Artan dünya nüfusunun sağlıklı ve kaliteli bir şekilde beslenebilmesi için günümüzde kullanılan kimyasal ilaçlara alternatif olarak başka sentetik kimyasallara da ihtiyaç duyulmaktadır. Bu amaçla geliştirilen ve yurt içinde ve yurt dışında çeşitli ticari isimler altında kullanılan kaolin tarımsal ürünlerde kimyasal mücadele amaçlı olarak güvenle kullanılmaktadır.
Kaolin, kaolinik mineralden [Al4Si4O10(OH)8], elde edilen, suyu seven ve beyaz renkli bir mineral maddededir. Çin’den kaynaklandığı için, çeşitli Avrupa ülkelerinde çin çamuru ya da çin kili olarak adlandırılan kaolin porselen, seramik ve çini yapımında kullanılan, yumuşak ve beyaz renkli bir topraktır. Kaolin adı, “yüksek dağ” anlamındaki Çince “Kao ling” sözcüklerinden gelmektedir.
Kaolin aslında bir kil türüdür ve granit kayaçlardan elde edilir. Beyaz ve yumuşak bir toprak türüdür. Granit kayaçlar genellikle kuvars, feldispat ve mika minerallerinden oluşur. Sert olan granit kaçaylar, atmosfer etkileri ve yeraltındaki lavların sıcaklığının etkisiye, ufalanır ve yumuşar. Bu şekilde uzun süreçler sonucu feldspat mineralleri kaoline dönüşür. Böylece granit yumuşak ve kolayca ezilip dağılabilen bir yapı kazanır. “Kaolinleşme” denen bu süreç milyonlarca yılda tamamlanır. Türkiye’deki kaolin yataklarının büyük bölümü bu biçimde oluşmuştur.
Dünyaca ünlü çin porselenlerinin yapı maddesi kaolindir. 18. yüzyıla kadar, Çin porselenleri dünyaca bilinmesine rağmen, yapı maddesi bilinmiyordu. Bu dönemde gezginler tarafından Çin’den getirilen kaolin örnekleri, Avrupa’da seramik ve porselen ürünlerin üretilmesini sağlayarak hızla dünyada yaygınlaşmıştır. İlk başta çanak çömlek yapımında yaygın olarak kullanılan kaolin, günümüzde pek çok ürünün üretiminde kullanılmaktadır. Yüksek kalitede, parlak kâğıtların üretiminde kaolin kullanılır. Ayrıca boya, plastik eşya, yapay kauçuk, ilaç, gübre, mürekkep, kozmetik ürünlerin yapımında ve petrol sektöründe kullanılan katalizlerin yapımında da kaolinden yararlanılır.
ABD’nin güney eyaletlerinde bu tür kaolin yataklarına rastlanır. Kaolin çıkarılan öteki ülkeler Fransa, Alman Demokratik Cumhuriyeti, İngiltere ve Çekoslovakya’dır.
Türkiye’de bazı yerlerde kaoline arıkil de denilmektedir. Ülkemizde, Balıkesir, Bilecik, Bursa, Eskişehir, Çanakkale ve Kütahya illerinde zengin kaolin yatakları vardır. Buralardaki taşocaklarından kaolin, hemen hemen aynı yöntemle çıkartılır.
Kaolin ayrıca, bikarbonat, kuartz gibi günümüzde organik tarımda kullanılan mineral maddeler olup ruhsatlı bir preparattır. Kaolin elma, şeftali, üzüm, ceviz, zeytin ve bazı sebze türlerinde zararlılara karşı kullanılmaktadır (Glenn et al., 1999; Knight et al., 2000; Lapointe, 2000; Puterka et al., 2000; Unruh et al., 2000; Cottrell et al., 2002; Liang and Liu, 2002; Showler, 2002).
Zeytin sineği (Bactrocera oleae Gmelin (Dip..Tephritidae)) zeytin agroekosistemi içerisinde en önemli zararlılardan biridir (Navrozidis ve ark., 2000). Zararlı ilk kez Güney Avrupa’da Akdeniz bölgesinde görülmüştür. Ancak Kuzey Afrika, Ortadoğu, Güney Afrika’nın doğu bölgesi ve Amerika’da Kaliforniya’da zararlının görülmediği bildirilmektedir (Rice, 2000). Zararlı dünyada zeytin yetiştiriciliği yapılan her hangi bir bölgesinde görülmekte ve canlılığını sürdürebilmektedir.
Buraya tıklayarak makalenin tamamına pdf olarak ulaşabilirsiniz.
*Abidin Tatlı1, Mücahit Kıvrak2, Nuray Körükmez3
1Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Adana
2Balıkesir Üniversitesi, Edremit Meslek Yüksekokulu, Edremit, Balıkesir
3Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Bornova, İzmir
Bir Yorum
Hüseyin Kara
Kalinle ilgili bilgiler için teşekkürler.