Dünya Bankası “özelleştirme yapmazsan sana artık borç vermem” deyince Bolivya’da özelleştirme başladı. Demir yolları, hava yolları, telefon, hidrokarbon endüstrisi gibi pek çok şey özelleşti ama Bolivya’nın borçları daha da arttı. Ve sonunda Dünya Bankası suyun özelleştirilmesini istedi. Gerekli yasalar çıkarıldı, su hizmetleri kırk yıllığına özelleştirildi. Şirket (Bechtel ve ortakları) halka sadece bol, ucuz ve temiz su değil, yeterli, ucuz enerji ve tarla sulama suyu da vaat ediyordu.
Şirket işe zamlarla başladı, suya her hafta zam yaptı. Su fiyatları çıldırdı. Su faturalarını ödeyemeyenlerin suları kesildi.
Ve yeni binyıl ile su isyanı başladı. Genel grev Cochabamba kentini felç etti. Hükümet su fiyatlarında indirim yaptı ama eylemler devam etti. 4 Şubat günü polis eylemcilere saldırdı. 70 eylemci, 51 polis yaralandı, 200 eylemci tutuklandı. Ölü sayısı konusunda rivayet muhtelifti: Bir, yedi. Ondört…
Ve devlet eylemcileri yatıştırmak için kiliseden yardım istedi. Mart ayı eylemcilerle kilisenin görüşmeleriyle geçti.
Nisan ayında eylemciler yine meydanlarda idi. Belediye Başkanı ile görüşmeye giden Oscar Olivera ve arkadaşları tutuklandı. Ertesi günü serbest bırakıldılar. Fakat tutuklamalar, sonraki günlerde de devam etti. Tutuklananlar, uzak kentlerdeki hapishanelere gönderildiler. Gösteriler Başkent LA Paz ve başka kentlere sıçradı.
Ve sıkıyönetim ilan edildi. Polise olağanüstü yetkiler verildi. Gözaltı süresi 90 güne çıkarıldı. Gözaltına alınanlara su ve ekmek verilmedi. Dört kişinin bir araya gelmesi yasaklandı. Polisin plastik mermi ve gaz bombalarına göstericiler taşlar ve Molotof kokteyleri ile cevap verdi.
Su direnişi önderlerinden Olivera, !6 Nisan günü Waşington’da IMF ve Dünya Bankası toplantısını protesto edenlere hitap etti. Olivera, 23 Nisan günü de San Fransisko’da uluslararası su şirketlerinden Bechtel önünde 125 arkadaşı ile protesto gösterisi yaptı. Şirket yetkilileri Olivera ile görüşmeyi reddettiler.
Ve 2000 yılının Nisan ayı bitmeden Şirket Bolivya’yı terk etti. Ve uluslar arası tahkim’e baş vurup 25 milyar dolar tazminat istedi.
Oscar Olivera, Omar Fernandez ve Evo Morales su direnişinin gündeme taşıdığı isimlerdi. Bolivya Meclisinde yerli bir milletvekili görmek yeşil bir köpek görmek kadar nadir bir şeydi ama Morales 1997’de milletvekili seçilmişti. Morales 2002 yılında coca taraftarı olduğu için Meclis’ten atıldı. Ama 2005 yılında devlet başkanı seçildi. (Coca; Amerikalılar için bir zehir ama Bolivyalılar için kutsal bir ilaç. Yerliler cocadan kokain yapmaz, yapraklarını çiğnerler, acılarını dindirirler) Su için savaşmaya devam eden Oscar Olivera ise Cochabamba’nın kitabını yazdı. Cochabamba: Water War in Bolivia (Cochabamba: Bolivya’da Su Savaşı) Tüm Belediye Başkanlarına tavsiye ederiz.
Kaynak: DOCERE Edirne Tabip Odası Dergisi / Ocak-Şubat-Mart 2008