HAZİRAN ayı tüketici fiyatları endeksine (TÜFE) göre, yüzde 31.70le en yüksek artışın yaşandığı, pazarda kilosu 3 TL ile 3.5 TL arasında satışa sunulan limon, üreticisini üzdü.
Toptancının limonun kilosunu ağaçtan 35 kuruşa aldığını söyleyen Muğla’nın Dalaman İlçesi’ndeki üreticiler isyan etti. ”Limon zam şampiyonu oldu ama bizi perişan etti’ diyen Dalamanlı üretici, ağaçlarını sökmeye başladı.
Haziran ayında rekor fiyat artışıyla zam şampiyonu olan limon üreticisine kazandırmadı. Çarşı, pazarda kilosu 3 TL ile 3.5 TL arasında satılan limonun toptancılar tarafından Dalaman’daki üreticiden kilosu 35 kuruşa alındığı ortaya çıktı. Bu durum, yaklaşık 13 bin dönüm alanda 325 bin limon ağacına sahip, yıllık üretimi ortalama 20 bin ton olan Dalaman’da hayal kırıklığı yarattı. Yaptığı masrafı bile karşılayamadığını iddia ederek toptancılara tepki gösteren ve ”limon zam şampiyonu oldu ama bizi perişan etti’ diyen Dalamanlı üretici, ağaçları sökmeye başladı. Ege ve Akdeniz’in simgesi olarak kabul edilen limonun yerine daha fazla kar getirecek ağaçlar dikilmeye başlandı.
Üretici Mustafa Çoban (44), 17 dönüm arazide bulunan ağaçlardan 20 ton limon elde ettiğini, bunu masraflarını ancak karşılayacak şekilde 9 bin TL’ye sattığını anlatırken, ”Bu yıl Dalaman´da limonun kilosunu 45 kuruştan satan belki tek benim. Genelde herkes 35 kuruştan sattı. 9 bin TL kazandım ama cebimden giden 7 bin TL. Üstelik traktörüm çalıştı, işçi yerine bahçeden limonu ailem topladı. Bunlar hesap edildiğinde zararım bile var’ dedi.
250 limon ağacı bulunan ve bu yılki mahsulü kilosu 35 kuruştan maliyetine toptancıya sattığını söyleyen Durali Duman (57) da ”Emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Limonu iyi fiyata satamıyoruz. Eğer limon ağaç üzerinde kalırsa önümüzdeki hasat çiçeği az olacağından bir de o limonları ağaçtan silkeleyerek dökmemiz veya toplamamız gerekecek. Bunun için harcayacağımız para da ayrı. Bu nedenle ürünü maliyetinin altına sattım’ diye konuştu
Rukiye Kanat (49) da 90 limon ağacı bulunduğunu ve tek geçiminin buna dayandığını belirterek, ”Halen geçen yıl sattığım limonun parasını alamadım. Bu yıl da gübre, ilaç, galeri, karabasra önlemesi, mantar ilaçları ve daha çok sayıda ilaç için 600 TL harcadım. Limondan da ancak o kadar para kazanacaktım. Ama o da gitti. Malı alan toptancı ortadan kayboldu. Elde var sıfır. Kuru ekmekle geçineceğiz artık’ dedi.
Dalaman Ziraat Odası Başkanı Ünatın Barın ise Dalaman ve Ortaca’nın Türkiye toplam limon üretiminin beşte birini karşıladığını vurgularken, ”Bölgede yetişen limonumuz dünya standartlarındaki enterdonat cinsi. Tek sorunumuz pazarlama eksikliği. Bizim oda olarak yaptırım gücümüz yok. Hepimizin tek çatı altında toplanması lazım. Narenciye birliğimiz var ama buna kimse rağbet etmiyor. Birliğe güvensizliği ortadan kaldıramadık bir türlü. İki yıl önceki hasat bayramında, üreticimize, ‘ihale usulü ile teminat mektubu alıp limonlarımızı öyle satalım’ dedik. Teminatı aldıktan sonra toptancının cayma şansı olmadığı gibi alacağımız da garanti altına alınmış olur dedik. Ama kimseye kabul etmedi. Şimdi toptancı fiyatlarla istediği gibi oynuyor. Zam şampiyonu limon üreticisini aç bırakıyor. Bölgede limon ağaçları sökülmeye başlandı’ diye konuştu.