Üzümde hasat dönemi başladı. Üzüm Üreticileri Sendikası Üzüm-Sen ürün rekolte, maliyet ve referans fiyatlarını açıkladı. Açıklamada rekoltenin 210.000 ton olduğu, üzümün maliyetinin 2,70 lira civarında olduğu saptanarak, alım fiyatlarının 3,60 lira civarında olması talep edildi. Açıklama şöyle:
BASINA VE KAMUOYUNA
Üzümde hasat dönemini yaşıyoruz. Yağışlı bir üretim sezonu geçirmemize rağmen bahar aylarında yaşanan ayaz ve don olayları doğuşun %30-35 zayıf olmasına yol açmış, üstelik külleme hastalığının yaygınlığı rekolteyi olumsuz etkilemiştir. 2009 yılı kuru üzüm rekoltesinin iyimser bir rakamla 210.000-220.000 ton civarında olacağını tahmin ediyoruz.
Manisa Ticaret Borsası ise 2009 yılı için abartılı rekolte tahmininde bulunuyor; hem de hiç bir üretici örgütünün görüşünü almadan.Manisa Ticaret Borsası yaptığı açıklamada 2009 yılı kuru üzüm rekoltesinin 273 bin ton olduğunu iddia etti. Biz üreticiler yapılan açıklamanın kuru üzüm fiyatlarını düşürmeye yönelik bir girişim olduğunu düşünüyoruz. Çünkü aklımıza geçen yıl yaşadıklarımız geliyor.
Bir üretim sezonu boyunca yaşadıklarımızdan biliyoruz ki, istediğimiz ürünü elde edemeyeceğiz. Ne yazık ki, hasadın başlamasıyla endişe ve korkularımız gerçek oluyor.
Üretici olarak çoğumuz kredi, ilaç v.b borçlarımız yüzünden düşük fiyatlarla ürünlerimizi satmak zorunda kaldık. 2008 sezonu bittiğinde rekoltenin 290.000 ton civarında olduğunu öğrendik ama ürünlerimizi düşük fiyatlarla satmıştık.
2008 yılı kuru üzüm rekoltesini Manisa Ticaret Borsası ve Tariş Yönetimi birlikte açıklamışlar ve rekoltenin 310.000 ton olduğunu söylemişlerdi. Ardından Mayıs-Haziran İzmir ayında 3.60-3.70 TL ye kadar alıcı bulan kuru üzüm fiyatları sezonun başlamasıyla birdenbire düştü. Fiyatlar önce 1.70-1.60 TL seviyesine sonrada 1.15-1.20 Tl seviyesine geriledi.
Geçen yıl abartılı rekolte açıklamalarına rağmen kuru üzüm fiyatları zaman içinde sürekli yükseldi ve hiçbir ihracatçının elinde kuru üzüm stoku kalmadı. Tariş’in yetkili ağızları bile stoklarının kalmadığını açıkladı. Bu yıl ki üretimin ihracatçı firmaların bağlantılarını bile karşılamaya yeterli olmadığı ve ihracatçıların her zamankinden daha fazla üreticilerin elindeki üzüme ihtiyaç duyabileceği düşünülebilir. Üstelik bu yıl dünya kuru üzüm rekoltesi de yüksek görünmemektedir. Türkiye gibi diğer ülkelerde de yeterli stok kalmamıştır.
Tariş 2008 yılı kuru üzüm rekoltesinin 290.000 ton civarında gerçekleştiğini 2009 Nisan’ında kabul etti. Yani tam bir yıl sonra. Bu yıl ise TARİŞ; “kuru üzüm rekoltesinin 200.000 tonun altına düşmeyeceğini ama çok düşük olacağını” söyledi.
Hükümet ise sadece seyirci durumundadır, üzüm üreticilerini pirim vb destekleyici ve koruyucu hiçbir önlem almamaktadır. Yeni uygulamaya başlanan alan bazlı desteklemelerde üzümün adı geçmemektedir. Üreticiler tüccarın ve ihracatçıların insafına bırakılmaktadır.
Bütün bunların bilgisine sahip Manisa Ticaret Borsası yetkilileri “yeterinden fazla ürün var” havası yaratarak üreticinin ürününü biran önce pazara sürmesini, böylece piyasa fiyatlarının düşürülmesini hedeflemektedir. İMF ve Dünya Bankasının dayattığı Tarım Politikaları nedeniyle artık “taban fiyatı” uygulamasının olmaması ihracatçıları ve tüccarları rahatlatmaktadır. Üreticilerin hiçbir söz hakkının bulunmadığı ticaret borsalarında rekolteler açıklanmakta ve buna bağlı olarak da fiyatlar belirlenmeye çalışılmaktadır.
Sonuç olarak
- Yaşanan ayaz ve don v.b doğal afetler nedeniyle üzüm üreticileri zarardadır. Hükümet çiftçilerin bu zararını telafi edici önlemler almalıdır.
- Manisa Ticaret Borsasının açıkladığı kuru üzüm rekoltesi abartılı ve maksatlıdır. İtibar edilmemelidir.
- Ticaret Borsaları’nın rekolte açıklamasına son verilmeli, kuru üzümde ve bütün tarımsal ürünlerde rekolte çiftçi örgütleri tarafından açıklanmalıdır
- Kuru üzümün 2009 yılındaki kg maliyeti 2,50-2,70 TL arasındadır, maliyet+ %25 kar payı+insanca yaşam payı (%8) hesaplaması ile üretici 1kg çekirdeksiz kuru üzümünü en az 3,45-3.60 TL’ye satabilirse ayakta kalabilme, üretimini devam ettirebilme şansına sahip olacaktır. Bu nedenle hükümet; çekirdeksiz kuru üzüm fiyatlarını referans fiyatın altına düşürtmeyecek önlemleri almalıdır.
- Hükümet üreticilerin taleplerini göz önünde bulundurmak zorundadır. Üzümümüzü en az açıklamış olduğumuz “referans fiyat” üzerinden Tariş’e aldırmalı ve piyasanın üretici lehine dengelenmesini sağlamalıdır.
- Üreticilerin Tariş ve Ziraat Odaları’nın depolarından yararlanabilmesinin koşulları yaratılmalıdır. Bu depolarda depolama yapan üreticiye depoladığı ürün oranında faizsiz veya düşük faizli kredi olanakları yaratılmalıdır; üretici fiyatlar yükseldiğinde, ürününü istediği zaman ve istediği miktarda pazara sunabilmelidir. Hükümete düşen görev çiftçilerin bu taleplerine uygun davranmaktır.
- Çiftçi Sendikaları Konfederasyonu (ÇİFTÇİ-SEN) ve ona bağlı Üzüm Üreticileri Sendikası (ÜZÜM-SEN) olarak küçük üreticilerin hakları için mücadele etmeye ve bu konuda hükümeti ve yetkilileri uyarmaya devam edeceğiz.
01/09/2009 Adnan ÇOBANOĞLU ÜZÜM-SEN Genel Başkanı