Sinan Doğan | Haber
Egeli üretici ve ihracatçının çekirdeksiz kuru üzümdeki farklı rekolte beklentisi ve alivre iddiası, sektör temsilcilerini karşı karşıya getirdi. Üretici, fiyatın aşağı çekilmek istendiğini belirtirken, ihracatçı müdahale alımı istiyor.
Çekirdeksiz kuru üzümde geçen hafta açıklanan 310 bin tonluk rekolte, yeni üretim sezonu öncesinde üretici ile ihracatçıyı karşı karşıya getirdi. Ticaret borsalarının rekolte beklentisini ihracatçı kabul ederken, üretici yarın kendi rekolte miktarını açıklamaya hazırlanıyor. Egeli üretici, ihracatçının müdahale alımı önerisini, fiyatları düşereceği gerekçesiyle kabul etmiyor. Egeli üreticilere göre, ihracatçılar yurtdışına tonu 1200- 1300 dolardan alivre (önceden bağlantılı satış) satış yaptıkları için fiyatların düşmesi için çaba gösteriyorlar.
Kuru üzüm üretiminde dünyada ikinci sırada bulunan Türkiye, uluslararası fiyatı belirleyebilecek bir güce sahip. Ancak, üretici ihracatçı kavgası nedeniyle bu şansın kaçırılabileceği belirtiliyor.
Üzüm üretiminin Türkiye’nin tüketip satabileceği miktarın üstünde olduğunu öne süren ihracatçılar, hükümetin 50 bin tonluk müdahale alımı yaparak üründe fiyat istikrarını sağlamasını istiyor. Önceki gün Ege İhracatçı Birlikleri’nde bir toplantı yapan ihracatçılar, amaçlarının üzümün düşük fiyatla ihracatının önüne geçmek olduğunu, sektörde kimsenin alivre satış yapmadığını ifade ediyor.
Üretici örgütleri ise ihracatçının geçen sezondan kalan 50 bin tonluk ve düşük fiyatlı alivre satış yapabilmek için fiyatları düşürmek istediğini, bu nedenle de rekolteyi yüksek gösterdiğini iddia ediyor. Açıklanan rekolte miktarını kabul etmeyen üreticiler, yarın kendi rekolte rakamlarını
kamuoyu ile paylaşmaya hazırlanıyorlar.
Alivre satış yok
Ege Kuru Meyve İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Menaşe Gabay, yeni sezondaki rekolte miktarının çok büyük olduğunu belirterek, fiyatların düşmemesi için müdahale alımı istediklerini söyledi. Ürünün 50-60 bin tonunun piyasadan çekilmesi halinde üreticiyi memnun edecek fiyatların oluşabileceğini kaydeden Gabay, aksi takdirde fiyatın aşağı doğru gideceğini ifade etti. Gabay, “Kuru üzümün tonunun 2 bin – 2 bin 100 doların aşağısında satılmasını istemiyoruz. Bugüne kadar bin dolara sattığımız üründe yakaladığımız fırsatı kaçırmayalım. Önümüzdeki günlerde randevu alıp çeşitli bakanlarla görüşeceğiz. Müdahale alımının finansmanı ve yöntemi üzerinde konuşacağız” dedi.
Sektörde alivre satış yapan firmaların olmadığını belirten Gabay, Tariş’in ve diğer üretici örgütlerinin iddialarının doğru olmadığını, fiyatları düşürmek çabalarının bulunmadığını dile getirdi.
İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Kesen de, geçen yıl tespit ettikleri tahmini 244 bin ton rekoltenin gerçekleştiğini, bu sezon da tahmin ettikleri 310 bin ton rekoltenin arkasında durduklarını söyledi. Yeni sezonda İran’da üretim açığı olduğunu, ürünün düzenli sunulması halinde sıkıntı yaşanmayacağını belirten Kesen, bir miktar üzümün müdahale alımıyla piyasadan çekilmesi gerektiğini söyledi.
Üreticiler endişeli
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi ve Manisa Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Sorman ise kuru üzümde çok büyük oyunlar oynandığını ifade ederek, “Rekolte 40/50 bin ton yüksek gösteriliyor. Oysa üründe uç kuruması var, aşırı sıcaklar devam ediyor. İhracatçının geçen sezondan kalan düşük fiyatlı bağlantılarından dolayı fiyatlar aşağı çekilmek isteniyor” diye konuştu.
Tariş Üzüm Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Murat Uludemir, dünyada 450 bin ton kuru üzüm talebi olduğunu, bunun sadece 100 bin tonunu ABD’nin karşılayabildiğini, geri kalan miktarı karşılayacak tek ülkenin Türkiye olduğunu söyledi. Uludemir, “Dünyanın Türk üzümüne ihtiyacı var. Bu fırsatı iyi değerlendirelim. İhracatta ivme kazanan fiyatlar devam etsin. Bu sezon üretici de iyi para kazansın. Ama ihracatçıların yurtdışındaki alıcılarla bin 100-bin 300 dolardan alivre bağlantıları var. Bunu karşılamanın tek yolu da üreticinin elinden ucuz mal satın almak” dedi.
TÜRKİYE’DE KURU ÜZÜM SEKTÖRÜ
– Yıllık üretim miktarı ortalama 250 bin ton.
– İhracat ortalaması 200 bin ton.
– İç tüketim 30 bin tonla sınırlı.
– En büyük ihracat pazarı Avrupa.
– Geçmişte en fazla ürünü Tariş alıyordu.
– Tariş alımı azaltınca fiyat oynaklığı arttı.
– Çözüm için ürün borsası ve stok kurumu öneriliyor.
DÜNYA ÇEKİRDEKSİZ KURU ÜZÜM ÜRETİMİ (bin ton)
ABD 240
Türkiye 200
İran 70
G.Afrika 28
Arjantin 27
Şili 25
Diğer 20
Stoklar 113
Toplam 723
Kaynak: Ege İhracatçı Birlikleri (2007/2008 rakamları)
TÜRKİYEDE ÜRETİM VE İHRACAT (ton)
|
||
Sezon
|
Üretim
|
İhracat
|
2000/01
|
255.000
|
229.473
|
2001/02
|
200.000
|
211.296
|
2002/03
|
210.000
|
206.608
|
2003/04
|
200.000
|
193.093
|
2004/05
|
250.000
|
239.414
|
2005/06
|
220.000
|
202.814
|
2006/07
|
274.000
|
266.000
|
2007/08
|
244.000
|
185.100
|
Kaynak: Ege İhracatçı Birlikleri
|
13.08.2008 | Referans