20 Kasim Salı, NEW YORK-BRUKSEL
Çeviri: Müge Yıldırım
Dün, BM Genel Kurulu’nun Üçüncü (Sosyal, İnsani ve Kültürel) Komisyonu, A/C.3/73/L.30 sayılı Kararıyla, Köylüler ve Kırsalda Çalışan Diğer İnsanların Hakları BM Deklarasyonu’nun lehinde karar verdi.
Karar, 119 evet, 7 ret ve 49 çekimser oy ile kabul edildi. Bu, aralarında FIAN ve CETIM’in de olduğu çok sayıda örgüt tarafından uluslararası ölçekte desteklenen, dünyanın en büyük köylü hareketi La Via Campesina öncülüğünde yürütülen kampanyada, çok önemli bir ilerleme kaydedildiği anlamına geliyor.
BM Deklarasyonu, köylüler, balıkçılar, göçebeler, tarım işçileri ve yerli halklar da dahil olmak üzre tüm kırsal toplulukların haklarını daha iyi korumayı, yaşam koşullarını iyileştirmeyi, gıda egemenliğini, iklim değisikliğine karşı mücadeleyi ve biyoçeşitliliğin korunmasını güçlendirmeyi amacçlıyor. BM Deklarasyonu’nun onaylanması, aynı zamanda uluslararası topluluğun aile çiftçiliğini ve köylü tarımını destekleme çabalarına da önemli bir katkı oluşturuyor.
Sürece başkanlık eden Bolivya, BM Deklarasyonu’nun daha dirençli, sürdürülebilir ve kapsayıcı toplumlar oluşturmak açısından önemini vurguladı:
“Bunun, köylülerin sadece hak ve ihtiyaçlarını değil, aynı zamanda günlük işleri vasıtasıyla besledikleri toplumların refah ve hayat kalitesine sundukları katkıları da tanıyan kamu politikalarına doğru büyük bir adım olduğuna inanıyoruz. Bu enstrümanın, kimseyi arkada bırakmadan, hem insan hakları, hem de Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Gündemi ve Aile Çiftçiliği On Yılı doğrultusunda açlık ve yoksulluğun ortadan kaldırılmasında merkezi bir rol oynayacağından eminiz. ”
Eylül ayı sonunda Cenevre’deki BM İnsan Hakları Konseyi’nde kabul edildiğinden beri, La Via Campesina ve müttefiklerinin odağı, bu Deklarasyonu’nun BM Genel Kurulu’nda kabul edilmesini sağlamak oldu. New York’taki Üçüncü Komite oturumunun başından beri orada hazır bulunan La Via Campesina delegeleri, oylama sonuçlarından sonra duydukları memnuniyeti dile getirdiler.
La Via Campesina – CLOC’dan Diego Montón şunları söyledi: “Finansal sermayenin ve şirketlerin, gıdayı tekelleştirmek ve toprağı ve doğal zenginlikleri, hayatlarımız pahasına, giderek daha az kişinin elinde toplamak için saldırılarını şiddetlendirdiği bu tarihi anda, BM Genel Kurulu’nun Üçüncü Komitesi’nde bu Köylü Hakları Deklarasyonu’nun kabul edilmesi sadece köylüler için değil, aynı zamanda dünyanın tüm halkları için bütünüyle stratejik bir zaferdir. Bu uzun yolda, birlik için, haklarımız için, sosyal adalet için mücadeleye devam edeceğiz. Tam demokrasinin, ancak toprağın sosyal işlevini ve köylülerin haklarından tam olarak yararlanabilmesini garanti altına alan bir Tarım Reformu ile mümkün olacağına inanıyoruz.”
BM Deklarasyonu’nun Üçüncü Komite’de kabul edilmesine, bazı tartışmalar damgayı vurdu, bununla birlikte Afrika, Asya ve Latin Amerika bölgeleri istikrarlı biçimde desteklerini sundular. Avrupa ve diğer bölgelerden bazı olumsuz tepkiler geldi. ABD delegasyonu, mevcut insan haklarını genişletmeyi amaçlayan bu BM Deklarasyonu’na ilişkin süregelen endişeleri olması, metnin köylülerin insan haklarını, diğer grupların haklarının önüne koyduğu ve ayrıca kolektif haklar kavramını içermesi nedeniyle, metni reddetti. Avrupa ülkeleri, karara ilişkin farklı eğilimlere sahipti.
Via Campesina Avrupa Koordinasyonu’ndan Ramona Duminicioiu: “Dün yapılan oylama sembolik değildi, geçtiğimiz Eylül ayında BM İnsan Hakları Konseyi tarafından alınan kararda ilerleme kaydedilmesi için gerekli bir adımdı. Tüm Birleşmiş Milletler üye ülkelerinin katıldığı Üçüncü Komisyon’da, Doğu ve Batı Avrupa ülkelerinin farklılık gösteren pozisyonlarına şahit olduk. Bizi destekleyen herkese çok teşekkür ederiz. Kullandığınız evet oyu, insan haklarına insani değerler yükleyerek, tüm kıta çapında kadın erkek milyonlarca köylüye umut verdi. Çekimser veya red oyu kullanarak tarihe geçenler ise bilmeliler ki, ülkelerindeki köylüler ve küçük aile çiftlikleri unutulamaz ve geride bırakılamazlar” şeklinde konuştu ve ekledi:
“Aralık’ta BM Genel Kurulu’nda yapılacak onaylamadan sonra, Köylü Hakları için mücadelede yeni bir döneme başlayacağız, ve tüm ülkelerin bu deklarasyonun yaşama geçirilmesi için sorumluluk almalarını talep ediyoruz. Daha iyi bir topluma katkı için, iklim değişikliği ile mücadele için, açlığı sona erdirmek için, herkes için çeşitli ve sağlıklı gıda için çalışmaya kararlıyız. Neyse ki, haklarımızı tanıyarak bu uluslararası enstrüman tam olarak bunu yapmamıza olanak verecek”.
La Via Campesina Asya’dan Zainal Arifin Fuat da, bu deklarasyonun köylü mücadelesi için bir dönüm noktası olduğunu belirtti:
“Deklarasyon, bugün karşı karşıya olduğumuz çoklu – gıda, çevre, sosyal ve ekonomik – krizin çözülmesinde köylülerin önemli rolünü kabul ediyor. Köylüler, özellikle de yerelde tüketilen gıdanın %80’lere varan bir miktarını sağladıkları gelişmekte olan ülkelerde, gıda güvenliği ve gıda egemenliği ve gıda hakkının hayata geçirilmesi için gerekliler. Bu BM Deklarasyonu aynı zamanda, insanlığın yoksulluk ve açlığın sona erdirilmesi yönündeki çabalarına ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerimize ulaşmamıza da katkıda bulunacak. Asya’da bizler inanıyoruz ki, haklarımız tanınır ve daha iyi korunursa, insanlarımız için kırsal alanlarda daha fazla kalkınma ve refah mümkün olacak ve böylece, çözümsüz sorunlar yaratan kırdan kente göç önlenebilecek.”
La Via Campesina Genel Koordinatörü Elizabeth Mpofu: “Afrika kıtası ve diğer yerlerde, kaynakların kontrolü için süregiden amansız kapışma, köylüleri çok kırılgan bir konuma soktu. Köylü tohum sistemleri üzerinde süren saldırının sonuçları, gıdayı üreten toplulukların çok daha ötesine geçiyor. Aslında herkesi etkiliyor. 17 yıl boyunca, köylüler olarak haklarımızı koruyabilecek ve gıda sistemlerimizin, birkaç kişinin çıkarı uğruna parçalanmasının önüne geçebilecek bir uluslararası enstrümanın ortaya konması için, sabırla kampanya yürüttük. Dünyanın her tarafında, zorluklar karşısında hiç bir zaman pes etmeyen milyonlarca çiftçi için, gurur verici bir an” şeklinde konuştu.
La Via Campesina Kuzey Amerika’dan Jessie MacInnis de şunları söyledi: “Köylü hareketinin gücü, uluslararası yönetimin en yüksek seviyesinde hissediliyor: bunun için, tüm dünyada mücadele veren köylülerin emek ve tutkusunun önemini teslim etmeliyiz. Köylülerin uluslararası ölçekteki bu dayanışması, nerde yaşarsak yaşayalım, bizlerin ve meselelerimizin ne kadar yakından bağlı olduğunun bir göstergesi. Ancak, bugünkü zafer, kırsal topluluklar için insan hakları ve adalet yolunda, sadece bir basamak. Bu ivmeyi ileri taşımalı ve deklarasyonun, toplumun her seviyesinde eyleme dönüşmesini sağlamalıyız.”
Üçüncü Komite tarafından dün alınan karardan sonra, BM Deklarasyonu Aralık 2018’de BM Genel Kurulu’nca resmi olarak onaylanacak.
Editörün Notu:
UN Deklarasyonu ile ilgili Bilgi Notuna buradan ulaşılabilir
Kararın ve Deklarasyonun tam metni burada
Daha fazla bilgi için, şurayı ziyaret ediniz: www.viacampesina.org
Avrupa için Basın İletişim:
Ramona Duminicioiu (İngilizce, Romence, İspanyolca, Fransızca): +40 746 337 022,
ramona@ecoruralis.ro
Geneviève Savigny: (Fransızca, İngilizce): +33 625551687