Tarımsal emtialarda geçen hafta boyunca fiyat artışları devam etti. Özellikle Ekim ayı içinde soya fasulyesi fiyatları Çin’den ay boyu gelen taleple %12 oranında arttı. Tarımsal Araştırmalar Servisi AgriPro’nun 01 Kasım tarihli piyasa raporuna göre, geçen haftanın en ciddi artışı soya fasulyesi ve soya yağından geldi. Hafta boyu Chicago vadeli işlemler borsası CME’de soya fasulyesi ton başına $8,38 artarken soya yağı dünyada artan diğer bitkisel yağlarla birlikte $22’dan fazla yükseldi, soya küspesi $2,5 kadar arttı. Geçen haftanın bir başka ciddi artışı da ton başına $17’dan fazla artışla buğdaydan geldi, mısır da $7,72 yükseldi.
Rabobank soya fasulyesi fiyat tahminini yükseltti
Hollanda tarım kredi bankalarından Rabobank, Ocak-Mart dönemi için Chicago vadeli işlemler borsası soya fasulyesi fiyatı tahminini %23 artışla 1.175 cent/busel olarak yukarı düzeltti. Banka aylık raporunda “Küresel soya talebinin yüksek fiyatlara rağmen emsalsiz şekilde sürdüğü ve sağlıklı kırma marjları ve Çin’e yapılan ihracatların sürerek bu sezon USDA’in tahmini olan 55 milyon tonu aşacağı.” belirtildi. Bankanın Ocak-Mart dönemi için geçen ay tahmini 1.150 cent/busel olmuştu.
Palm yağı fiyatı son 27 ayın zirvesinde
Palm yağları da geçen hafta içinde son 27 aydaki en yüksek seviyesine çıkarken soya yağı ile arasındaki makas da kapandı. Malezya palm yağı vadeli işlemler borsası BMD’de Cuma günü kısmen düşen palm yağı Cuma akşamı nakit piyasasında $30 kadar bir haftalık artışla, RBD Palm yağı için $1.033, RBD Palm Olein için ise $1.030 FOB Malezya limanları seviyesinde kote ediliyordu. Haftanın ilk seansında bugün Kuala Lumpur BMD borsasında ham palm yağı Ocak ayı kontratı 19 ringgit yükselişle, 3.080 ($997) seviyesindeydi.
Öte yandan Malezyalı plantasyon sahibi IOI Corporation BHD, 2011 yılının ilk çeyreği için palm yağı fiyatının 3.400 ringgit seviyesinde gerçekleşeceğini ve hali hazırdaki 3.050-3.090 seviyelerinin hava şartlarını göz önünde bulundurmadığını, La Niña fenomeninin ise fiyatlara artış olarak yansıyacağını söyledi.
Kanola üretimindeki 3 milyon tonluk azalış, fiyatlara sağlamlık olarak yansıdı
Kanola kompleksinde de geçen hafta dengeli artış sürdü. Geçen yıla göre 3 milyon tondan daha fazla gerileyen dünya kanola üretimindeki düşüşle sağlamlığını koruyan kompleks, geçen hafta da yükseldi. Karadeniz limanları kanola fiyatları geçen hafta $555 FOB seviyelerinden teklif edilirken Avrupa limanları teslim kanola yağı ise $5-7 bir haftalık artışla Cuma akşamı $1.212 FOB seviyesinden kote edildi.
Ayçiçek yağı fiyatları da %25-35 aralığında yükseliş yaşadı
Ayçiçek kompleksinde geçen hafta da yükseliş sürdü. Ukrayna’da hasat tamamlanırken rekoltenin 7,3 milyon ton olarak gerçekleştiği açıklandı. Öte yandan geçen hafta içinde Ukrayna’da ham ayçiçek yağı ve ayçiçek küspesine ihracat zorlukları getirildiği haberiyle birlikte Ukraynalı kırıcı firmalar iç piyasadan çekirdek alımlarını durdurdu.
Rusya’da ise hasat %80-85 oranında tamamlandı. Geçen hafta içinde Türkiye’ye bir dizi Ukrayna ve Moldova menşeli işlem CIF Marmara bazında fiyatlar $640-645 arasında gerçekleşti. Ham ayçiçek yağı geçen hafta da $25-35 haftalık artış gösterdi. Cuma akşamı FOB Karadeniz limanları ham ayçiçek yağı $1.260-1.270 seviyesinden teklif edildi.
Öte yandan Mısır 20.000 ton ham ayçiçek yağı ve 20.000 ton ham soya yağı ithalatı için yarın ihaleye çıkıyor.
Rusya ihracat yasağını Temmuz 2011’e kadar uzattı
Rusya uygulamakta olduğu ihracat yasağını Temmuz 2011’e kadar uzattı. Geçtiğimiz Cuma günü konuşan Rusya Başbakanı Vladimir Putin, şu an için ülke ihtiyacı ile ilgili durumun açıklığa kavuştuğunu ve günü geldiğinde Rusya’nın büyük bir ihracatçı ülke olarak piyasalara döneceğini söyledi. Uzmanlar ise Rusya’nın 2011 yılı tahıl rekoltesinin en iyi ihtimalle bile 70-80 milyon tonu geçmeyeceğini ve uygulanan ambargonun uzatılacağı görüşünü bildirdiler.
Çin’in soya ve soya yağı ithalatı bitkisel yağ fiyatlarını hareketlendiriyor
Çin’in geçen hafta Çarşamba günü Arjantin ve Brezilya’dan 200.000 ton ham soya yağı alımı yaptığı duyuldu. Haberin duyulmasıyla geçen hafta bazı bitkisel yağ fiyatları hareketlenirken alımı Çin’in en büyük tarım ticaret firması Cofco’nun yaptığı duyuldu.
Çin’in Ekim ayı içinde 4,65 milyon ton soya ithalatı yapabileceği açıklandı. Çin ulusal tahıl ve yağ enformasyon merkezi CNGOIC tarafından geçen Pazartesi günü yapılan açıklamada iç piyasada bitkisel yağ fiyatlarının aşırı yükseldiği ve bunun uluslararası piyasalara bağlı olduğu da belirtildi. Yılın ilk 9 ayında Çin’in soya ithalatı %24 yükselerek 40,16 milyon ton olarak gerçekleşmişti.
Hindistan
Hindistan’ın devlet alım ajanslarının 1 Nisan-8 Ekim 2010 tarihleri arasında 423.000 ton bitkisel yağ ithalat sözleşmesi imzaladıkları açıklandı. Geçen hafta Çarşamba günü yapılan açıklamaya göre yapılan ithalatın 359.000 tonu bölgesel idareler tarafından gerçekleştirildi.
Mısır üretimi tahmini 10 milyon ton aşağı düzeltildi
Uluslararası Hububat Konseyi ICG, aylık raporunda dünya mısır üretimini 10 milyon ton aşağı düzelterek 814 milyon ton olarak açıkladı. Raporda IGC, ABD (323m ton) ve Çin’deki (162m ton) rekolte gerilemelerine işaret edilirken dünya buğday rekoltesi tahminini ise 644 milyon ton olarak sabit tuttu.
İç Piyasa
Geçen hafta Trakya’da ham yağ yeniden gerileyen taleple tek tük işlemle geçildi. Ham yağ üreticilerinin 2.050 TL altında satış yapmamaya direnmesine karsın 2.020-2.030 TL aralığında işlemler gerçekleşti. Küspe geçen hafta da gerileyerek Trakya’da 330 TL’nin altına düştü. Görüştüğümüz rafinatörler makul düzeyde distribütör talebine rağmen raftan talep gelmemesinden yakındılar.
GDO ve ürünleri konusunda bir gelişme de geçen hafta içinde Türkiye Yem Sanayicileri Birliği TÜRKİYEM-BİR’den geldi. 26 Ekim tarihinde yapılan ikinci “Biyogüvenlik Kurulu” toplantısı sonunda yem sanayicilerinin soya fasulyesi ve küspesinde 3 gen türünün ithali için kurula başvurduğu anlaşıldı. İthalatçı firmaların, kanunda yer alan büyük sorumluluklardan ötürü aylardır münferiden gen başvurusu yapmaktan kaçınmasıyla kilitlenen prosedür, TÜRKİYEM-BİR’in başvurusuyla aşılmaya çalışılıyor.
Yine aynı toplantıda alınan diğer bir önemli karar ise GDO eşik değerinin AB ile uyum içinde %0,9 olarak Tarım ve Köyisleri Bakanlığı’na önerilmesi oldu. Biyogüvenlik kurulu bir sonraki toplantısını bugün akşamüstü TAGEM’de yapacak.
Öte yandan Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, ASO toplantısında yaptığı konuşmada 2002 yılında 1 milyar 860 milyon TL olan çiftçi desteğinin 2010 yılında 5 milyar 600 milyon TL’ye çıkarıldığını belirtti. Bu rakamın %4,4’ü hayvancılığa gittiğini anlatan bakan sadece hayvancılık için desteğin 8 yılda 3 kat arttığını belirtti.
FOI 2010- Fats & Oils İstanbul 2-3 Aralık 2010 tarihlerinde İstanbul Ceylan Intercontinental Oteli’nde ilk kez düzenlenecek olan FOI 2010- Fats & Oils İstanbul Uluslar arası Bitkisel Yağlar Konferans ve Sergisi için kayıtlar sürüyor. AgriPro tarafından konferans etkinlik ortağı VOB (Vadeli İşlemler Borsası) işbirliği ile düzenlenen FOI 2010, yerli ve yabancı katılımcılar için bir bilgilenme ve kaynaşma fırsatı olacak.
Türkiye’nin yeni dış ticaret kotaları çerçevesinde büyük miktarlarda ayçiçeği tohumu ve ham ayçiçeği yağı ithalatı yapmaya hazırlandığı bir esnada düzenlenecek olan FOI 2010- Fats & Oils İstanbul konferans ve sergisi, 2 tam günlük ticari ve teknik programı içerirken bir networking Kokteyl Prolonge ile birlikte sosyal programları da içinde bulunduracak.
Konferansta Bölgesel ve Küresel Fiyat Beklentileri ve Piyasa Trendleri irdelenerek 2010-2011 yağlı tohum sezonu mahsul beklentileri de değerlendirilecek. Aynı zamanda en son bitkisel yağlar üretim teknolojileri ve gelişmeleri ile diğer teknik konulardaki sunumlar da konferansta yer alacak.
Konferansın ana sunumunu yapacak olan AgResource Co. Chicago firması Başkanı Dan Basse, küreel tahıl, yağlı tohumlar ve bitkisel yağ piyasalarına geniş bir bakış yaparak dünya mahsul ve fiyat beklentilerini irdeleyecek ve 2011 yılından neler beklememiz gerektiğini anlatacak. Konferansta ayrıca 12 yerli ve yabancı konuşmacı yer alırken Vadeli İşlemler Borsası VOB, konferansın bir parçası olarak geniş kapsamlı bir Hedding Semineri sunacak. Etkinliğe 25’yi aşkın yerli ve yabancı delegenin katılımı beklenmekte. Tam konferans programı için konferans web sitesi www.fatsandoilsistanbul.com ziyaret edilebilir.
Fiyat Kotasyonları
Cuma aksamı gördüğümüz endikatif fiyatlar:
İthal:
– Ayçiçek Tohumu – CIF Marmara – $ 650
– Kanola Tohumu – CIF Marmara – $ 580
– ABD Soya Fasulyesi – CIF TR – $ 533
– Güney Amerika Soya Fasulyesi – CIF TR-$ 543
– Karadeniz menseli Ham Ayçiçek Yağı –CIF Marmara/Mersin- $ 1.300/ $ 1.310
– Ham degam Soya Yağı – CIF TR – $ 1.180
– G. Amerika menseli Ham Mısırözü yağı CIF TR $ 1.225
– RBD Palm Yağı – CIF TR $ 1.093
– RBD Palm Olein – CIF TR $ 1.090
– RBD Palm Stearin- CIF TR $ 1.055
İç Piyasa:
– Ayçiçek Tohumu – Trakya kamyon üstü – 1.020 TL
– Ham Ayçiçek Yağı – Trakya teslim – 2.025 TL
– Ham Kanola Yağı – Ege/Çukurova teslim $ 1.300
– Ham Soya Yağı – Ege/Çukurova teslim $ 1.300
– Ham Mısır Yağı – Güney Marmara teslim $ 2.200 TL
– Nötr Pamuk Yağı – Çukurova teslim – 1.900 TL.
– 28 protein Ayçiçek küspesi – Trakya/Ege/Çukurova teslim – 325 TL/390 TL/410 TL
– Kanola küspesi – Ege/Çukurova teslim – $335/$350
– Soya Küspesi – Ege/Çukurova teslim – $ 540
– Pamuk Küspesi Ege/Çukurova teslim – 480 TL
Kaynak : Gıda sanayii – 3 Kasım 2010