büyümekte her geçen yıl daha fazla alanı ve üreticiyi etkilemekte ve üreticilere ekstra üretim maliyeti bindirerek iflasa sürüklemektedir.
Ticaret Borsa’ları,Ticaret Odası, İhracatçı Birlikleri v.b sermaye kuruluşları geçmiş yıllarda yaptıkları rekolte manipülasyonlarını yapmaya devam ediyorlar.Gerçekleşebilecek rekoltenin %20 fazlasını söylüyorlar. Bizim yaptığımız araştırmalara ve hesaplamalara göre 2010 yılının çekirdeksiz kuru üzüm rekoltesi 200-210 bin ton civarında seyir edecektir. Üretici örgütlerinin içinde bulunmadığı rekolte araştırma ve açıklama çalışmaları üreticilerin elinden ürününü düşük fiyata almak için yapılan hilelerdir.
Küresel iklim değişikliğinin yol açtığı etkiler nedeniyle Dünya üzüm rekoltesin de de ciddi azalmalar söz konusudur. Sermaye kuruluşları bu durumu bildikleri halde yanıltıcı rekolte tahminleri ile karlarını artırmaya çalışmakta, Hükümet ve Bakanlık ise sessiz kalmakta ,kendisi rekolte araştırması ve tahmini açıklaması yapmamaktadır.Olan yoksul üzüm üreticilerine olmaktadır.
Sonuç olarak
l Hükümet , rekolte araştırması ve açıklama yapılmasını üretici örgütleri,devletin ilgili kuruluşları ve Ziraat Mühendisleri Odası’ndan oluşan komisyonlar vasıtasıyla yapılmasını sağlamalı, sermaye örgütlerinin bu konudaki manipülasyonuna izin vermemelidir.
l Yaşanan ayaz ve don v.b doğal afetler nedeniyle üzüm üreticileri zarardadır. Hükümet çiftçilerin bu zararını telafi edici önlemler almalıdır.
l Son 4-5 yıldır meydana gelen yağışlardan sonra bazı bölgelerdeki üzümlerin bozulma nedeni araştırılmalı,çevresel nedenler varsa (maden üretiminde kullanılan kimyasalların atmosfere karışması v.b. gibi) acil önlemler alınmalı, üreticilerin gelecek yıllarda da yağışlar nedeniyle zarar görmesinin önüne geçilmelidir.
l TARSİM’de (Tarım Sigortaları Havuzu) yeni düzenlemelere gidilerek primleri düşürülmeli, kapsamı genişletilmeli, zarar,ziyan tespiti sigorta eksperlerinin keyfiyetine bırakılmamalıdır.
l Kuru üzümün 2009-2010 sezonundaki kg maliyeti 2,70-2,80 TL arasındadır, maliyet+ %25 kar payı+insanca yaşam payı (%8) hesaplaması ile üretici 1kg çekirdeksiz kuru üzümünü en az 3,70-3.75 TL’ye satabilirse ayakta kalabilme, üretimini devam ettirebilme şansına sahip olacaktır. Bu nedenle hükümet; çekirdeksiz kuru üzüm fiyatlarını referans fiyatın altına düşürtmeyecek önlemleri almalıdır.
l Hükümet, Üzümümüzü en az açıklamış olduğumuz “referans fiyat” üzerinden Tariş’e aldırmalı ve piyasanın üretici lehine dengelenmesini sağlamalıdır.
l Üreticilerin Tariş ve Ziraat Odaları’nın depolarından yararlanabilmesinin koşulları yaratılmalıdır. Bu depolarda depolama yapan üreticiye depoladığı ürün oranında faizsiz veya düşük faizli kredi olanakları yaratılmalıdır; üretici fiyatlar yükseldiğinde, ürününü istediği zaman ve istediği miktarda pazara sunabilmelidir. Hükümete düşen görev çiftçilerin bu taleplerine uygun davranmak olmalıdır.
Üzüm Üreticileri Sendikası (ÜZÜM-SEN) olarak üzüm üreticilerinin ve diğer küçük üreticilerin hakları için mücadele etmeye taleplerimizin takipçisi olmaya devam edeceğiz.
31/08/2010
Adnan ÇOBANOĞLU
ÜZÜM-SEN Gen.Baş.
EGE BÖLGESİ 2010 YILI ORTALAMA ÇEKİRDEKSİZ KURU ÜZÜM MALİYETİ |
Toplam işletme arazisi : 20 (dekar) Ürünün ekili olduğu arazi: 20 (dekar)
Bağın omcalı değeri (da/TL) : 6000 Bağın çıplak arazi değeri (da/TL): 3000 Bağdaki omca sayısı: 3.500 Bağın yaşı: 20 |
2010 yılı amele (Tarım işçileri) yevmiye fiyatları :
Kesici : 22 TL, Kelterci: 35 TL, Bandırma: 40TL,Serici: 27 TL Budama:35 TL, Çubuk bağlama : 20 TL |
Masraf Unsurları | Dışarıya parayla yaptırılan Emek | İşlem sayısı | Kullanılan ekipman ve materyel adı | Kullanılan materyalin | Masaraflar Toplamı TL/da | |
Fiyatı TL/kg | Miktarı
Kg/da. |
|||||
A)GÜBRELEME
(Not. Hesaplama yapılırken yoğun bir şekilde kullanılan kimyasal gübreler üzerinden hesap yapılmıştır.Organik gübre kullanıldığında genelde 2 yılda bir 1 dekara 1 traktör gübre atılır ) |
3(Üç) | Traktör, | ||||
P.Sülfat | O,8 | 40 | 32 | |||
A.Nitrat | 0,5 | 25 | 12 | |||
Üre | 1 | 15 | 15 | |||
( 1 traktör hayvan gübresi 100 TL 2 yılda bir atıldığında Dekar başına masraf 50 TL ) | ||||||
B)İLAÇLAMA | 8 (Sekiz) | Traktör ve Değişik ilaçlar | İlaç bedelleri ve ilaçlama İşçiliği toplu gideri | 110 | ||
C)SULAMA | 3 (Üç) | Elle |
|
30
|
||
D) BAKIM
(Çapalama,Budama,Ot temizliği,Ot toplama v.b) |
Budama | 2 | Elle | 55 | ||
Çubuk bağlama | 1 | Elle | 20 | |||
Sürme | 2 | Traktör | 30 | |||
Diskaro | 1 | Traktör | 10 | |||
Çapalama | 1 | Traktör | 12 | |||
E) HASAT VE PAZARLAMA | Kesme ve sergi yerine taşıma | 1 | El ve traktör | 35
|
||
Bandırma işçiliği | 1 | Elle | 15 | |||
Serme,kurutma işçiliği | 1 | Elle | 10 | |||
Savurma,çöp ayıklama | 1 | Makine | 4 | |||
Ambara taşıma | 1 | Traktör | 6 | |||
Taşıma ve pazarlama | 1 | Traktör | 5
|
|||
Podasa | 8 | |||||
Zeytinyağı | 4 | |||||
F) DİĞER DEĞİŞEN MASRAFLAR | Alet ve Makine tamiri v.b | —— | ||||
Diğer. | ||||||
G)DEĞİŞEN MASRAFLAR TOPLAMI(A+B+C+D+E+F) | 441 | |||||
G.1) Sermaye Faizi (%9 ) | 40 | |||||
H) TOPLAM DEĞİŞEN MASRAFLAR (G+G.1) | 481 | |||||
I)TOPLAM SABİT MASRAFLAR (1.1+1.2+1.3+1.4) | 1165 | |||||
1.1 Genel idari Giderler (H x 0,03) | 15 | |||||
1.2 Çıplak Arazi Değerinin %5 den Faizi (BÇAD x 0,05) | 150 | |||||
1.3 Tesis Masrafları Amortisman Payı (BÇAD/ EÖ) | 1000 | |||||
1.4 Ürün Sigortası | ——- | |||||
J) TOPLAM ÜRETİM MASRAFLARI (H+I) | 1646 | |||||
K)Verim (Alınan kuru üzüm miktarı kg/da) | 600 | |||||
L) ORTALAMA KURU ÜZÜM MALİYETİ (TL/KG) | 2.74 | |||||
M)OLMASI GEREKEN TABAN REFERANS FİYATIMIZ
(Maliyet +%25 kar payı + insanca yaşam payı(%8) |
3.65 |
*)Tarım Sigortası yaptırmak çok yaygın değildir,ayrıca bazı bölgelerde üzümlerin yağışlardan zarar görmemesi için bağlar örtü altına alınmaktadır,bu durum özellikle Sarıgöl ovasında çok yaygındır.Bir dekar alanın örtü altına alınmasının maliyeti 700-800 TL civarındadır.Eğer üretici ürününü yaş sofralık olarak satamayıp kurutmak zorunda kalırsa örtü altına almak kg da 1,10-1,25TL arası bir maliyet bindirir ki bu neredeyse toplam üretim masrafına yakın bir rakamdır.Örtü altına almak tüm üzüm üretimi bölgelerinde henüz yoğun bir şekilde kullanılmamaktadır.Biz bu nedenle maliyet hesabı çıkartırken gerek TARSİM,gerekse de Örtü altına alma masraflarını göz önünde bulundurmadık.Ancak önümüzdeki yıllarda eğer çevresel ve iklimsel faktörler yüzünden örtü altına alma daha yaygın bir hale gelirse bunlarında ortalama maliyet hesaplamasının içine alınması zorunluluk haline gelecektir.
**) Ortakçı/yarıcı olarak üzüm üretimi yapan üreticilerin yetiştirdiği ürünün bir kısmını bağ sahibine vermesi nedeniyle onların elinde kalan ürünün maliyeti en az %50 daha artmakta, geliri ise düşmektedir.