Kamuya ait arazileri bedelsiz ve vergisiz olarak alıp üzerinde istediği planı yaparak satma yetkisine sahip olan TOKİ, AKP’nin yüksek oy aldığı ya da almak istediği illerde konut üretiyor.
Dar gelirlilere yapı denetimi olmaksızın konut üreten TOKİ, 2003-2010 tarihleri arasında 512 bin konut ürettiğini belirtiyor. TOKİ internet adresinde, tamamlanan ya da inşaatı devam eden 481 bin konut hakkında detaylı bilgiler kamuoyu ile paylaşıldı. Kamuoyu ile paylaşılan bilgiler, TOKİ’den alınan ihalelerin belirli ellerde toplandığını ve konut yapılacak yerlerin belirli istisnalar dışında AKP’nin seçim stratejisine göre belirlendiğini ortaya koyuyor.
İhaleler aynı firmalara
TOKİ’nin internet sitesinde yayınladığı bilgilere göre 35,5 milyar TL tutarında ihale gerçekleştirildi. İhaleler, çoğunlukla Kuzu Toplu Konut, Siyah Kalem Mühendislik, İHE İnşaat, Makek Termomekanik, İlci İnşaat, Seha İnşaat, İntim İnşaat, Ağaoğlu gibi firmalara verildi.
Kamu arazisi üzerinde üst gelir gruplarına fahiş fiyatla lüks konut satarak, alt gelirli ailelerin konutlarında ise konutun sağlık ve güvenliğinden ödün vererek bu firmaların büyük kârlar elde etmesi sağlandı. Üst gelirli ailelere düşük yoğunluklu ve büyük metrekareli konutlar üretirken, emekçilere yüksek yoğunluklu ve küçük daireler üreten TOKİ, konutların inşaat tekniği açısından denetlenmesini engellemekle yetinmedi. Mali açıdan denetimin de önüne geçti. 2010 yılında Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun dışına çıkarılan TOKİ’nin ihaleleri hangi firmalara verdiği ya da adrese teslim ihale yapıp yapmadığı Sayıştay tarafından da denetlenemiyor.
TOKİ hangi illerde konut üretiyor?
TOKİ bugüne kadar 81 ilin tamamında konut üretmiş durumda. En çok İstanbul, Ankara, Bursa ve İzmir’de konut üreten TOKİ, en az Artvin, Sinop, Muş ve Iğdır’da üretti. Üretilen konutlar nüfusa oranlandığında çarpıcı sonuçlar ortaya çıkıyor. TOKİ’nin, AKP’nin seçim stratejisine göre konut ürettiği görülüyor.
Ankara çevresindeki Bolu, Çankırı, Eskişehir, Nevşehir gibi Orta Anadolu kentleri, Trabzon, Erzincan, Elazığ, Bingöl gibi Doğu Anadolu’nun iç kesimleri ve Doğu Karadeniz’in kimi bölgeleri TOKİ’nin nüfusa oranla fazla konut yaptığı yerler. Bu bölgeler aynı zamanda AKP’nin %50’nin üzerinde oy aldığı yer. TOKİ, Trabzon’da 8 bin, Elazığ’da 7 bin, Nevşehir ve Erzincan’da 4’er bin, Bolu’da 3 bin, Çankırı’da 2 bin civarında konut üretti. Tek başına dikkat çeken il ise Kilis. TOKİ tarafından 1152 adet konut üretilen Kilis’te AKP’nin aldığı oy %60.
TOKİ’nin görece az konut yaptığı yerler de AKP’nin aldığı oyun büyüklüğü ile örtüşüyor. TOKİ, Ege, Akdeniz ve Orta Karadeniz kıyıları ve Güney Doğu Anadolu Bölgesi’nde nüfusa oranla daha az konut üretiyor. TOKİ, İzmir’de 14 bin, Adana ve Diyarbakır’da 10’ar bin, Şanlıurfa’da 5 bin, Mersin’de 4 bin, Antalya’da 3 bin, Kahramanmaraş’ta 2 bin ve Sinop’ta ise 350 adet konut üretmiş durumda.
Kimi istisnalar
AKP’nin oyları ile paralellik gösteren TOKİ konutlarının dağılımda istisnalar da var. TOKİ’nin çok konut ürettiği kimi illerde AKP’nin oyu görece düşük: Ankara, Eskişehir ve Tunceli, AKP’nin %50’nin altında oy aldığı iller. Benzer şekilde Edirne ve Ardahan’da da TOKİ’nin görece fazla konut ürettiği görülüyor. Edirne’de 5 bin, Ardahan’da bin civarında konut üretilirken bu illerde AKP’nin aldığı oy oranı sırasıyla %30 ve %40 kadar.
TOKİ’nin görece az konut ürettiği yerlerin kiminde ise AKP’nin oylarının yüksek olduğu görülüyor. TOKİ’nin az konut ürettiği Sinop, Şanlıurfa ve Kahramanmaraş’ta AKP’nin oyları %50’nin üstünde bulunuyor.
Kaynak : Sol – 5 Eylül 2011