Ali Bülent Erdem*
Çok değil, beş altı yıl öncesine kadar “nerelisiniz?” sorusuna, Akhisar, Eşme, Selendi vb. tütün üretim merkezlerinden birinin adını söylerseniz; arkasından “piyasa ne zaman açılıyor” veya “tütün para etti mi?” soruları gelirdi.
Belki eski alışkanlıkla, belki de Türkiye tarımında yaşanan değişiminin boyutlarını , “Tütün Yasası” sonrası, Türkiye tütüncülüğünün çok uluslu dev tekellerin hizmetine sokulduğunu bilememekten kaynaklanan bu sorular nadir de olsa yine soruluyor; “Tütün para etti mi?”
Tütün para etmiyor ve tütüncülük bitiyor. Söylemesi bile insana acı veriyor ama Türkiye gibi tütünüyle anılan bir ülkede çok uluslu tekeller istedi diye gelinen nokta bu. Bu noktaya gelmek için TEKEL’i devre dışı bıraktılar, TEKEL’in tekelliğini kaldırdılar ve destekleme alımı yaptırmadılar.
Şimdi, son noktayı koymak istiyorlar. TEKEL’i Ekim ayında üçüncü defa satışa çıkarıyorlar. Tekel’i satılabilmesi için Citygroup’un Organizasyonuyla İngiltere’de
‘Roadshow’ düzenleniyor. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan TEKEL’e gösterilen ilgiden o kadar mutlu oluyor ki; “bu kez TEKEL’i satacağız” diyor ve hızını alamayarak, “Tekel’in ardından Halk Bankası, otoyollar, şeker fabrikaları, milli piyango gibi özelleştirmelerin sırada olduğunu, daha önce bir kısmı özelleştirilen limanlarla ilgili çalışmaların da süreceğini” söylüyor.
Çok uluslu şirketlerin önünü açmak için, TEKEL’i küçültmeye çalıştılar. TEKEL öyle büyük bir kurum ki bütün bunlara rağmen yine de çok uluslu şirketlerin en büyük engeli görüldü. Şimdi satışta. TEKEL’e talip olanlardan ve en şanslı görülenlerden biri de JTI yani Japonya devletin tekeli. Ona da TEKEL’ini özelleştirilmesi için çok baskı yapılmış, özelleştirmezse Japon mallarını Amerika’da sattırılmayacağı tehdidinde bulunulmuş; Onlarda TEKEL’ lerinin bir bölümünü hisse seneti çıkararak satmak zorunda kalmışlar; Çözümü dış pazara açılarak, kendisini tehdit eden şirketlerle uluslararası boyutta kapışmakta bulmuşlar; Şimdi dünyanın üçüncü büyük dev sigara şirketi konumundalar. Üstelik tütün üreticisi bir ülke de değiller. Şimdi gelmişler, tütün üretiminde dünyaca ünlü bir ülkenin TEKEL’ine talipler.
Tütün Türkiye için önemli bir simgedir. Tütün ve tütüncülüğümüz için de TEKEL’in varlığı önemlidir. TEKEL’in alkol bölümünün satılması üzüm üreticisini perişan etmiştir. TEKEL’in destekleme alımı yapmaması binlerce üreticiyi tütün üretmekten vazgeçmesine neden olmuştur. Satılması ise daha vahim sonuçlar doğuracak, tütün üreticisinin ve tütüncülüğümüzün bitmesine neden olacaktır.
AKP’nin küresel sermayenin isteklerine uygun politikalarından biridir TEKEL’i satmak. Tütün üreticisi kendi varlık nedenini ortadan kaldıracak bu özelleştirmenin karşısındadır. Başta TEKEL çalışanları, tütün eksperleri ve tarım örgütleriyle birlikte hareket etmeye kararlıdır. TEKEL’in özelletirilmesi karşısında herkesi duyarlı olmalıdır.
*Tütün-Sen Genel Başkanı
19/10/2007 tarihli Birgün Gazetesi Ege eki
2 Yorumlar
sabri
ya ne diyecegim söze nasıl başlayacagımı bilmiyorum fakat yazık çok yazık neden anlamıyorum tekel neden satılıyor kime batıyor bu tekel kim diyorki tekel zarar ediyor yalan söylüyorlar tekel gibi altın yumurtlayan tavuk misali niçin neden birilerine peşgeç çekiliyor anlamakta zorluk çekiyorum her yeri özelleştiriyorlar devlet dairesi diye biryer bırakmıyorlar çok yazık oluyor kardeşim kimin malını satıyorsunuz kim verdi size bu hakkı ne diyeyim yüce rabbime havele ediyorum başka ne diyeyim size…..
ayhan b.eğriparmak
cumhuriyet döneminde yapılan yatırımların tamamı satılıyor. Ülke ekonomisini bugünlere getiren ve hala önemli getiriler sağlayan bu kuruluşların satılmasının adı VATANA İHANETTİR.