Haftalar süren gösterilerde ekonomisi yara alan Mısır toparlanmak için acil yardıma ihtiyaç duyuyor. Geçici hükümetin Dışişleri Bakanı Ahmet Ebul Geyt, Amerikan, İngiliz ve Suudi muadilleriyle yaptığı telefon görüşmelerinde siyasi krizden ciddi şekilde etkilenen Mısır ekonomisine destek için uluslararası toplumu harekete geçirmelerini istedi.
Resmî rakamlara göre halkın yüzde 44’ünün günlük 2 dolardan daha az bir gelirle yaşadığı ülkede işsizlik oranı da yüzde 11 civarında. Bu oran gayriresmî rakamlara göre yüzde 20 civarında. Ancak çalışanlar için de durum pek iç açıcı değil. Asgari ücretin 85 dolar civarında olduğu ülkede bir polis ortalama olarak 115 dolar maaş alıyor. Devlet bünyesinde 6 milyondan fazla kişi çalışırken, milyonlarca kişi de emekli parası alıyor. Geçen günlerde işçi ve emeklilere yapılan yüzde 15’lik zammın bütçeye maliyeti bile 1,1 milyar dolar. Genel bütçe gelirlerinin 50, giderlerinin ise 65 milyar dolar civarında olduğu ülkede sadece temel gıda maddelerine yapılan destek 8 milyar dolardan fazla. Petrol, elektrik ve doğalgaza yapılan sübvansiyon da 11 milyar dolar. Hükümet geçen yıl aldığı kararla bu yıl sonunda enerjiye yapılan sübvansiyonları kaldırmayı planlamıştı. Ancak Mübarek rejiminin devrilmesinden sonra bu kararın kısa sürede uygulanmasının zor olduğu belirtiliyor.
18 gün boyunca süren olaylardan dolayı hükümet hem zarar gören şahıs ve şirketlere hem de iş kaybına uğrayanlara 2 milyar dolara yakın ödeme yapacağını duyurmuştu. Ülkenin 18 gün boyunca uğradığı kaybın ise 6 milyar dolardan fazla olduğu, bu zararın daha da artacağı tahmin ediliyor. Uzmanlar geçen yıl yüzde 5’ler düzeyinde gerçekleşen ekonomik büyüme hızının, bu yıl yüzde 3’ler düzeyine düşebileceği uyarısında bulunuyor. Mısır hükümeti daha önce yaptığı açıklamada Merkez Bankası’nda bulunan 35 milyar dolarlık rezervin sübvansiyonlar ve ekonomik zararların karşılanması için kullanılacağını açıklamıştı.
Mısır, ülke ekonomisinin tepetaklak olmaması için borsanın açılışını da sürekli erteliyor. Borsanın açılışı üçüncü kez ertelenirken, hızlı satışların olması durumunda bunun ülke ekonomisine olumsuz yansıyacağına kesin gözüyle bakılıyor. Ayrıca ülkenin para birimi poundun da hızlı bir şekilde değer yitirmesi riski var. Son üç hafta içinde pound yüzde 2,5 dolayında değer yitirdi. Geçen yıl, yarısına yakını petrol ve doğalgaz olmak üzere yaklaşık 30 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleştiren Mısır’da cari açıkta da alarm zili çalıyor. 2010’da 11 milyar dolar civarında turizm geliri elde eden ülkenin diğer önemli iki gelir kalemini 4,5 milyar dolar civarındaki Süveyş Kanalı geliri ve yurt dışı çalışanlarının gönderdiği 6 milyar dolar civarındaki döviz oluşturuyor. Ülkenin geçen yılki ithalatı ise 55 milyar dolar civarında. Geçen yıl 4 milyar dolarlık yabancı yatırımın girdiği Mısır’da son krizle birlikte başta turizm ve yabancı yatırımlar olmak üzere önemli gelir kalemlerinde düşüş bekleniyor. Ayrıca az da olsa bir petrol ihracatçısı olan Mısır’ın bu yıldan itibaren ithalatçı durumuna geçmesi de güçlü bir ihtimal. Ülkenin gaz rezervleri de hızla tükeniyor.
30 milyar dolar dış borcu bulunan ülkenin toplam iç ve dış borç stoku gayri safi millî hasılasının yüzde 81’ini geçiyor. Ülkedeki nüfus artış oranı yüzde 2’ler düzeyinde seyrediyor. Gıda ürünlerinin yüzde 40’ını ve buğday ihtiyacının da yüzde 60’ını ithal eden dünyanın en büyük buğday ithalatçısı Mısır dünyada hızla artan gıda fiyatlarındaki yükselişin de tehdidi altında bulunuyor.
Topraklarının ancak yüzde 5’ini tarım için kullanabilen Mısır, her yıl çölden yeni tarım arazileri ve yerleşim birimleri elde edebilmek için yatırım yapıyor. Önümüzdeki yıllarda Nil nehri konusunda yaşanması muhtemel çatışmalar da Mısır’ı bekleyen en büyük tehlikeler arasında. Mısır su ihtiyacının neredeyse tamamını Nil’den karşılıyor.
Kaynak : aksiyon.com – 22 Şubat 2011